بوي بد دهان چاره دارد
نويسنده:دکتر جليل مومن بيت‌اللهي*
هاليتوزيس به معناي بوي بد دهان، وضعيتي است كه به‌طور طبيعي در ساعات اوليه صبح وجود دارد. هاليتوزيس صبحگاهي نوعي گرفتاري موقت است كه بخشي مربوط به محصولات با بوي نامطبوع است كه از طريق باكتري‌هاي دهاني انباشته شده در طول خوابيدن توليد مي‌شود. به طور كلي دو نوع هاليتوزيس وجود دارد : ذهني و عيني.
در نوع ذهني، بعضي از بيماران از تصور بوي بد دهان رنج مي‌برند و حالتي است كه فقط خود بيمار درك مي‌كند. انواعي از اختلالات روحي رواني با اين وضعيت ارتباط دارند كه عبارت‌اند از: توهم، نگراني، وسواس و... كه به اين بيماران هاليتوزيس رواني نيز مي‌گويند. بوي بد دهان عيني، احساس نامطلوبي است كه هزاران سال است نوع بشر را مبتلا كرده و در حال حاضر نيز جامعه به عنوان يك حالت خفت‌آميز به آن نگاه مي‌كند. اين وضعيت گاهي موجب جدايي زوج‌ها شده است. هزينه‌هاي زيادي براي رفع اين مشكل صرف شده است، به طوري كه در سال 1992 دهان‌شويه‌ها و مطبوع‌كننده‌هاي دهان فروشي نزديك به 850 ميليون دلار داشته است و همگي با اين شعار كه از بوي بد دهان خلاص شويد، سعي دارند كه مشكل را برطرف سازند. حتي قرص‌هاي نعنا، آدامس‌ها و اسپري‌هاي مطبوع‌كننده حدود يك ميليون دلار هزينه دربرگرفت. به طور معمول، بوي بد دهان به وسيله ديگران قابل درك است كه دو منشأ دهاني(90 درصد) و غيردهاني (10 درصد) را براي اين بيماران درنظر مي‌گيرند. منابع دهاني بوي بد دهان شامل گير كردن ذرات غذايي ميان دندان‌ها، زبان باردار، زبان شياردار، زبان سياه مودار، پوسيدگي‌هاي وسيع دنداني، دندان مصنوعي كثيف، سيگار، زخم‌هاي دهان، پركردگي نامناسب، بيماري لثه، سرطان دهان و... هستند. منابع غيردهاني مانند سينوزيت، التهاب لوزه‌ها و بيني، تنگي مري، عفونت ريه، مصرف غذاهايي مانند سير و پياز و يا بيماري‌هايي مانند مرض قند، اختلال عمل كليوي و... هستند. ميان بهداشت خفيف دهان و ميزان بدبويي دهان رابطه مستقيم وجود دارد. بهداشت دهان شامل تميز كردن دهان پس از مصرف وعده‌هاي غذايي با مسواك و نخ دندان است. التهاب لثه به دليل پلاك دنداني و جرم نيز سبب تجمع بقاياي غذايي و افزايش تجمع باكتري‌ها مي‌شود كه خود موجب تحريك لثه و ايجاد محصولات باكتريايي مي‌شود. اگر عوامل محرك حذف نشوند، بافت‌هاي استخواني اطراف دندان درگير مي‌شوند كه به اين وضعيت پريودنتيت مي‌گويند و يكي از شايع‌ترين عوامل ايجاد بوي بد دهان محسوب مي‌شود. تنفس دهاني از ديگر عوامل ايجاد بوي بد دهان است. لثه اين بيماران متورم و پرخون شده و زمينه مساعدي براي ناراحتي‌هاي پيشرفته لثه در آينده است. به‌طور خلاصه، براي درمان بوي بد دهان ابتدا بايد عوامل دهاني مانند جرم، پوسيدگي، دندان‌هاي مصنوعي كثيف و... به‌طور كلي حذف شوند و سپس عوامل غيردهاني را برطرف کرد. در مواردي كه منشأ رواني براي بوي بد دهان مطرح است، ارجاع بيمار به روان‌پزشك ضرورت دارد.
