بخ بخ اي بخت و خه خه اي دل دار

شاعر : خاقاني

هم وفادار و هم جفا بردار		بخ بخ اي بخت و خه خه اي دل دار
تو بدين سو سرم گرفته کنار		من تو را زان سوي جهان جويان
مست مي‌گفتمت، زهي هشيار		طفل مي‌خواندمت، زهي بالغ
که تويي خواب ديده‌ي بيدار		من تو را طفل خفته چون خوانم
تو چنين تازه صبح صادق وار		يا شبانگه لقات چون دانم
کن بهين عمر رفته باز پس آر		دست بر سر زني گرت گويم
آوري خط محو کرده‌ي پار		ور تو خواهي در اجري امسال
نپذيري و بس کني پيکار		هر چه بخشم به دست مزد از من
به سلاح تو مي‌کنم پيکار		من ز بي‌کاري ارچه در کارم
که تويي آفتاب نيزه گذار		سر نيزه زد آسمان در خاک
قفس آبنوس ليل و نهار		شهره مرغي به شهر بند قفس
بر ازين نه مقرنس دوار		طيرانت چو دور فکرت من
گنج نامه‌ي بقات در منقار		عهد نامه‌ي وفات زير پر است
که به پرواز رستي از تيمار		دانه از خوشه‌ي فلک خوردي
که چو سيراب گشت ماند از کار		تشنه دارند مرغ پروازي
که چو ماهي در آبي از پروار		تو ز آب حيات سيرابي
خبر آور تويي و نامه سپار		هدهدي کز عروس ملک مرا
چون گل نخل بند تيزي خار		گلبن تازه‌اي و نيست تو را
شويي از زاغ شب سياهي قار		شاه باز سپيد روزي از آنک
صيد نسرين کرده‌اي نهمار		اينت شه باز کز پي چو مني
به يکي سال داده‌اي ديدار		که مرا در سه ماه با دو امام
دو قوي رکن کعبه‌ي اسرار		دو امام زمان، دو رکن الدين
هم تمسک کنم هم استظهار		به موالات اين دو رکن شريف
خدمت هر دو رکن پذرفتار		که به عمر دراز هست مرا
چه عجب سال دولت آرد بار		آري اين دولتي است سال آورد
دو لطيفه است سفته در يک تار		دو فتوح است تازه در يک وقت
آدمي مجتبي و عيسي يار		هر دو رکن جهان مرد مي‌اند
هر دو رکن اختر سعود نگار		هر دو رکن افسر وجود آراي
خال‌السير ز آفت اشرار		شدم از سعد اتصال دو رکن
و آن چو رکن زمين خلافت دار		اين چو رکن هوا لطافت پاش
چار ارکان جسم را معيار		وهم اين رکن چون مقوم روح
پنج دکان شرع را معمار		کلک آن رکن چون مهندس عقل
و آن ز ري عالمي فلک مقدار		اين زخوي حاکمي ملک عصمت
کار ري ز آن چو نقد خوي به عيار		نام خوي زين چو روي ري تازه
خوي او در خوي او رمزد آثار		روي اين در ري آفتاب اشراق
رکن ري صدر بوحنيفه شعار		رکن خوي حبر شافعي توفيق
ري و خوي کوفه دان و مصر شمار		با وجود چنين دو حجت شرع
هان خوي سردش آنک آب بحار		هاري از حلم رکن خوي در تب
اوست ريان ز علم و هم ناهار		ري از آن رکن مصر ريان است
وان علوم رضي کند تکرار		اين حديث نبي کند تلقين
کعب احبار و کعبه‌ي اخبار		مجلس هر دو رکن را خوانند
هر دو سردار و علم را بندار		هر دو فتاح و رمز را مفتاح
اين يکي صادق آن دگر طيار		دو علي عصمت و دو جعفر جاه
بر مک از آن خويش دارد عار		وز سوم جعفر ار سخن رانم
همچو گل خاضع و چو مل جبار		هر دو از هيبت و هبت به دو وقت
هر دو خورشيد جود و قطب وقار		هر دو برجيس علم و کيوان حلم
فلک شرع احمد مختار		خود بر اين هر دو قطب مي‌گردد
که فلک راست بر دو قطب مدار		شرع را زين دو قطب نيست گزير
هر دو بحر از درون ول زخار		هر دو چون کوه و گنج خانه‌ي علم
کوه در بحر ديده‌اي بسيار		بحر در کوه بين کنون پس از آنک
کرده غارت چو حيدر کرار		هر دو زنبور خانه‌ي شهوات
دو علي بين به علم وحي گزار		چون علي کاينه نگاه کند
عمر آن بين مراعي عمار		هر دو رکنند راعي دل من
کرده جلاب جان و من ناهار		اين به تبريز ز آب چشمه‌ي خضر
داد ترياک و روح من بيمار		آن بري قالب مرا چو مسيح
اين مرا مخلص، آن مرا دل دار		اين مرا زائر، آن مرا عائذ
به سلام برهمني در غار		چه عجب کامده است ذو القرنين
