40 نكته‌اي كه دندانپزشكان به شما نمي‌گويند
نويسنده:دکترکسري طبري*
شما را با40 نكته‌اي از رازهاي مهم حفظ سلامت دندانها آشنا مي‌کنيم.
1 لااقل روزي 2 بار، اول صبح و شب، لازم است دندانها مسواک زده شوند.
2 لااقل روزي يک بار قبل از مسواک‌زدن بايد با نخ دندان حاوي فلورايد، بين دندانها تميز شوند.
3 هفته اي 2 تا 3 بار بايد از دهان‌شويه فلورايد 2/0 درصد استفاده شود.
4 هفته‌اي 1 تا 2 بار بايد از دهان‌شويه کلرهگزيدين 12/0درصد استفاده شود.
5 افراد با ريسک بالاي پوسيدگي دندان، بايد هر 3 تا 4 ماه يک بار به دندان‌پزشک مراجعه کنند و افراد با ريسک کمتر، هر 6 تا 9 ماه يک بار.
6 افراد با ريسک بالاي پوسيدگي دندان بايد هر 12 تا 18 ماه يک بار از دندان‌هاي خود کليشه راديوگرافي تهيه کنند و افراد با ريسک کمتر، هر 24 تا 36 ماه يک بار.
7 استفاده از آدامس‌هاي فاقد قند پس از مصرف غذاهاي حاوي ساکارز يا تنقلات به مدت 5 تا 30 دقيقه توصيه مي‌شود.
8 استفاده از خمير دندان‌هاي حاوي فلورايد مناسب و مواد ساينده کم همراه با مسواک توصيه مي‌شود.
9 دهان‌شويه آب‌نمک ممکن است مفيد باشد اما جايگزين روش‌هاي پيشگيري فوق‌الذکر نمي‌شود.
10 دندان‌هاي شيري کودکان تا سن 11 تا 12 سالگي بايد تحت کنترل باشند و بدون حفظ فضايشان نبايد آنها را کشيد.
11 کشيدن دندان‌هاي شيري منجر به از دست رفتن فضاي دندان‌هاي دايمي زيرين مي‌شود و نياز به درمان‌هاي ارتودنسي را واجب مي‌کند.
12 به محض رويش اولين دندان دايمي در سن 6 تا 8 سالگي بايد شيارهاي آن از نظر ابتلا به پوسيدگي مورد معاينه قرار گرفته و در صورت لزوم بسته شوند.
13 در صورتي که به صورت ژنتيکي ناهنجاري‌هاي دنداني يا فکي در والدين يا بستگان کودک وجود داشته باشد، بهتر است کودک از سنين 10 سالگي تحت کنترل دندان‌پزشک متخصص کودکان يا ارتودنسي قرار گيرد.
14وجود فاصله بين دندان‌هاي شيري معمولا طبيعي است و نبايد موجب نگراني والدين شود.
15 مقاديري بي‌نظمي و درهم‌رفتگي دندان‌هاي پاييني در سنين 8 تا 9 سالگي معمولا طبيعي است و به مرور برطرف مي‌شود.
16درد نداشتن دندانها الزاما بيانگر سالم بودن آنها و نداشتن پوسيدگي نيست.
17 در صورتي که دنداني درد شديد داشته باشد، نشان‌دهنده تخريب وسيع عاج و عصب دندان است و احتمال نياز به درمان ريشه را مطرح مي‌کند.
18 قسمت‌هايي از دندان که در معرض پوسيدگي بوده‌اند، در صورت بهبود بهداشت، موادمعدني جذب مي‌کنند و پوسيدگي را متوقف مي‌کنند.
19نواحي متوقف شده فوق‌الذکر مي‌توانند رنگ جذب کنند و قهوه‌اي باشند و احتياجي به ترميم نيست.
20هر تغيير رنگي روي سطح جونده دندانها، الزاما پوسيدگي نيست و نياز به ترميم ندارد.
21 در صورت ترميم دندان با مواد فلزي غيرهمرنگ (آمالگام)، احتمال حساس بودن دندان به سرما و ساير محرک‌ها ظرف مدت 45 روز تا 2 ماه وجود دارد.
22 در صورت ترميم دندان با مواد همرنگ، حساسيت دندانها بيش از يک هفته قابل‌توجيه نيست و بايد بررسي شود.
23 در صورتي که پس از ترميم دندان خود احساس بلندي مي‌کنيد، در اولين فرصت به دندان‌پزشک خود مراجعه کنيد.
24بلندي ترميم مي‌تواند سبب حساسيت به سرما و گرما شده يا سبب شکستگي ترميم يا دندان شود.
25 در مراحل اوليه پوسيدگي دندان که بيشتر به صورت حساسيت به شيريني يا سرما نشان داده مي‌شود، به دندان‌پزشک خود مراجعه کنيد.
26 پس از بروز درد شديد، خودبه‌خود و شبانه که بعضا با داروهاي مسکن نيز آرام نمي‌شود، دندان نياز به درمان ريشه پيدا مي‌کند.
