هشدارها و توصيه‌هاي فصلي دکتر ايرج خسرونيا، رييس انجمن متخصصان داخلي ايران
آقاي دکتر! شاخص‌‌ترين عوامل آلودگي آب استخرها چيست؟
استخرهاي شنا محل بسيار مناسبي براي انتقال بيماري‌هاي پوستي و عفوني هستند. از اين‌رو استفاده از اين استخرها همواره با مسايل و خطرات بهداشتي روبه‌رو است. براساس استاندارد بين‌المللي سازمان بهداشت جهاني، هر 2 سال يك‌بار «مركز بين‌المللي بهداشت و كنترل بيماري‌ها»، عوامل جديد آلوده‌كننده آبها و بيماري‌هاي ناشي از آن را منتشر مي‌كند و اين فهرست شامل انواع ميكروب‌ها و عوامل بيماري‌زاي شناخته‌شده موجود در آب استخرها و رودخانه‌ها است. براساس اعلام اين مركز 6 عامل ضدعفوني نكردن و يا ضدعفوني كردن نامناسب، تصفيه نامناسب و يا تصفيه نكردن آب بيش از 2 روز، تجمع آلودگي‌هاي انساني مانند چربي بدن، همچنين تعريق يا استفاده از كرم‌هاي آرايشي، استفاده از آب نامناسب، بي‌توجهي به نظافت محوطه استخرها و جلوگيري نكردن از ورود افراد مبتلا به بيماري به‌عنوان شاخص‌‌ترين عوامل آلودگي آب استخرها و جكوزي‌ها شناخته شده است.
اضافه کردن کلر به آب استخرها چه‌قدر در کاهش اين آلودگي‌ها موثر است؟
استفاده از ضدعفوني‌كننده‌هاي مناسب و رعايت بهداشت توسط شناگرها مهم‌ترين عوامل در جلوگيري از آلودگي استخرهاست. يكي از اين ضدعفوني‌كننده‌ها كلر است. در عين حال، بايد از حوضچه ضدعفوني كردن پاي شناگران بعد از دوش و قبل از ورود به استخر و بعد از خروج از آن استفاده شود و وضعيت ساختماني و شيب‌بندي موج‌شكن استخر بايد به‌گونه‌اي باشد كه آب سرريز شده از استخر دوباره به داخل آن برنگردد و موجب آلودگي آن نشود. اما نکته بسيار مهمي که در اين زمينه وجود دارد اين است که بر اساس آمارهاي وزارت بهداشت حدود دوسوم استخرها ممكن است گندزدايي را به‌طور كامل انجام ندهند و 5 تا 6 درصد استخرها هم مورد تأييد نيستند، به‌طوري‌كه ما هر ساله شاهد تعطيل شدن تعدادي از آنها را به دليل رعايت نکردن مسايل بهداشتي هستيم.
در بعضي از استخرها به‌جاي كلر از محلول‌هاي سفيدکننده استفاده مي‌كنند. اين موضوع تا چه حد مشکل آفرين است؟
من هم اين مساله را شنيده‌ام. به‌طوركلي استفاده از محلول‌هاي سفيدکننده ممنوع است زيرا تثبيت‌كننده‌هاي داخلي محلول‌هاي سفيدکننده كه سمي هستند در فضا متصاعد مي‌شوند و باعث تغيير pH محيط شده و وضعيت آب را براي استفاده مردم نامساعد مي‌كنند.
شنا کردن در يک استخر با اين آلودگي‌هايي که گفتيد چه عواقبي دارد؟
شناکردن در چنين استخرهايي خطر ابتلا به عفونت‌هاي گوارشي، پوستي و تنفسي شناگران را افزايش مي‌دهد؛ مثلا تيفوييد، التور و هپاتيت A و E از جمله عفونت‌هاي گوارشي هستند که از طريق شنا کردن در آب‌هاي کثيف به شناگران منتقل مي‌شوند. همچنين شنا کردن در اين آبها مي‌تواند به شکل‌گيري عارضه‌اي به نام خارش شناگران منجر شود. اين بيماري پوستي يك واكنش آلرژيك بوده و با خارش و دانه‌هاي قرمز موقتي همراه است و پس از شنا، حتي دانه‌ها برجسته مي‌شوند اما اگر مناطق درگيري بزرگ نباشد به درمان نيازي نيست و برطرف مي‌شود. البته علت ابتلا به اين نوع عفونت استفاده نکردن از دمپايي در اطراف استخر و فرو نبردن پا در حوضچه کلر و همچنين حمام نگرفتن بعد از پايان شناست. در عين حال، شوره سر، امکان شيوع انواع عفونت‌هاي دستگاه تنفسي و تناسلي، عفوني شدن گوش مياني، التهاب ملتحمه چشم، بيماري‌هاي انگلي، اسهال‌هاي باکتريايي، مسموميت‌هاي خفيف و شعله ور شدن سينوزيت‌ها از ديگر پيامدهاي خطرناک شنا کردن در اين استخرها است.
