نویسنده: کریم پارچه باف دولتی
یکی از مهم ترین مسائل در استفاده از قرآن کریم، توجه به امر قرائت آن است. قرآن کریم از آن رو «قرآن» نامیده شده که «خواندنی» است. خواندنی بودن قرآن به این معناست که در بهره بردن از قرآن، «قرائت» مهم ترین راه است. لذاست که خدای متعال فرمودند:
«فاقرءوا ما تیسر من القرآن». (مزمل / 20)، «[اینک] هر چه از قرآن میسر می شود بخوانید.» «هر کس در حال ایستاده و در نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی یکصد حسنه برایش بنویسد؛ هر کس در حال نشسته و در نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی پنجاه حسنه برایش بنویسد؛ و هر کس خارج از نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی ده حسنه برایش بنویسد». از رسول گرامی اسلام حضرت محمد (ص) نقل شده است:
«علیکم بتعلم القرآن و کثرة تلاوته». (کنزالعمال، حدیث 2368 به نقل از میزان الحکمه، ج 8، ص 75)، «بر شما باد به فراگیری قرآن و افزونی خواندش».
و از ششمین پیشوای معصوم حضرت امام جعفر صادق (ع) روایت شده است:
«القرآن عهد الله الی خلقه؛ فقد ینبغی للمرء المسلم ان ینظر فی عهده و ان یقرا منه فی کل یوم خمسین آیة». (اصول کافی، ج 6، ص 414)، قرآن دستور الهی به بندگانش است؛ پس برای انسان مسلمان، شایسته است که در دستور خدا بنگرد و هر روز پنجاه آیه از آن را بخواند.
«تلاوة» مصدر ثلاثی مجرد از «تلا، یتلو» در اصل به معنای پیروی کردن و در پی آمدن دو چیز است به طوری که بین آن دو، چیز دیگری نباشد. «تلاوة» به معنای خواندن نیز به کار می رود، زیرا در خواندن، الفاظ در پی هم می آید و فاصله ای بین آن ها وجود ندارد. این کلمه یک بار در قرآن به کار رفته (بقره / 121) و کلمات هم ریشه ی آن در تمام موارد به معنای خواندن به کار رفته اند مگر در یک مورد که به معنای در پی آمدن است. (شمس / 2)
در قرآن و روایات اهل بیت (ع)، معمولا تلاوت به معنای مطلق خواندن استعمال نشده بلکه به خواندن همراه با توجه و درک مفاهیم به کار رفته است؛ بر خلاف قرائت که معنای عام دارد و هم خواندن با توجه را در بر می گیرد و هم بدون توجه به درک مفهوم را، (دانشنامه جهان اسلام، ج 8، مدخل «تلاوت»)
امام محمد باقر (ع) می فرمایند:
«من قرا القرآن قائما فی صلاته کتب الله له بکل حرف مائة حسنة؛ و من قراه فی صلاته جالسا کتب الله له بکل حرف خمسین حسنة؛ و من قراه فی غیر صلاته کتب الله له بکل حرف عشر حسنات». (اصول کافی، ج 6، ص 418)
«هر کس در حال ایستاده و در نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی یکصد حسنه برایش بنویسد؛ هر کس در حال نشسته و در نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی پنجاه حسنه برایش بنویسد؛ و هر کس خارج از نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی ده حسنه برایش بنویسد».
امام باقر (ع) از رسول خدا (ص) نقل می فرمایند:
«من قرا عشر آیات فی لیلة لم یکتب من الغافلین؛ و من قرا خمسین آیة کتب من الذاکرین؛ و من قرا مائة آیة کتب من القانتین؛ و من قرا مائتی آیة کتب من الخاشعین؛ و من قرا ثلاثمائة آیة کتب من الفائزین؛ و من قرا خمسائة آیة کتب من المجتهدین؛ و من قرا الف آیه کتب له قنطار من تبر اصغرها مثل جبل احد و اکبرها ما بین السماء الی الارض». (اصول کافی، ج 6، ص 422)
هر کس در هر شبانه روز ده آیه از قرآن بخواند، در جمله ی غافلان نوشته نشود؛ هر کس (در شبانه روز) پنجاه آیه از قرآن بخواند، در جمله ی ذاکران نوشته شود؛ و هر کس (هر شبانه روز) یکصد آیه از قرآن بخواند، در جمله ی فرمانبرداران نوشته شود؛ هر کس (در هر شبانه روز) دویست آیه از قرآن بخواند، در جمله ی خاشعان نوشته شود؛ هر کس (در هر شبانه روز) سیصد آیه از قرآن بخواند، در جمله ی رستگاران نوشته شود؛ هر کس (در هر شبانه روز) پانصد آیه از قرآن بخواند، در جمله ی تلاشگران (در راه خدا) نوشته شود؛ و هر کس (در هر شبانه روز) هزار آیه از قرآن بخواند، قنطاری از طلا برایش نوشته شود که کمترین آن همانند کوه احد است و بیشترین آن به اندازه ی آنچه بین زمین و آسمان است، می باشد.
رسول اکرم (ص) فرمودند:
«این دل ها همانند آهن زنگ می زنند». به آن بزرگوار عرض شد: جلای آن زنگار چیست؟
فرمودند: «تلاوت قرآن». (کنزالعمال، حدیث 2441 به نقل از میزان الحکمه، ج 8، ص 81)
امام صادق (ع) می فرمایند:
«الحافظ للقرآن العامل به، مع السفرة الکرام البروة». (اصول کافی، ج 6، ص 398)
«حافظ قرآن که به آن عمل کند، همراه با فرشتگان بزرگوار و نیکوکار الهی خواهد بود».
نکته مهم آن است که حفظ قرآنی که در مکتب پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) مطرح است، چه ویژگی ها و کیفیتی دارد؟ آیا ایشان افراد را توصیه می کردند که از کار و زندگی دست کشیده و در چند ماه یا چند سال به حفظ قرآن مشغول شده و بعد هم مسلط به تمام آیات و سور شده و به اصطلاح آماده پاسخ گویی در زمینه ی حفظ آیات شوند؟! و مگر استعداد و حافظه ی تمام افراد یکسان است که توقع داشت همه با این توصیه ها بنشینند و حافظ قرآن بشوند؟! از این ها هم که بگذریم، تمام مردم بنشینند و قرآن را حفظ کنند که چه بشود و نتیجه ی آن چه باشد؟! (البته راقم این سطور - به حمد و عنایت الهی - قرآن کریم را سالیان پیش به شیوه های متداول حفظ کرده و اکنون که این سطور را می نگارد با نظر و دیدی کاملا متفاوت، مسئله را تلقی می کند. نه پشیمان از گذشته است، بلکه راه بهتر و صحیح تر را در چیز دیگری می بیند.)
قطعا همه ی انسان ها از نظر حافظه و استعداد یکسان نیستند و حفظ و مرور آیات الهی به شکل متداول آن در عمده ی محافل و مراکز تخصصی حفظ قرآن به دلایل گوناگونی، نظیر نداشتن وقت کافی، نبود فضای مناسب برای حفظ، نوع فعالیت روزانه و ... امکان پذیر نیست.
بهترین راه برای حفظ آیات قرآن، «مداومت بر قرائت» است. حدیث شریف امام صادق (ع) را مجددا به خاطر بیاوریم که:
«القرآن عهد الله الی خلقه؛ فقد ینبغی للمرء المسلم ان ینظر فی عهده و ان یقرا منه فی کل یوم خمسین آیة».
همان بزرگوار در روایتی دیگر می فرمایند:
«ما یمنع التاجر منکم المشغول فی سوقه اذا رجع الی منزله ان لا ینام حتی یقرا سورة من القرآن فتکتب له مکان کل آیة یقرؤها عشر حسنات و یمحی عنه عشر سیآت». (همان، ص 418)
چه چیزی فرد تاجر از میان شما را که در بازارش مشغول (کسب و کار) است باز می دارد از این که (شب هنگام) وقتی به خانه اش بر می گردد، نخوابد. مگر این که سوره ای از قرآن را بخواند تا به جای هر آیه ای که می خواند ده حسنه برایش نوشته و ده گناه از او پاک شود.
