راه نفسم بستهشد از آه جگر تاب

شاعر : خاقاني

کو هم نفسي تا نفسي رانم ازين باب		راه نفسم بستهشد از آه جگر تاب
در روزن من هم نرود صورت مهتاب		از هم نفسان نيست مرا روزي ازيراک
بي‌دست شناور نتوان رست ز غرقاب		بي هم نفسي خوش نتوان زيست به گيتي
در گوهر آدم بود اين گوهر ناياب		اميد وفا دارم و هيهات که امروز
جز سايه کسي همره من نيست ز اصحاب		جز ناله کسي همدم من نيست ز مردم
آري نرود گرگ گزيده ز پي آب		آزرده‌ي چرخم نکنم آرزوي کس
سرگشته ازين بخت سبک‌پاي گران خواب		امروز منم روز فر رفته و شب نيز
لرزنده و نالنده‌تر از تير به پرتاب		نالنده و دل مرده تر از مرغ به شبگير
تنگ است دلم چون دهن کوزه‌ي سيماب		گرم است دمم چون نفس کوره‌ي آهن
کان قطره‌ي تلخ است که شد لل خوشاب		با اين همه اميد به بهبود توان داشت
زان حصرم خام است چنين پخته مي‌ناب		راحت ز عنا زايد و شک ني که به نسبت
از بخشش چاه است همه ريزش دولاب		از داده‌ي دهر است همه زاده‌ي سلوت
از مهر خليفه که نويسد زر قلاب		اي مرد سلامت چه شناسد روش دهر
وز نائبه نالم که فرو برد به من ناب		از حادثه سوزم که برآورد ز من دود
خسته به گه خرط و شکسته گه طبطاب		سرگشته چه گويم که سر و پاي ندارم
گه در عرقم غرقه و گه در تبم از تاب		بيمارم و چون گل که نهي در دم کوره
دل هست بنفشه صفت و اشک چو عناب		حاجت به جوال است و جوم نيست وليکن
زآن است که رد کرده‌ي احرارم و احباب		چون زال به طفلي شده‌ام پير ز احداث
سيمرغ غم زال خورد گر نخورد باب		خرسندي من دل دهدم گر ندهد خلق
عزلت به درم کوفت که فقر آمد درياب		همت به سرم گفت که جاه آمد مپذير
زان ني که ازو نيشه کني نايد جلاب		زان دل که در او جاه بود نايد تسليم
منگر مه نخشب چو بود ماه جهان تاب		مگزين در دونان چو بود صدر قناعت
خورشيد به سرطان و تو را پوشش سنجاب		ايام به نقصان و تو را کوشش بيشي
کي پرورش پيل بود جانب سقلاب		کي فربهي عيش دهد آخور ايام
سکه ننهد بر درم ماهي ضراب		تکيه نکند بر کرم دهر خردمند
خود ريخته گردد تو مکش دهره و مشتاب		دهرا چه کشي دهره به خون ريختن من
خود کشته شود ماهي بي‌حربه‌ي قصاب		قصاب چه آري ز پي کشتن ماهي
برتافتني نيست مشو تافته برتاب		هان اي دل خاقاني اگرچه ستم دهر
لفظي که قضا راند چه سلب، چه ايجاب		نقدي که قدر بخشد چه قلب، چه رايج
دل طاق کن از هستي و بر طاق نه اسباب		خط بر خط عالم کش و در خط مشو از کس
کف بر سر بحر آيد پيدا نه به پاياب		جاهل نرسد در سخن ژرف تو آري
تعليق رسن باز نيايد ز رسن تاب		تحقيق سخن گوي نخيزد ز سخن دزد
کو آنکه هنر بخش بهين بود به آداب		کو آنکه سخندان مهين بود به حکمت
کو کافي دين واسطه‌ي گوهر انساب		کو صدر افاضل شرف گوهر آدم
عم نه که پدر بود و خداوند به هر باب		کو آنکه ولي نعمت من بود و عم من
آن صدر من و مصدر مستقبل اعقاب		آن فخر من و مفتخر ماضي اسلاف
آن فاتحه‌ي طبع مرا فاتح ابواب		آن خاتمه‌ي کار مرا خاتم دولت
آري ز دماغ است همه قوت اعصاب		در دولت عم بود مرا مادت طبعم
زو حکمت نازنده و او منهي الباب		زو ديو گريزنده و او داعي انصاف
هم عمر خيامي و هم عمر خطاب		زآن عقل بدو گفته که اي عمر عثمان
داده لقبش در دو هنر واضح القاب		ادريس قضا بينش و عيساي شفا بخش
وز قوس قزح زيجش وز ماه سطرلاب		از نعش هدي تختش و از تير فلک ميل
آن طفل دبستان من آن مردک کذاب		دانم که دگرباره گهر دزدد ازين عقد
زآن تا نشناسند بگرداند جلباب		هندو بچه‌اي سازد ازين ترک ضميرم
بگسست طناب سخن از غايت اطناب		چون خيمه‌ي ابيات چهل پنج شد از نظم

راه نفسم بستهشد از آه جگر تاب

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته