انقلاب یمن و بیداری اسلامی
آسیب شناسی انقلاب یمن
خالد فتاح
تصاویری از انقلاب یمن
در جبهه داخلی،او ابتدا به معترضین امتیازاتی داد، اما بعد آنها را پس گرفت. سپس از پلیس و سرکوب نظامی تا حد امکان بهره جست همانگونه که سعی کرد از شکاف های عمیق موجود در جامعه یمن استفاده کند. صالح در عین حال برای مخاطبان منطقه ای و بین المللی نیز دو کارت اخطار نشادن داد : القاعده و جنگ داخلی.
از لحاظ استراتژیک یمن حقیقتا برای امنیت منطقه و امنیت بین الملل حیاتی محسوب می شود چرا که در تقاطع دریای سرخ و اقیانوس هند واقع شده و در عین حال مامن خطرناک ترین شاخه القاعده محسوب می شود. اما با وجود چنین اهمیتی، یمن حساس ترین و عقب مانده ترین و آلوده ترین رژیم سیاسی در خاورمیانه است. اما با این وجود،در طول سه ماه گذشته صالح نشان داد که یکی از با استعدادترین رهبران عرب در مانور و حفظ بقاء خود بوده است. چهارماه پس از اولین درخواست ها برای رفتن صالح، او همچنان به قدرت چسبیده است.
بطور مثال در پایان ماه می، هلیکوپترهای ارتش یمن سفرای بین المللی امارات متحده عربی را که سفارتشان در صنعا به محاصره در آمده بود نجات دادند. سفرا بدام طرفداران مسلح علی عبد الله صالح افتاده بودند،که از توافق حاصل شده توسط میانجیگیران مبنی بر استعفای رئیس جمهور بعد از سه دهه عصبانی بودند. اما زمانی که سفرا هنوز در کاخ ریاست جمهوری بودند مطلع شدند که صالح تصمیم گرفته است توافقنامه با مخالفین را امضا نکند. این سومین بار بود که صالح نظرش را در آخرین لحظه تغییر می داد و واسطه های منطقه ای و بین المللی را که هفته ها برای خروج سیاسی او در حال مذاکره بودند ناامید می کرد.
نگاهی به قیام یمن نشان می دهد که چه نمونه منحصر به فردی در آکواریوم سیاسی انقلاب های عرب حضور دارد. در حالیکه انقلاب تونس در یک روستا شعله ور شد و انقلاب مصر در پایتخت ،انتفاضه اجتماعی یمن از همه جا آغاز شد.
تصادفی نیست که انقلاب های مردمی یمن در مکانهای متعدد جغرافیایی آغاز شده است. صالح مدیریت درگیری ها را به عنوان یکی از ابزارهای ضروری حکومتش قبول کرده است. در نتیجه،در آستانه انقلاب نقشه یمن بطور کامل با درگیری های خشونت آمیز و لاینحل شدید آسیب دیده است: شورش شمالی ها،جنبش جدایی طلب جنوبی،شبه نظامیان جهادی و اختلافات خونین بین قبیله ای. هر کدام از این درگیری ها در منطقه جغرافیایی سیاسی خود نارضایتی اقتصادی و امنیتی ایجاد می کند. هر کدام مداری از قربانیان و ذینفعان خود را ایجاد می کند.انقلاب یمن ملغمه ای از همه اینهاست.
برعکس دیگر کشورهای عربی که قیام های مردمی در آن جوانه زد، یمن نه یک کشور کاملا پلیسی است و نه یک دیکتاتوری نظامی.یمن توسط یک ساختار بسیار پیچیده رقابتی از خاندان های بزرگ و شبکه ای از قبایل اداره می شود که عمده فعالیت آنها به طور مرتب در دستگاه امنیتی و نظامی رصد می شود.
صالح نمی تواند تا ابد اینگونه ادامه دهد ،او حتی با مشکلات زیادی برای مذاکره شرایط خروجش روبرو خواهد شد. اگرچه خروج علی عبدالله صالح از عرصه سیاست پیروزی نمادینی برای مردم خواهد بود،اما جایگزینی او با یک رهبر دیگر ،کشور را از این اختلافات نجات نمی دهد.
یمن کشوری عمیقا متشتت است که بیشتر با خودش در اختلاف است و راهی دراز برای خنثی کرن میراث هولناک کشوری ضعیف،خشن و بی ثبات را دارد. مصر و تونس نیاز مبرمی به تعریف جدیدی از ارتباط میان نهادهای دولتی و شهروندان دارند. لیبی باید یک جامعه مدنی را بسازد. سوریه باید دروازه های بسته عرصه سیاسی اش را باز کند اما یمن باید از نو یک کشور بسازد.
انقلاب يمن نشانه نزديكي به ظهور
اما نام رهبر آن ، در روایات ، معروف به یمنى مى باشد و روایتى نام وى را ((حسن )) و یا ((حسین )) و از نسل زیدبن على علیهما السلام یاد مى كند ولى این روایت از نظر متن و سند قابل بحث است .
شروع ششمین جنگ ارتش یمن علیه شیعیان در استان صعده
پیروزی یاران الحوثی در میدانهای نبرد و ترفند جدید صنعاء
همچنین در منطقه حرف سفیان در استان عمران (جنوب استان صعده)، یاران الحوثی موفق به دفع پاتک سنگین ارتش شده و یگانهای زرهی را در این منطقه زمین گیر ساخته اند. با مسدود شدن جاده اصلی صعده که از منطقه سفیان عبور می کند عملا مراکز ارتش در داخل استان در محاصره زمینی قرار گرفته اند که در صورت استمرار این وضعیت، یاران الحوثی براحتی می توانند به مراکز و پادگانهای ارتش بتدریج حمله کرده و موقعیت خود را در سطح استان تثبیت کنند.
تاثير انقلاب يمن بر عربستان
البته عربستان و غرب با علم كردن نام «عبدربه منصورهادي» بعنوان معاون و جايگزين صالح تلاش كردند تا كسي متوجه سقوط رژيم وابسته نشود و آثار فوري آن به ساير رژيم هاي وابسته در شبه جزيره و خارج از آن نرسد اما شكرگزاري و نيز سرور مردم بلافاصله پس از فرار صالح نشان داد كه حركت انحرافي آمريكا - عربستان نتوانسته اثري داشته باشد. اما آنچه در روز پرمعناي (15 خرداد) در يمن اتفاق افتاد بسيار بزرگتر از آن چيزي است كه تاكنون تصور شده است آثار پيروزي مردم بر ديكتاتور وابسته بيش از يمن «عربستان» را تحت تاثير جدي قرار مي دهد.
در مورد تحولات يمن و اهميت آن نكاتي وجود دارد:
آمريكا و عربستان سعودي براي جلوگيري از انتقال فوري امواج انقلاب يمن به شبه جزيره، ابتدا تلاش كردند تا جابجايي قدرت در يمن در چارچوب «توافق» صورت گيرد. از اين رو رياض دو هفته ميزبان گروههايي از رهبران معارضين بود ولي در نهايت به جايي نرسيد و پس از آن به حرارت انقلاب در يمن افزوده شد. در اين بين رسانه هاي عربستان روي دو عضو خانواده الاحمر -خانواده اي كه 32 سال بر يمن حكومت كرده- يعني علي محسن الاحمر و شيخ صادق الاحمر بعنوان «رهبران انقلاب!» مانور كردند و حال آن كه اين دو و بطور كلي خاندان الاحمر مزدور آل سعود به حساب مي آيند. پس از آن كه اين طرح نيز شكست خورد، آنان علي عبدالله صالح را به عربستان منتقل كردند ولي از يك سو مدعي شدند او براي معالجه- درمان جراحت هاي ناشي از آسيب ديدن در گلوله باران كاخ رياست جمهوري- به رياض رفته و از سوي ديگر مدعي شدند او پس از معالجه به صنعا باز مي گردد و حال آنكه تا روز قبل از فرار صالح به رياض، حكومت آل سعود مي گفت او بايد قدرت را به جانشين خود-عبدربه- منتقل نمايد. كاملا واضح بود كه عربستان با يك مانور تبليغاتي سعي مي كند پرده اي روي پيروزي مردم يمن بياندازد تا كسي نفهمد كه يك نظام ديكتاتور وابسته عرب ديگر ساقط شده است!
2- يمن پس از «صالح» قطعاً به دوره قبل بازنمي گردد و فعاليت بسيار گسترده غرب و رژيم هاي وابسته عرب به هيچ وجه قادر به بازسازي دولتي وابسته در صنعا نخواهند بود. مردم يمن گروهها و احزاب و گرايش هاي مختلفي دارند اما- تقريباً- هيچكدام از اين گروهها و شخصيت ها زيربار بازسازي رژيم صالح نمي روند از همين رو مي توان بدون حتي اندكي ترديد گفت كه يمن آينده حتما هويتي ضدوهابي و ضدغربي خواهد داشت. آخرين نظرسنجي موسسه آمريكايي «پيو» بيان گر آن است كه ميزان تنفر يمني ها از آمريكا بيش از 98 درصد و تنفر آنان نسبت به حكام سعودي بيش از 90 درصد مي باشد. به همين دليل بود كه عربستان عليرغم آنكه سالانه بيش از 8ميليارد دلار در يمن براي خريد قبايل هزينه مي كرد اما با شروع انقلاب مردمي در يمن نتوانست حتي يك تظاهرات كوچك به نفع رژيم وابسته خود به راه بياندازد و تجمعات محدود به نفع صالح كه در سالن هاي در بسته برگزار مي شد، كوچك تر از آن بود كه بتواند حتي معرف بخشي از مردم يمن باشد. يمن پس از صالح به ميزاني كه از وهابيت و غرب فاصله خواهد گرفت به جبهه مقاومت و بطور خاص به ايران نزديك مي شود و از اين رو مي توان گفت موقعيت سياسي و اقتصادي ايران در اقيانوس هند و درياي سرخ و درياي مديترانه كاملا متحول مي شود. سقوط صالح به همان ميزان كه بدترين خبر براي رياض و واشنگتن است، بهترين خبر براي ايران اسلامي است.
3- براي يمن بعد از فرار صالح احتمالاتي به چشم مي خورد و براساس احتمالات پيش رو، دولت ها و ملت هاي مسلمان- بخصوص ما- وظايفي را برعهده داريم. اين احتمالات عبارتند از: اول؛ از آنجا كه هيچ فرم حكومتي- اعم از تشكيل دولت وحدت ملي، دولت منتخب مردم، دولت توافقي طوايف، كنفدراسيون، دولت فدرال و...- به نفع عربستان و آمريكا نيست، آنان قاعدتاً به سمت اختلاف افكني و ايجاد درگيري داخلي خواهند رفت. در يمن نيروهاي القاعده و سلفي هاي وابسته به وهابيون مي توانند براي مدتي شعله هاي ترور و درگيري را بيفروزند اين يعني تكرار سناريوي عراق كه البته در نهايت به جايي نمي رسد بر اين اساس مي توان احتمال داد كه يمني ها دوره اي از تنش ها و خشونت ها را پيش رو داشته باشند. دوم؛ با توجه به نياز يمن به تحول اساسي طبعا بحث تدوين قانون اساسي جديد و برگزاري انتخابات مهمترين نياز فعلي يمن به حساب مي آيد در اين ميان كمك به جنوبي ها و شمالي ها براي تدوين يك قانون اساسي مترقي اسلامي و قرار دادن آن در معرض آراي مردم يك ضرورت به حساب مي آيد. سوم؛ اختلافات تاريخي جنوبي ها -قبيله بكيل- و شمالي ها- قبيله حاشد- و تفاوت هاي مذهبي جنوبي ها- مذهب شافعي- با شمالي ها- تركيب دو مذهب زيديه و شافعي- و نيز تفاوت هاي اقتصادي جنوبي ها با شمالي ها و تفاوت ماهوي احزاب شمال و جنوب به نظر مي آيد تشكيل كنفدراسيون