درباره فضانگهدارنده‌های دندان

يك دندان شيري معمولاً تا زماني در جاي خود مي‌ماند كه دندان دايمي جانشين آن شروع به رويش نموده و آن را به طرف خارج هل داده و جايش را بگيرد. متأسفانه برخي از كودكان به دلايلي چون ضربه، شكستگي و پوسيدگي دندان‌هايشان را زود از دست مي‌دهند. در اين مواقع كاربرد وسايلي به نام فضا نگهدار به جاي آن توصيه مي‌گردد تا از دست دادن فضا براي رويش دندان‌هاي دايمي واقع در زير آنها و نهايتاً مشكلات ارتودنسي در آينده جلوگيري شود. توصيه مي‌گردد دندان‌هاي شيري تا حدامكان ترميم و نگهداري شوند.
برخي از دندان‌هاي شيري نبايد تا سن 11 تا 13 سالگي بيفتند. چگونه دندان شيري از دست رفته مي‌تواند موجب بروز مشكلات در دندان‌هاي دايمي شود؟ اگر يك يا چند دندان شيري زود از دست داده شوند دندان‌هاي كناري آنها ممكن است خم شده و يا به داخل فضاي حاصله حركت كنند. ضمناً دندان‌هاي موجود در فك مقابل هم ممكن است به سمت آن فضاي خالي حركت نمايند. وقتي كه دندان‌ها فضاي حاصل از كشيده شدن دندان شيري را پر و اشغال نمودند، ديگر جايي براي رويش دندان دايمي جانشين آن كه قرار است چند سال بعد رويش نمايد باقي نمي‌ماند و ناچاراً يا نهفته باقي مانده و يا كج درآمده و رديف دندان‌ها را به هم مي‌زند و نياز به درمان ارتودنسي پيش مي‌آيد.

فضا نگهدارنده‌ها اسباب‌هاي كوچكي هستند كه از فلز يا مواد پلاستيكي ساخته شده و به خوبي با دهان بيمار تطابق مي‌يابند. بيشتر كودكان ظرف چند روز اول با آن خود را وفق داده و به آن عادت مي‌كنند. فضا نگهدارها به دو نوع: فضا نگهدار ثابت و فضا نگهدار متحرك تقسيم مي‌شوند. فضا نگهدارنده‌ها باعث نگهداري و حفظ فضاي حاصل از كشيدن دندان‌هاي شيري با ممانعت از حركت دندان‌هاي كناري به داخل آن مي‌شوند و نهايتاً دندان دايمي جانشين شونده در سن مناسب و در جاي خود رويش مي‌كند. استفاده از اين دستگاه‌ها به منظور حفظ فضا، براي كودكان بسيار راحت‌تر و قابل قبول‌تر خواهد بود تا اينكه بعداً مجبور باشند با استفاده از دستگاه‌هاي ارتودنسي دندان‌ها به جاي خود هدايت شوند.
دندانپزشكان اطفال چهار توصيه و قانون براي مراقبت از اين دستگاه‌ها دارند: 1) عدم استفاده از شيريني‌جات چسبنده و كشدار و جويدن آدامس، 2) فشار وارد نكردن و يا عدم تكان دادن آن با انگشت يا زبان، 3) تميز نگهداشتن آنها با مسواك و 4) معاينات منظم دندانپزشكي.
اين روكش‌هاي فولادي زنگ نزن به رنگ فلزي بوده و در موارد خاص با توجه به نظر دندانپزشك تجويز مي‌شوند:ترميم دندان‌هاي شيري يا دايمي جوان با ضايعات پوسيدگي وسيع، ترميم دندان‌هاي با ناهنجاري ارثي، ترميم پس از درمان ريشه دندان شيري يا دايمي كه خطر شكستگي ساختمان تاج باقي‌مانده زياد است، ترميم دندان شكسته و ترميم دندان‌ها در افراد ناتوان يا كساني كه بهداشت دهاني فوق‌العاده ضعيفي دارند و احتمال دارد ساير مواد در دهان آنها با شكست روبه‌رو شود. روكش با مواد سماني خاص به دندان چسبانده مي‌شود و وجود آن هيچ مشكلي در لق شدن دندان شيري و رويش جانشين دايمي آن ايجاد نمي‌كند. در صورتي كه روكش لق شده بود، بلافاصله به دندانپزشك مراجعه نماييد تا مجدداً آن را با دندان تطابق داده و سمان كند. لازم به ذكر است كه بلع احتمالي روكش بسيار نادر بوده و در صورت وقوع معمولاً بدون هيچ مشكلي در عرض 7 تا10 روز دفع مي‌گردد.
منبع:www.salamat.com
/ج