ارسلان آمد و ندادش بار		بر در پير شاه مرو گشاي
به سلام دو کفش گر يک بار		شاه سنجر شدي به هر هفته
روح سوي جسد رود هموار		شمس نزد اسد رود مادام
گر برش قدر نيست در مقدار		ذره را آفتاب بنوازد
ري و خوي را ز محمدت دو ازار		کنم از حمد و مدح اين دو امام
موش را در جهان کند ديدار		به خدايي که هم ز عطسه‌ي خوک
کيد الحمد واجب آخر کار		که کرمشان به عطسه ماند راست
روي و خوي دان دو قبله‌ي زوار		گر چه قبله يکي است خاقاني
هم نشد گفته عشري از اعشار		ربع مسکو ز شکر پر کردي
بکر افلاک و حاصل ادوار		من به ري مکرمي دگر دارم
کوست صدر صدور و فخر کبار		صدر مشروح صدر تاج الدين
چون دم زهد راني از اخيار		چون خط جود خواني از اشراف
مالک طوق و مالک دينار		تاج را طوق دار و مملو کند
پيش تيغ زبانش چون سوفار		تير گردون دهان گشاده بماند
که سلف را به ذات اوست فخار		خلف صالح امين صالح
نير اعظم، آيت دادار		حبر اکرم هم اسطقس کرم
فاليواقت مهجة الاحجار		هو روح الوري و لاتعجب
مهر کتف نبي است جاي مهار		دل پاکش محل مهر من است
چون ده آيت نيفکنم به کنار		مهر او تازيم ز مصحف دل
اين بهين درج و آن مهينه شمار		تاج دين جعفر و امين يحيي است
سر کتاب و افسر نظار		تاج دين صاعد و امين عالي است
بسم بين هر سه حرف والله چار		هست امين چار حرف و تاج سه حرف
وان يسار مراست حرز يسار		اين يمين مراست جاي يمين
عيد گوهر شد و هلال تبار		شمس ملک آمد و ظلال ملوک
بقريض نتيجة الافکار		امدح العيد والهلال معا
صرت افدي اهلة الاسفار		مذ رايت الهلال في سفري
جز به يادش نکرده‌ام افطار		تا به رويش گرفته‌ام روزه
من غوادي سحابه‌ي مدرار		کنت بالري فاستقت غللي
کارتفاع الرياض بالامطار		و ارتفاعي به فيض همته
قضيت بالثناله اوطار		لوقضي بالنوال لي وطرا
نام او بالعشي و الابکار		زنده مانداز تعهد چو مني
نه به مشک است زنده نام تتار		آهو ار سنبل تتار چريد
از عزيزي به کرخ ماند خوار		تاري از راي او چو بغداد است
خوار صد قاهره است و قاهره خوار		بل که تاز آن عزيز ري مصر است
که حياتم دهد به حسن جوار		اوست عيسي و من حواري او
روز کوري و حاجت شب تار		خود ندارد حواري عيسي
شبه عيسي کجا رود بر دار		خصم خواهد که شبه او گردد
دلم از چرخ ماده طبع افکار		نيک داند که فحل دورانم
نظم هر ديو گوهر مهذار		نشکند قدر گوهر سخنم
که برد آب قندز بلغار		سگ آبي کدام خاک بود
نتوان گفت لاحقند اغيار		منم امروز سابق الفضلين
مي‌رود وين خسان حسود غبار		که غبار براق من بر عرش
که ز ديوان من خورند ادرار		اين جدل نيست با نوآمدگان
که مجلي منم در اين مضمار		بل مرا اين مراست بار قدما
دزد را چو ننهد محل نقار		همه دزدان نظم و نثر مننند
بانگ دزدان برآورد ناچار		ليک دزدي که شوخ‌تر باشد
عطسه‌ي دزد و سرفه‌ي طرار		ليک غماز اوست نطق چنانک
خاطرم کشت خواهد او را زار		گر چه حاسد به خاطرم زنده است
عاقبت خورد خاک باشد مار		مار صد سال اگر که خاک خورد
ثامنه است از غرايب اشعار		اين قصيده ز جمع سبعيات
کعبه بر من فشاندي استار		از در کعبه گر درآويزند
وامرء القيس را فکند از کار		زد قفانبک را قفائي نيک
حاطب الليل مطنب مکثار		کردم اطناب و گفته‌اند مثل
که عسل باشد آخر انهار		آخر نامه نام تاج کنم
چار جوي بهشت از اين طومار		هست طومار شکل جوي به خلد
آخر است از صحيفة الاذکار		مردم مطلق است از آن نامش
لفظ الناس را مکن انکار		عذر من بين در آخر قرآن
واهب الروح، وارث الاعمار		تا به روز قيام ياد تو باد

بخ بخ اي بخت و خه خه اي دل دار

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته