حرص‌نخور، مویت سفيد مي‌شود

تاثير استرس بر رنگ مو
 

بعضي والدين گمان مي‌کنند استرس ناشي از تربيت فرزندان موجب مي‌شود موهايشان سفيد شود ولي تاکنون مشخص نشده که نگراني يا استرس سبب سفيد شدن موها شود يا نه. آيا اين مساله باور غلطي است که بچه‌هاي مشکل‌ساز و پرزحمت موجب مي‌شوند، موهاي والدين‌شان سفيد شود؟ آيا موهاي افراد آرام و بي‌خيال، کمتر از ديگران سفيد مي‌شود؟ و بالاخره اين حکايت که مي‌گويند يک شبه موها سفيد مي‌شود، حقيقت دارد؟
رنگ مو بيشتر از آنچه تصور مي‌کنيد، اهميت دارد. رنگ مو جدا از نقش آرايشي و زيبايي‌اش، پرتوهاي ماوراي بنفش را جدا کرده و دفع مي‌کند. تعين رنگ مو کار پيچيده و دشواري است. ملانوسيت‌ها، سلول‌هايي که در لايه فوقاني پوست و قاعده فوليکول مو قرار دارند، رنگدانه‌هايي به نام ملانين توليد مي‌کنند که رنگ مو را به وجود مي‌آورد. اين سلول‌ها دو نوع ملانين توليد مي‌کنند به نام يوملانين رنگ‌دانه قهوه‌اي- مشکي و فئوملانين رنگ دانه زرد- قرمز. ژن‌هايي که از والدين به ارث مي‌رسند، مخلوطي از رنگ‌دانه‌هايي را که ملانوسيت‌ها توليد مي‌کنند، تعيين مي‌کنند و سبب تشابه رنگ مو در ميان اعضاي خانواده مي‌شوند.

راز سپيد شدن موها
 

زماني که فوليکول مو، مو را مي‌سازد، رنگ آن تغيير نمي‌کند، در حالي که مو طي زمان جوگندمي و سفيد مي‌شود. مو ممکن است پيگمانته (قهوه‌اي، مشکي، قرمز، بور)، سفيد (زماني که ملانوسيت‌ها، پيگمان ندارند) يا خاکستري (زماني که مقدار پيگمان کاهش مي‌يابد) باشد. به اين دليل است که مواد شيميايي و رنگ‌ها ممکن است به طور موقت رنگ مو را تغيير دهند. اما زماني که مو رشد مي‌کند، رنگ واقعي آن دوباره در ريشه ظاهر مي‌شود. به طور معمول، موهاي جوگندمي در ميان موهاي پيگمانته (داراي رنگ دانه) پنهان شده و فقط در صورتي نمايان مي‌شوند که موهاي پيگمانته، طي زمان طولاني ريزش کنند.
به‌طور کامل مشخص نيست که چرا ملانوسيت‌ها، توليد ملانين را متوقف مي‌کنند. بخشي از آن مي‌تواند به پديده آپرپتوزيس مربوط باشد، به اين معنا که پس از مدت زمان خاصي مرگ سلول به وسيله خود سلول آغاز مي‌شود. ملانوسيت‌ها در هر دهه به هر دليلي 10 تا 20 درصد ظرفيت خود را از دست مي‌دهند. اولين موهاي جوگندمي يا سفيد ممکن است در سن نوجواني نمايان شوند اما اغلب بين سنين 35 و 50 سالگي ظاهر مي‌شوند. موي مردان زودتر از زنان سفيد مي‌شود اما تا حدي به ژن‌هاي ارث يافته از والدين هم بستگي دارد. نژاد نيز اهميت دارد. در ميان جوامع گوناگون، تفاوت‌هايي در اين زمينه وجود دارد. براي مثال، موهاي قفقازي‌ها زودتر از موهاي آسيايي‌ها يا آفريقايي‌ها سفيد مي‌شود. مساله ديگر اين است که به طور کل ابتدا موهاي شقيقه سفيد مي‌شود، بعد فرق سر و از آنجا گسترش يافته و کل موي سر سفيد مي‌شود. چنانچه روند طبيعي ريزش مو سريع‌تر شود، موها زودتر سفيد مي‌شوند و اين حالت تحت شرايط نسبتا معمولي، ريزش ناگهاني و مرحله خاموش و ساکن سيکل رشد مو يا فاز تلوژن ناميده مي‌شود و به جاي آنکه روزانه 100 مو ريزش کند که روندي طبيعي است،‌ روزانه 300 مو مي‌ريزد. بيماري‌هاي شديد و استرس‌هاي زياد مي‌توانند اين مشکل را ايجاد کنند.

