«هر بار نخ دندان را بين دندان‌هايم مي‌کشم، لثه‌هايم خون مي‌آيد و زخم مي‌شود. به همين دليل اصلا من از نخ دندان استفاده نمي‌کنم!» اين را بسياري از بيماران وقتي روي صندلي دندانپزشکي نشسته‌اند، مي‌گويند و حتي بعضي‌ها هم از نخ قرقره به جاي نخ دندان استفاده مي‌کنند. اين در حالي است که بخش اصلي سطح دندان‌ها که از دسترس مسواک دور مي‌ماند، فضاي بين دنداني است.
اگر شما هم نمي‌دانيد چه نخ دنداني را بخريد و چه طور از آن استفاده کنيد، گفتگوي ما را با دکتر شيرين معماران، متخصص پروتزهاي دنداني و عضو هيات علمي دانشگاه شاهد بخوانيد:
واقعا مي‌شود به جاي نخ دندان از نخ قرقره استفاده کرد؟
استفاده از نخ‌هاي متفرقه مثل نخ‌هاي قرقره يا نخ‌هاي پلاستكي و... براي سلامت لثه بسيار خطرناك‌اند چون مي‌تواند باعث پارگي لثه و آسيب به الياف نگه‌دارنده دندان شود.
توصيه مي‌کنيد چه نخ دنداني از داروخانه بخريم؟
در داروخانه‌ها انواع گوناگوني از نخ دندان به فروش مي‌رسد. از بين نخ‌هاي گوناگون دندان مي‌توان علاوه بر نخ‌هاي معمولي به نخ‌هاي موم دار، نخ‌هاي طعم‌دار، نخ‌هاي فلورايد‌دار، سوپرفلاس‌ها، نوارهاي دنداني و نخ دندان‌هاي دسته‌‌دار اشاره كرد. نخ دندان يا Dental floss نواري ساخته شده از تارهاي بسيار نازك نايلون يا پلاستيك (تفلون يا پلي اتيلن) است كه براي خارج كردن ذره‌هاي مواد غذايي و غشاهايي نازك و مضر ساخته شده از ميكرو ارگانيسم‌ها يا پلاك، از بين دندان‌ها به كار مي‌روند. با عبور دادن نخ دندان از ميان دندان‌ها، كناره‌هاي دندان به خصوص در نواحي نزديك به لثه از مواد فاسد كننده پاك مي‌شود.
بهتر است چه کساني چه نخ دنداني بخرند؟
بهترين نخ دندان براي هر فرد نخي است كه از بين دندان‌هاي وي عبور كرده و رشته رشته و پاره نشود، استفاده از نخ‌هاي رشته‌اي با سر پرز دار براي دندان‌هاي روكش دار و دندان‌هاي ارتودونسي شده توصيه‌اي است كه دندانپزشكان به صاحبان اين دندان‌ها مي‌كنند. نخ‌هاي موم‌‌دار براي افرادي كه دندان‌هاي بسيار فشرده دارند و نخ‌هاي معمولي به سختي به ناحيه بين‌دنداني‌شان وارد مي‌شود، كاربرد دارد. گونه‌اي از نخ دندان‌ها نيز وجود دارند كه به كمك دسته‌اي نگه‌داشته مي‌شوند. اين نخ دندان‌ها براي كساني كه قادر نيستند به خوبي از نخ دندان‌هاي معمول استفاده كنند مثل كودكان و يا افرادي كه بيماريهاي مفصلي و ناتواني‌هاي جسمي دارند، پيشنهاد مي‌شود. در بين اين مجموعه متنوع از نخ‌هاي دنداني، اين شما هستيد كه با توجه به شرايط شخصي‌تان، يكي از آنها را انتخاب خواهيد كرد. شايد لازم باشد كه از دندانپزشك‌تان نيز در اين مورد كمك بگيريد. حتما كمكتان خواهد كرد.