در نوع ذهني، بعضي از بيماران از تصور بوي بد دهان رنج مي‌برند و حالتي است كه فقط خود بيمار درك مي‌كند. انواعي از اختلالات روحي رواني با اين وضعيت ارتباط دارند كه عبارت‌اند از: توهم، نگراني، وسواس و... كه به اين بيماران هاليتوزيس رواني نيز مي‌گويند. بوي بد دهان عيني، احساس نامطلوبي است كه هزاران سال است نوع بشر را مبتلا كرده و در حال حاضر نيز جامعه به عنوان يك حالت خفت‌آميز به آن نگاه مي‌كند. اين وضعيت گاهي موجب جدايي زوج‌ها شده است. هزينه‌هاي زيادي براي رفع اين مشكل صرف شده است، به طوري كه در سال 1992 دهان‌شويه‌ها و مطبوع‌كننده‌هاي دهان فروشي نزديك به 850 ميليون دلار داشته است و همگي با اين شعار كه از بوي بد دهان خلاص شويد، سعي دارند كه مشكل را برطرف سازند. حتي قرص‌هاي نعنا، آدامس‌ها و اسپري‌هاي مطبوع‌كننده حدود يك ميليون دلار هزينه دربرگرفت. به طور معمول، بوي بد دهان به وسيله ديگران قابل درك است كه دو منشأ دهاني(90 درصد) و غيردهاني (10 درصد) را براي اين بيماران درنظر مي‌گيرند. منابع دهاني بوي بد دهان شامل گير كردن ذرات غذايي ميان دندان‌ها، زبان باردار، زبان شياردار، زبان سياه مودار، پوسيدگي‌هاي وسيع دنداني، دندان مصنوعي كثيف، سيگار، زخم‌هاي دهان، پركردگي نامناسب، بيماري لثه، سرطان دهان و... هستند. منابع غيردهاني مانند سينوزيت، التهاب لوزه‌ها و بيني، تنگي مري، عفونت ريه، مصرف غذاهايي مانند سير و پياز و يا بيماري‌هايي مانند مرض قند، اختلال عمل كليوي و... هستند. ميان بهداشت خفيف دهان و ميزان بدبويي دهان رابطه مستقيم وجود دارد. بهداشت دهان شامل تميز كردن دهان پس از مصرف وعده‌هاي غذايي با مسواك و نخ دندان است. التهاب لثه به دليل پلاك دنداني و جرم نيز سبب تجمع بقاياي غذايي و افزايش تجمع باكتري‌ها مي‌شود كه خود موجب تحريك لثه و ايجاد محصولات باكتريايي مي‌شود. اگر عوامل محرك حذف نشوند، بافت‌هاي استخواني اطراف دندان درگير مي‌شوند كه به اين وضعيت پريودنتيت مي‌گويند و يكي از شايع‌ترين عوامل ايجاد بوي بد دهان محسوب مي‌شود. تنفس دهاني از ديگر عوامل ايجاد بوي بد دهان است. لثه اين بيماران متورم و پرخون شده و زمينه مساعدي براي ناراحتي‌هاي پيشرفته لثه در آينده است. به‌طور خلاصه، براي درمان بوي بد دهان ابتدا بايد عوامل دهاني مانند جرم، پوسيدگي، دندان‌هاي مصنوعي كثيف و... به‌طور كلي حذف شوند و سپس عوامل غيردهاني را برطرف کرد. در مواردي كه منشأ رواني براي بوي بد دهان مطرح است، ارجاع بيمار به روان‌پزشك ضرورت دارد.
پي نوشت ها :
* متخصص بيماريهاي دهان
منبع:http://www.salamat.com