آيا استفاده از لباس شناي مناسب،گوش گير، کلاه و عينک شنا در کاهش احتمال ابتلا به اين بيماري‌ها موثر است؟
گاهي اوقات به‌علت تماس زياد پوست بدن با لباس شنا، پوست سفيد، خيس و متورم شده و اين مساله باعث ايجاد عفونت خارجي ثانويه مي‌شود. گاهي اوقات هم افراد نسبت به عينك شنا و گيره گوش و بيني علايمي مانند قرمزي، خارش و حساسيت پوستي دارند كه اين موارد با انجام تست پوستي از سوي پزشك، تشخيص داده مي‌شود و با لوسيون موضعي يا خوراكي قابل درمان است. در عين حال، همان‌طور که گفتم مواد ضدعفوني كننده موجود در آب استخرها مي‌تواند موجب قرمزي و التهاب چشم‌هاي حساس شود. بنابراين توصيه مي‌شود در هنگام شنا از عينك مخصوص و استاندارد استفاده شود.
اين روزها استخرهاي روباز هم طرفداران زيادي پيدا کرده‌اند. شنا در اين استخرها هم مي‌تواند سلامت را به خطر بيندازد؟
به هر حال، آفتاب‌سوختگي شايع‌ترين مشكلي است كه در اين استخرها با آن مواجه خواهيد بود. آفتاب‌سوختگي بيشتر در استخرهاي روباز اتفاق مي‌افتد و اين درحالي است كه پوست، نبايد مدت طولاني در معرض آفتاب باشد، چرا كه احتمال بروز سرطان پوست افزايش مي‌يابد. بنابراين شناگران بايد حتما از ضدآفتاب، خصوصا در ناحيه سر، صورت، گردن و شانه‌هاي خود استفاده كنند. در عين حال، موهاي افرادي كه در تماس طولاني‌مدت با آب است به‌دليل تبخير آب در اثر تابش آفتاب، خشك‌تر از حد معمول و آسيب ديده و شکننده مي‌شود.
يک استخر استاندارد از نظر شما چه ويژگي‌هايي دارد؟
بهترين استخرها، استخرهايي هستند كه سيستم آب‌رساني مستمر دارند؛ يعني آب به‌صورت مرتب در جريان است و ورودي و خروجي دارد و سرريز مي‌شود. آب در اين استخرها زياد نمي‌ماند و كلر‌زني هم به‌طور اتوماتيك انجام مي‌شود. داشتن حوضچه گندزدايي، تعداد دوش كافي و شرايط بهسازي مناسب ساختمان نيز از ويژگي‌هاي يك استخر استاندارد است.
براي افرادي که از شنا لذت مي‌برند و به سلامت‌شان هم اهميت مي‌دهند، چه توصيه‌اي داريد؟
توصيه مي‌کنم از استخرهايي که توسط وزارت بهداشت بازرسي شده و مورد تاييد قرار گرفته، استفاده کنند. قبل از شنا هم بايد اصول بهداشت شخصي را رعايت کرده و پيش از ورود به آب نيز دوش بگيرند. از طرفي براي کاهش خطر ابتلا به بيماري پس از شنا هرگز هنگام شنا آب را نبلعند و هنگام شنا عينک مخصوص، گوش گير استاندارد، گيره بيني و کلاه شنا همراه داشته باشند. اگر هم بيمار هستند به استخر نروند و سلامت افراد ديگر را به خطر نيندازند. نکته آخر اينکه تاکيد مي‌کنم كودكان نبايد به استخر بزرگسالان بروند زيرا آب برخي استخرها سطح کلر بسيار بالايي دارد که به آسيب‌هاي شديد پوستي، چشمي و مخاطي منجر مي‌شود.
منبع: www.salamat.com
/ج