حالا اگر اصلا نخ دندان نکشيم، چه مشکلي پيش مي‌آيد؟
اگر از نخ دادن استفاده نكنيم، پلاك كه لايه نازكي از ميكروب و باكتري است بين دندان‌ها باقي خواهد ماند. اين درست جايي است كه مسواك از تميز كردن آن عاجز است و درست جايي است كه بيشترين پوسيدگي دندان‌ها را شامل مي‌شود. همچنين در طي زمان، انواع خطرناك‌تري از باكتري‌ها در رسوبات مذكور لانه مي‌كنند و با ترشح مواد سمي موجب خارش و سوزش لثه‌ها مي‌شوند و اگر دست به درمان نزنيم احتمال پيوره لثه نيز وجود دارد!
بهترين زمان استفاده از نخ دندان قبل از مسواک زدن است يا بعد از آن؟
بهترين زمان استفاده از نخ دندان در بين مسواك زدن خواهد بود. به اين صورت كه وقتي مسواك زدن را شروع كرديم و خمير دندان به خوبي كف كرده، مسواك زدن را موقتاً كنار مي‌گذاريم و نخ دندان را به دست مي‌گيريم و بعد از استفاده از نخ دندان دوباره مسواك زدن را ادامه مي‌دهيم. اين بهترين روش است اما اگر حوصله چنين كاري را نداريد، ترجيحاً بهتر است قبل از مسواك زدن اول با نخ دندان لاي دندان‌ها را خوب تميز كنيد، بعد مسواك بزنيد. يک بار نخ کشيدن دندان‌ها در پايان روز هم کفايت مي‌کند.
روش نخ کشيدن درست دندان‌ها را هم براي ما مي‌گوييد؟
يك تكه به اندازه تقريبي 20 تا 25 سانتي‌متر مي‌بريم، به طوري كه بعد از گره زدن دو سر نخ دندان حلقه‌اي تشكيل شود كه اين حلقه نخ به درستي در بين انگشتان دو دست قرار گيرد و تسلط كافي به نخ دندان داشته باشيم. حلقه نخ دندان را لاي انگشتان به صورتي مي‌گيريم كه انگشتان شست و سبابه آزاد باشد. بزرگ و كوچك بودن حلقه تسلط ما را به نخ دندان كمتر مي‌كند. از اين رو بعد از مدتي طول نخ دنداني كه بايد ببريم و مناسب اندازه انگشتانمان باشد را به‌دست خواهيم آورد. مانور انگشتان جهت سهولت در كار با نخ دندان خيلي مهم است. از انگشتان شست جهت استفاده در دندان‌هاي فك بالا و از انگشتان سبابه جهت پاك كرن دندان‌هاي فك پايين استفاده مي‌شود. قرارگيري انگشتان بايد به صورتي باشد كه فاصله دو انگشت دست بين 5/1 تا 2 سانتي‌متر باشد كه بهترين موقعيت تسلط بر نخ دندان است و اين فاصله را با افزايش و يا كاهش قطر حلقه نخ دنداني كه ايجاد كرده‌ايم مي‌توانيم به‌دست آوريم. نكته خيلي مهم در استفاده از نخ دندان اين است كه بعد از تميز كردن يك ناحيه به ازاي هر دندان كه تميز مي‌كنيد يك انگشت نخ دندان را در بين انگشتانتان بچرخانيد.
چرا؟
تا هميشه يك ناحيه تميز از نخ دندان در بين دو انگشت‌تان قرار گيرد. حلقه بودن نخ دندان اين مزيت را دارد كه از كل طول نخ استفاده مي‌كنيد حتي نزديكي‌هاي محل گره زدن نخ در صورت چرخش مداوم نخ از انتقال مواد عفوني موجود در بين يك دندان به نواحي مجاور جلوگيري خواهيم كرد.
پي نوشت ها :
* متخصص پروتزهاي دنداني
منبع:www.salamat.com
/ک
