درمان دندان کودکان در گفتگو با دکتر محمدجعفر اقبال، متخصص درمان ريشه
دندان‌هاي شيري، تعدادشان 20 عدد است. اين دندان‌ها از سن 6 ماهگي در دهان کودکان شروع به رويش مي‌کنند و تا سن 24 ماهگي، تقريبا تمام آنها در دهان طفل روييده‌اند.
دندان شيري کودکان مثل دندان دايمي بزرگسالان شامل مينا، عاج، پالپ و سمنتوم است اما شکل تاج و ريشه‌اش کاملا متفاوت است. زير ريشه اين دندان‌ها، جوانه دندان‌هاي دايمي شکل مي‌گيرد و رشد مي‌کند. با رشد و تکامل جوانه دندان‌هاي دايمي، ريشه دندان‌هاي شيري تحليل مي‌رود، لق مي‌شود و مي‌افتد. زمان ماندگاري دندان‌هاي شيري موقت است؛ از 6 تا 10 سال در دهان مي‌مانند و دندان‌هاي دايمي جايگزين آنها مي‌شوند. در مواقعي که اين دندان‌ها به مشکلي جدي برمي‌خورند، اين سوال در ذهن بسياري از والدين شکل مي‌گيرد که مگر دندان‌هاي شيري هم نياز به درمان ريشه دارند؟ دکتر اقبال، متخصص درمان ريشه و استاد دانشکده دندانپزشکي دانشگاه شهيد بهشتي، به اين سوال پاسخ داده‌اند.
آقاي دکتر! آيا ممکن است دندان‌هاي کودکان هم نياز به معالجه ريشه پيدا کند؟
بله؛ اتفاقا به علت اندازه کوچک دندان‌هاي شيري و شکل آناتوميک اختصاصي، دندان‌هاي شيري زودتر احتياج به درمان ريشه پيدا مي‌کنند و پوسيدگي در آنها سريع‌تر به پالپ يا عصب دندان مي‌رسد. در دندان‌هاي شيري روش و نحوه معالجه ريشه کاملا متفاوت است. علت آن هم به فيزيولوژي ساختمان دندان‌هاي شيري برمي‌گردد. از آنجا که ريشه اين دندان‌ها در طول زمان دچار تحليل مي‌شود، مواد و تکنيک‌هاي معالجه ريشه کاملا متفاوت است. ضمن اينکه وجود و نگهداري دندان‌هاي شيري تا زمان خاصي در دهان بسيار اهميت دارد اما در برخي از موارد با تشخيص دندان‌پزشک اطفال مي‌توان دندان‌هاي شيري نيازمند به معالجه ريشه را از دهان خارج کرد. تاکيد بر اين نکته لازم است که اين کار با در نظر گرفتن همه جوانب و به وسيله دندان‌پزشک قابل توصيه است.
بهتر است چه کسي کار درمان ريشه دندان‌هاي اطفال را انجام دهد؟
کار درمان ريشه يا درمان پالپ دندان‌هاي شيري در کودکان به وسيله دندان‌پزشکان متخصص کودکان يا دندان‌پزشکان عمومي انجام مي‌شود و از حيطه ساير تخصص‌ها خارج است.
براي کودکان کم‌سن يا کودکاني که براي درمان همکاري نمي‌کنند، چه بايد کرد؟
خوشبختانه حدود 10 سال است که دندانپزشکي بيمارستاني يا دندانپزشکي تحت بيهوشي و در اتاق عمل در برخي از بيمارستان‌هاي آموزشي به‌وسيله دندان‌پزشکان متخصص اطفال انجام مي‌شود و اين مشکل تا حدودي حل شده است. هم‌اکنون دانشکده‌هاي دندانپزشکي در تهران و بسياري از مراکز استان‌ها اين امکان را يافته‌اند که در يک يا چند بيمارستان، بيماران را بستري کرده و تحت بيهوشي، کودکان کم‌سني كه همکاري نمي‌کنند.
اصلا دندان‌هاي شيري چه اهميتي دارند؟
دندان‌هاي شيري مانند دندان‌هاي طبيعي در زيبايي و فرم و اندازه صورت نقش مهم و اساسي دارند. همچنين مانند دندان‌هاي اصلي مسوول جويدن و خرد کردن غذا در دوران کودکي و نوجواني هستند و در تکلم نيز اهميت بسزايي دارند. نقش مهم ديگري که دندان‌هاي شيري دارند اين است که الگو، مدل و راهنماي دندان‌هاي دايمي هستند و تا حدود زيادي رويش دندان‌هاي دايمي از حيث زمان، جهت و محل قرارگيري به آنها مرتبط است.
دندان‌هاي شيري هم مثل دندان‌هاي دايمي دچار پوسيدگي و بيماري مي‌شوند؟
بله؛ دندان‌هاي شيري کودکان نيز مستعد پوسيدگي است. مکانيسم پوسيدگي در دندان‌هاي شيري با بزرگسالان يکسان است و عوامل ميکروبي، تغذيه، رعايت بهداشت و مانند آن در ايجاد يا پيشگيري از پوسيدگي نقش دارد. بيماريهاي لثه يا پريودنتال نيز در کودکان ايجاد مي‌شود اما معمولا نوع آن بيماري‌ها و همچنين ميزان شيوع آن در کودکان متفاوت است. بيماري لثه‌اي که در کودکان شايع است، التهاب لثه است که در اکثر موارد با جرم‌گيري، آموزش و رعايت بهداشت، درمان مي‌شود. خوشبختانه اطفال کمتر به بيماريهاي پيشرفته لثه که احتياج به جراحي دارد، مبتلا مي‌شوند.
بعضي از کودکان در سنين پايين‌تر (2 يا 3 سالگي) احتياج به کارهاي دندانپزشکي پيدا مي‌کنند و مبتلا به دندان‌درد يا آبسه‌دندان مي‌شوند. علتش چيست؟
خب، دندان‌هاي شيري مانند دندان‌هاي دايمي نياز به مراقبت و نگهداري دارند و بايد اصول بهداشتي در مورد آنها رعايت شود منتها چون دندان‌هاي شيري از سن طفوليت در دهان وجود دارند و طفل در آن سنين نمي‌تواند خودش از آنها مراقبت کند والدين، به‌خصوص مادر مسوول مراقبت و رعايت بهداشت دهان و دندان‌هاي طفل است. در اطفال بسياري از عادات و رفتارها شکل مي‌گيرد. يکي از مواردي که در پوسيدگي دندان‌ها موثر است عادت و نحوه شير و غذا خوردن طفل است. باقي ماندن و جمع شدن شير در زمان بسيار طولاني مخصوصا هنگام خواب مهم‌ترين عامل پوسيدگي سريع و پيشرفته دندان‌هاي کودکان است. بعضي از کودکان عادت دارند سينه مادر يا سر شيشه شير را براي مدت‌ها حتي در خواب در دهان خود نگه دارند. اين مساله باعث باقي ماندن شير در محيط دهان در زمان نسبتا طولاني مي‌شود و به تخريب و پوسيدگي سريع دندان‌ها مي‌انجامد. لازم است والدين ضمن رعايت بهداشت دهان و دندان‌هاي اطفال نسبت به عادات غذايي و نحوه زمان شير خوردن اطفال حساس باشند و با دندان‌پزشک متخصص کودکان و نوجوانان يا دندان‌پزشک عمومي مشورت کنند.
درمان‌هاي دندانپزشکي کودکان به وسيله کدام متخصصان بايد انجام شود؟
يکي از بخش‌هاي مهم و مفصل در آموزش دندانپزشکي عمومي، بخش اطفال است. دندان‌پزشک در طول دوره تحصيل در بخش اطفال زير نظر متخصصان و اساتيد رشته دندانپزشکي اطفال، طرز رفتار با کودکان در مطب دندانپزشکي و درمان‌هاي رايج دندانپزشکي اطفال را مي‌آموزد بنابراين دندان‌پزشکان عمومي مي‌توانند درمان‌هاي مورد نياز کودکان را انجام دهند اما يکي از رشته‌هاي تخصصي دندانپزشکي، رشته اطفال است که دندان‌پزشک عمومي پس از فارغ‌التحصيلي و قبولي در امتحانات ورودي مربوطه، به مدت 3 سال دوره تخصص را طي مي‌کند. اين افراد که متخصص دندانپزشکي کودکان هستند، مناسب‌ترين افراد براي تشخيص يا مشاوره و درمان هستند.
منبع:www.salamat.com
/ن
.jpg "دندان شيري هم درمان ريشه مي‌خواهد")
.jpg "دندان شيري هم درمان ريشه مي‌خواهد")