27 ظرف مدت 3 هفته پس از پايان درمان ريشه حتما بايد پانسمان با مواد ترميمي دايمي جايگزين شود.
28 دندان‌هاي درمان ريشه شده به دليل از دست دادن بيشتر بافت‌هاي خود، بسيار ضعيف شده و مستعد شکستن هستند.
29 پس از درمان ريشه، خوردن غذاهاي سفت ممکن است سبب شکستن دندان شود.
30 بافت‌‌ها و ديواره‌هاي دندان درمان ريشه شده بايد تقويت شود تا احتمال شکستن کاهش يابد.
31 درصورتي که دندان درمان ريشه شده دچار شکستگي شود، لبه آن معمولا به زير لثه امتداد يافته و نياز به جراحي لثه را نيز مطرح مي‌کند.
32 ريشه دندان‌هاي درمان ريشه شده در راديوگرافي به‌صورت نوارهاي سفيدي ديده مي‌شوند.
33اين نوارهاي سفيد بايد به صورت متراکم و يکنواخت تا نوک ريشه امتداد يافته باشد.
34هر دندان درمان ريشه شده‌اي نياز به روکش ندارد.
35 دندان‌هايي که درمان ريشه نشده‌اند نيز ممکن است به دلايل ديگري مانند تخريب وسيع يا زيبايي نياز به روکش داشته باشد.
36 در مواردي که چند دندان در کنار هم به صورت جداگانه قرار گرفته‌اند و لازم است همه آنها روکش شوند، به هيچ عنوان نبايد به يکديگر چسبانده شوند بلکه بايد به صورت جداگانه روکش شوند تا امکان تميز کردن نواحي بين دنداني و حفظ سلامت لثه‌ها ميسر شود.
37در صورتي که دنداني کشيده شده است، براي جايگزيني دندان از دست رفته، دو دندان مجاور ناحيه بي‌دنداني پايه گرفته شده و ناحيه وسط پر شود. به اين روش که يکپارچه بوده و 3 دندان (2 دندان پايه و يک دندان وسط) متصل به هم هستند، بريج يا پل گفته مي‌شود.
38 زير بريج بايد به وسيله نخ‌هايي که از نخ دندان ضخيم‌تر است و «سوپر فلاس» ناميده مي‌شود، تميز شود.
39 عبور دادن دهان‌شويه با فشار از زير بريج به پاکسازي بيشتر کمک مي‌کند.
40 در صورتي که دندان‌هاي دو طرف ناحيه بي‌دنداني سالم هستند، براي پرهيز از آسيب ديدن اين دندانها مي‌توان به کمک ايمپلنت فضاي بين دو دندان را جايگزين کرد.
/ج
1 لااقل روزي 2 بار، اول صبح و شب، لازم است دندانها مسواک زده شوند.
2 لااقل روزي يک بار قبل از مسواک‌زدن بايد با نخ دندان حاوي فلورايد، بين دندانها تميز شوند.
3 هفته اي 2 تا 3 بار بايد از دهان‌شويه فلورايد 2/0 درصد استفاده شود.
4 هفته‌اي 1 تا 2 بار بايد از دهان‌شويه کلرهگزيدين 12/0درصد استفاده شود.
5 افراد با ريسک بالاي پوسيدگي دندان، بايد هر 3 تا 4 ماه يک بار به دندان‌پزشک مراجعه کنند و افراد با ريسک کمتر، هر 6 تا 9 ماه يک بار.
6 افراد با ريسک بالاي پوسيدگي دندان بايد هر 12 تا 18 ماه يک بار از دندان‌هاي خود کليشه راديوگرافي تهيه کنند و افراد با ريسک کمتر، هر 24 تا 36 ماه يک بار.
7 استفاده از آدامس‌هاي فاقد قند پس از مصرف غذاهاي حاوي ساکارز يا تنقلات به مدت 5 تا 30 دقيقه توصيه مي‌شود.
8 استفاده از خمير دندان‌هاي حاوي فلورايد مناسب و مواد ساينده کم همراه با مسواک توصيه مي‌شود.
9 دهان‌شويه آب‌نمک ممکن است مفيد باشد اما جايگزين روش‌هاي پيشگيري فوق‌الذکر نمي‌شود.
10 دندان‌هاي شيري کودکان تا سن 11 تا 12 سالگي بايد تحت کنترل باشند و بدون حفظ فضايشان نبايد آنها را کشيد.
11 کشيدن دندان‌هاي شيري منجر به از دست رفتن فضاي دندان‌هاي دايمي زيرين مي‌شود و نياز به درمان‌هاي ارتودنسي را واجب مي‌کند.
12 به محض رويش اولين دندان دايمي در سن 6 تا 8 سالگي بايد شيارهاي آن از نظر ابتلا به پوسيدگي مورد معاينه قرار گرفته و در صورت لزوم بسته شوند.
13 در صورتي که به صورت ژنتيکي ناهنجاري‌هاي دنداني يا فکي در والدين يا بستگان کودک وجود داشته باشد، بهتر است کودک از سنين 10 سالگي تحت کنترل دندان‌پزشک متخصص کودکان يا ارتودنسي قرار گيرد.
