مرد هسته ای جهان (انریکو فرمی (1954- 1901) )

انریکو فرمی (Enrico Fermi) در 29 سپتامبر 1901 در شهر رم ایتالیا به دنیا آمد. او از کودکی به خواندن کتاب های علمی علاقه زیادی داشت. انریکو دو جلد کتاب قدیمی آموزش فیزیک مقدماتی را از یک دست فروش تهیه کرد و باعلاقه فراوان شروع به مطالعه آنها کرد. بعدها به خواهر بزرگترش ماریا گفت که آن زمان آنچنان مجذوب فرمول های کتاب شده بود که تا پایان کتاب اصلاً متوجه نشده بود که کتاب، به زبان لاتین نوشته شده است.
پیشرفت فرمی در فراگیری فیزیک و ریاضیات، خارق العاده بود.انریکو پس از پایان دبیرستان در آزمون ورودی دانشگاه پیزا شرکت کرد. در آن زمان متقاضیان ورود به دانشگاه پیزا باید علاوه بر شرکت در آزمون ورودی، یک مقاله علمی نیز به دانشگاه ارائه می دادند. مقاله علمی فرمی از چنان سطح بالایی برخوردار بود که حتی برای آزمون ورودی دکترا نیز مناسب بود. فرمی 19 ساله بود که عملاً به اساتید خود در دانشگاه درس می داد. او درحالیکه هنوز یک دانشجوی دوره کارشناسی بود، کار بر روی اولین نظریه ماندگار خود در عرصه فیزیک را آغاز کرد. بدین ترتیب انریکو فرمی در24 سالگی استاد فیزیک دانشگاه رم شد.
در آن زمان ایجاد رادیواکتیویته مصنوعی با کمک پرتودهی عناصر با ذرات آلفا به تازگی توسط فردریک ژولیو و ایرن کوری (داماد و دختر ماری کوری) کشفشده بود. انریکو فرمی در موسسه فیزیک دانشگاه رم، به سرعت متوجه کاربرد بسیار مهم رادیواکتیویته مصنوعی شد؛ تولید ایزوتوپ های جدید به کمک پرتودهی. بدین ترتیب فرمی بی درنگ مشغول کار شد، اما به جای استفاده از ذرات آلفا برای پرتودهی از نوتروناستفاده کرد، زیرا به این نتیجه رسیده بود که نوترون به دلیل خنثی بودن، از سوی هسته پس رانده نخواهد شد و بنابراین کارآمدتر خواهد بود.
فرمی از 1934 به کمک دستیاران خود به بمباران تک تک عنصرهای شناخته شده به ترتیب شماره شان در جدول تناوبی مشغول شد، به این امید که از هریک ازآنها ایزوتوپ های جدیدی به دست آورد و موفق هم شد. او در ماه ژوئن همان سال اعلام کرد که برای 47 عنصر از 68 عنصر مطالعه شده، ایزوتوپ های رادیواکتیو ایجاد کرده است. در پایان ژوئن نوبت به اورانیوم، یعنی سنگین ترین عنصر شناخته شده آن زمان رسید. مطالعه رفتار هسته اورانیوم با 92 پروتون برای فرمی بسیار جالب بود، زیرا او تصور می کرد که احتمالاً هسته اورانیوم با جذب یک نوترون، ناپایدار شده و در نتیجه یکی از نوترون های آن به واسطه واپاشی بتا، به پروتون تبدیل شده و هسته ای با 93 پروتون ایجاد می شود (یعنی یک عنصر جدید که پیش از آن در طبیعت موجود نبوده است).
اما پس از بمباران اورانیوم با نوترون، فرمی به جای یک عنصر جدید با چند عنصر متفاوت مواجه شد و این، نقطه عطفی در تاریخ فیزیک هسته ای بود، چراکه فرمی بدون آنکه بداند، اولین واکنش شکافت هسته ای تاریخ را انجام داده بود (در واقع هسته اورانیوم آن قدر سنگین بود که بر اثر برخورد نوترون، به جای جذب آن، شکافته می شد).
انریکو فرمی در 1938 به خاطر کشف ارزشمند خود یعنی کشف ایزوتوپهای رادیواکتیو عنصر ها، جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد، اما با توجه به روی کار آمدن دولت فاشیستی موسیلینی در ایتالیا، فرمی دیگر به کشور خود بازنگشت، بلکه مستقیم از استکهلم عازم امریکا شد. فرمی در امریکا آزمایش های خود را بر روی شکافت هسته ای ادامه داد و در نهایت در دوم دسامبر 1942، اولین راکتور هسته ای جهان توسط گروه تحقیقاتی فرمی در دانشگاه شیکاگو به کار افتاد و این، سرآغازی بود برای آشکاری انرژی عظیمی که در قلب اتم نهفته است.
ارسال توسط کاربر محترم سایت : feeffefe
/ج