موهاي بيمار
 

سفيد شدن موي بيشتر مردم به سن ارتباط دارد. اگرچه بعضي اوقات سفيد يا جوگندمي شدن مو نشان‌دهنده بيماري است، به خصوص اگر در سن نوجواني رخ دهد. سفيد شدن مو ممکن است علامت بعضي از بيماري‌ها باشد مانند:
نوروفيبروماتوز: بيماريي ارثي است که در اين بيماري، تومورها در طول اعصاب رشد مي‌کنند و ناهنجاري‌هايي در پوست و مو و استخوان نيز ايجاد مي‌کند.
توبروز اسکلروز: نوعي بيماري ارثي غيرمعمول همراه با تومور‌هاي خوش‌خيم در چند عضو است (شامل مغز، قلب، کليه‌ها، چشم‌ها، ريه و پوست)
بيماري ويتيليگو: که در آن ملانوسيت‌ها از بين رفته يا تخريب مي‌شود، شايد به اين دليل که سيستم ايمني اثر مطلوب و مورد نظر خود را نداشته و به جاي عامل عفوني، پوست را مورد حمله قرار مي‌دهد. چنانچه پوست سر را مبتلا کند، مناطقي از موي سر سفيد مي‌شود.
آلوپسي آره‌آتا: نوعي اختلال خودايمني ديگر است که ممکن است تکه‌هاي مو به خصوص موهاي پيگمانته، به طور ناگهاني ريزش کنند. موها ممکن است يک شبه سفيد شوند، زيرا با ريزش موهاي تيره، ناگهان موهاي جوگندمي يا سفيد قبلي مشخص مي‌شوند. زماني که رشد موها دوباره آغاز شد، ممکن است جوگندمي باشد اما موهاي طبيعي پيگمانته مجددا برمي‌گردند.
به علاوه، تحقيقات نشان داده که سفيد شدن زودهنگام مو، با بعضي بيماري‌ها مثل بيماري‌هاي قلبي و کاهش توده استخواني که زمينه‌ساز استئوپروز است، ارتباط دارد البته چگونگي اين رابطه نامشخص است. سيگار کشيدن هم ممکن است سبب زودتر سفيد شدن موها شود.

استرس و سفيد شدن مو
 

همانند بسياري از باورهاي طبي، اين عقيده وجود دارد که استرس مي‌تواند موجب سفيد شدن موها شود. اگر چه اغلب اين مساله درست نيست زيرا ساقه مو نمي‌تواند يکباره تغيير رنگ دهد، مگر اينکه در معرض مواد شيميايي قرار گيرد مانند مواد آرايشي و رنگ مو. مو نمي‌تواند با يا بدون استرس ناگهان سفيد شود، اگر چه کچلي مي‌تواند سبب ريزش موهاي پيگمانته شود و استرس را عامل به وجود آورنده اين شرايط در نظر گرفته‌اند. (هنوز تحققات جديد اين مساله را ثابت نکرده‌اند). در نتيجه واقعه‌هاي عاطفي و استرس‌زا، گهگاه مي‌تواند سبب ريزش موهاي تيره شود که موهاي جوگندمي و سفيد باقي مانده و ناگهان محسوس مي‌شوند. با اين حال اين مساله استثنايي است و قانون نيست. بيشتر اوقات، استرس تاثير کمي بر موهاي شخصي دارد.

 

منبع:www.salamat.com
/ک