14وجود فاصله بين دندان‌هاي شيري معمولا طبيعي است و نبايد موجب نگراني والدين شود.
15 مقاديري بي‌نظمي و درهم‌رفتگي دندان‌هاي پاييني در سنين 8 تا 9 سالگي معمولا طبيعي است و به مرور برطرف مي‌شود.
16درد نداشتن دندانها الزاما بيانگر سالم بودن آنها و نداشتن پوسيدگي نيست.
17 در صورتي که دنداني درد شديد داشته باشد، نشان‌دهنده تخريب وسيع عاج و عصب دندان است و احتمال نياز به درمان ريشه را مطرح مي‌کند.
18 قسمت‌هايي از دندان که در معرض پوسيدگي بوده‌اند، در صورت بهبود بهداشت، موادمعدني جذب مي‌کنند و پوسيدگي را متوقف مي‌کنند.
19نواحي متوقف شده فوق‌الذکر مي‌توانند رنگ جذب کنند و قهوه‌اي باشند و احتياجي به ترميم نيست.
20هر تغيير رنگي روي سطح جونده دندانها، الزاما پوسيدگي نيست و نياز به ترميم ندارد.
21 در صورت ترميم دندان با مواد فلزي غيرهمرنگ (آمالگام)، احتمال حساس بودن دندان به سرما و ساير محرک‌ها ظرف مدت 45 روز تا 2 ماه وجود دارد.
22 در صورت ترميم دندان با مواد همرنگ، حساسيت دندانها بيش از يک هفته قابل‌توجيه نيست و بايد بررسي شود.
23 در صورتي که پس از ترميم دندان خود احساس بلندي مي‌کنيد، در اولين فرصت به دندان‌پزشک خود مراجعه کنيد.
24بلندي ترميم مي‌تواند سبب حساسيت به سرما و گرما شده يا سبب شکستگي ترميم يا دندان شود.
25 در مراحل اوليه پوسيدگي دندان که بيشتر به صورت حساسيت به شيريني يا سرما نشان داده مي‌شود، به دندان‌پزشک خود مراجعه کنيد.
26 پس از بروز درد شديد، خودبه‌خود و شبانه که بعضا با داروهاي مسکن نيز آرام نمي‌شود، دندان نياز به درمان ريشه پيدا مي‌کند.
27 ظرف مدت 3 هفته پس از پايان درمان ريشه حتما بايد پانسمان با مواد ترميمي دايمي جايگزين شود.
28 دندان‌هاي درمان ريشه شده به دليل از دست دادن بيشتر بافت‌هاي خود، بسيار ضعيف شده و مستعد شکستن هستند.
29 پس از درمان ريشه، خوردن غذاهاي سفت ممکن است سبب شکستن دندان شود.
30 بافت‌‌ها و ديواره‌هاي دندان درمان ريشه شده بايد تقويت شود تا احتمال شکستن کاهش يابد.
31 درصورتي که دندان درمان ريشه شده دچار شکستگي شود، لبه آن معمولا به زير لثه امتداد يافته و نياز به جراحي لثه را نيز مطرح مي‌کند.
32 ريشه دندان‌هاي درمان ريشه شده در راديوگرافي به‌صورت نوارهاي سفيدي ديده مي‌شوند.
33اين نوارهاي سفيد بايد به صورت متراکم و يکنواخت تا نوک ريشه امتداد يافته باشد.
34هر دندان درمان ريشه شده‌اي نياز به روکش ندارد.
35 دندان‌هايي که درمان ريشه نشده‌اند نيز ممکن است به دلايل ديگري مانند تخريب وسيع يا زيبايي نياز به روکش داشته باشد.
36 در مواردي که چند دندان در کنار هم به صورت جداگانه قرار گرفته‌اند و لازم است همه آنها روکش شوند، به هيچ عنوان نبايد به يکديگر چسبانده شوند بلکه بايد به صورت جداگانه روکش شوند تا امکان تميز کردن نواحي بين دنداني و حفظ سلامت لثه‌ها ميسر شود.
37در صورتي که دنداني کشيده شده است، براي جايگزيني دندان از دست رفته، دو دندان مجاور ناحيه بي‌دنداني پايه گرفته شده و ناحيه وسط پر شود. به اين روش که يکپارچه بوده و 3 دندان (2 دندان پايه و يک دندان وسط) متصل به هم هستند، بريج يا پل گفته مي‌شود.
38 زير بريج بايد به وسيله نخ‌هايي که از نخ دندان ضخيم‌تر است و «سوپر فلاس» ناميده مي‌شود، تميز شود.
39 عبور دادن دهان‌شويه با فشار از زير بريج به پاکسازي بيشتر کمک مي‌کند.
40 در صورتي که دندان‌هاي دو طرف ناحيه بي‌دنداني سالم هستند، براي پرهيز از آسيب ديدن اين دندانها مي‌توان به کمک ايمپلنت فضاي بين دو دندان را جايگزين کرد.
پي نوشت ها :
* متخصص دندانپزشكي ترميمي و زيبايي
منبع:www.salamat.com/ج