يمن- يعني وحدت يمن در عين برخورداري جنوب و شمال از دولت هاي محلي- اجتناب ناپذير باشد اين موضوعي است كه اگر درست هدايت نشود مي تواند درگيري هايي را در پي داشته باشد اين درگيري ها از يك سو در نهايت به تضعيف دولت مركزي منجر مي شود و از سوي ديگر زمينه اعمال دخالت آمريكا و عربستان در يمن را به وجود مي آورد و از اين رو يمني ها بايد با دقت مباحث حقوقي ميان خود را در فضايي «برادرانه» دنبال كنند و جمهوري اسلامي به عنوان مهمترين هم پيمان آينده يمن بايد به دوستان قديمي خود در جنوب و شمال يمن كمك كند تا سريع تر درباره فرم حكومت و سهم بخش هاي مختلف در آن به توافق برسند. ايران نبايد تحت تأثير تبليغات وهابيت و غرب برادران خود در يمن، در روزي كه به كمك ويژه ما نياز دارند را در مشكلات خود رها كند و دورا دور وضع آنان را نظاره نمايد و نبايد صرفاً با پيام هاي راديويي از آنان بخواهد شرط و رسم برادري با خود و با ساير مسلمانان را به جا بياورند!
4- يمن در فاصله سالهاي اخير تجربيات خوبي دارد و اين تجربيات مي توانند در دولت جديد مورد استفاده قرار گرفته و يمن را سريع تر از دوره بي ثباتي خارج كند. طي سالهاي اخير، جنوبي ها عملاً امنيت شش استان جنوبي را در دست داشتند و حوثي ها در فاصله بهمن 1388 تاكنون عملاً امنيت چهار استان شمالي اين كشور را در دست داشتند تا جايي كه حتي استانداران در اين استانها- صعده، عمران، حجه و اب- حكم خود را از عبدالمالك حوثي- رهبر مبارزاتي حوثي ها- دريافت كرده اند. اين تجربه امنيتي بسيار ذي قيمتي است ضمن آنكه جنوبي ها حداقل 50 هزار نيروي آموزش ديده نظامي و حوثي ها حدود 100هزار نيروي شبه نظامي- نيروي مقاومت- را در اختيار دارند اين دو نيرو پشتوانه بسيار خوبي براي حكومت آينده يمن خواهد بود و اين مي تواند وضع يمن پس از صالح را از عراق پس از صدام متفاوت نمايد.
5- سقوط علي عبدالله صالح در روز الهام بخش 15 خرداد، سقوط مبارك در روز الهام بخش 22بهمن و سقوط بن علي در روز 26دي ماه- روز فرار محمدرضا شاه- بصورت استعاره اي پيوند جدي اين انقلابات با انقلاب اسلامي را نشان داد اما فراتر از آن نبايد ترديدي كرد كه با سقوط هر ديكتاتور وابسته راه براي روي كار آمدن دولتي مردمي، اسلامي و ضد آمريكايي در هر كدام از كشورهاي منطقه هموار مي شود و البته به مرور آدرس هاي «اين هماني» انقلاب ما افزايش مي يابد. اين فرصتي استثنايي است كه به تعبير رهبر معظم انقلاب اسلامي بعد از 200-300 سال براي يك ملت پديد مي آيد و حالا همه يك جا براي انقلاب ما پديد آمده و نيازمند موقع شناسي و تلاش شبانه روزي ما براي حداكثري كردن بهره اسلام از ان تحولات مي باشد.
منبع:www.bidari-eslami.samenblog.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت : davod1374
/ج