پیشوایان دین بر «مداومت بر قرائت» - حتی برای تاجر و بازاری با تمام گرفتاری و مشکلات - تأکید فراوانی داشته اند. آنچه از مجموع روایات این باب بر می آید، آن است که به عنوان وظیفه ی مسلمانی، هر کس باید پنجاه آیه در شبانه روز بخواند. به عبارت دیگر در هر سال حدود سه بار ختم قرآن باید صورت گیرد و اگر عمر طبیعی را هفتاد سال در نظر بگیریم - با احتساب و کسر دوران طفولیت - حدود یکصد و پنجاه تا دویست بار ختم قرآن انجام می شود. این حساب بدون در نظر گرفتن ایام ماه مبارک رمضان یا سایر ایام خاص در سال است که معمولا ختم قرآن در یک ماه یا کم تر انجام می شود.
در نظر بگیرید شخصی در طول عمرش ده ها بار قرآن را - با رعایت آداب و شرایط مندرج در مدونات ویژه ی آداب قرائت - قرائت کند، نتیجه ی منطقی این امر چه خواهد بود؟! و آیا جز حفظ شدن قرآن است؟!
لذا مطابق مکبت اهل بیت (ع)، حافظ قرآن کسی است که نه ظاهر قرآن بلکه عمق مفاهیم قرآن با گوشت و خونش آمیخته باشد. لذا در این مکتب، قرائت و حفظ قرآن در اصل تفاوتی ندارند. قرائت صحیح به حفظ منجر می شود و حفظ صحیح از قرائت نتیجه شده است.
امام جعفر صادق (ع) می فرمایند:
«من قرا القرآن و هو شاب مؤمن اختلط القرآن بلحمه و دمه، و جعله الله - عزوجل - مع السفرة الکرام البررة، و کان القرآن حجیزا عنه یوم القیامة».
یقول: یا رب! ان کل عام قد اصاب اجر عمله غیر عاملی؛ فبلغ به اکرم عطایاک.
قال: فیکسوه الله العزیز الجبار حلتین من حلل الجنة و یوضع علی رأسه تاج الکرامة؛ ثم یقال له: هل ارضیناک فیه؟
فیقول القرآن: یا رب! قد کنت ارغب له فیما هو افضل من هذا؛ فیعطی الا من بیمینه و الخلد بیساره. ثم یدخل الجنة فیقال له: اقرأ و اصعد درجة. ثم یقال له: هل بلغنا به و ارضیناک؟ فیقول: نعم.
قال: و من قراه کثیرا و تعاهده بمشقة من شدة حفظه اعطاه الله عزوجل اجر هذا مرتین. (همان، صص 398 و 400. دقت فرمایید که عبارت «مع السفره الکرام البرره» که در روایت اول این بحث آمده در این روایت که در باب قرائت قرآن است نیز عینا تکرار شده و یکی از مؤیدات بحث مطرح شده است.)
هر کس در جوانی با ایمان قرآن بخواند، قرآن را با گوشت و خونش بیامیزد و خدای عزوجل او را با فرشتگان بزرگوار و نیکوکار الهی همراه کند و قرآن در روز قیامت مانعش از قیامت باشد.
می گوید: پروردگارا! هر کارگری مزدش را گرفته است، جز کسی که به من عمل کرده است. تو کامل ترین عطاهایت را به او عنایت فرما.
فرمود: خدای جبار دو جامه از جامه های بهشتی را به او بپوشاند و تاج کرامت بر سر وی نهد؛ سپس به او گفته شود: آیا تو را درباره ی او خوشحال کردیم؟
قرآن گوید: پروردگارا! من درباره ی او به مزد بیشتری میل داشتم؛ پس برگ امان (از آتش) را به دست راستش بدهند و ورود به بهشت را به دست چپش. سپس وارد بهشت شود و به او گفته شود: قرآن بخوان و درجه ای بالا برو. آن گاه به قرآن گویند: آیا او را به حقش رسانیدیم و تو را خوشنود نمودیم؟ گوید: آری.
امام فرمود: آری! هر که قرآن بخواند و آن را برای اهتمام در حقش با رنج و مشقت درک کند، خدای عزوجل پاداش این امر را در دو مرحله دهد.
این بحث را با روایتی نورانی از مولای متقیان حضرت امیرالمؤمنین(ع) به پایان می بریم: اقرؤوا القرآن و استظهروه، فان الله تعالی لا یعذب قلبا و عی القرآن. (بحارالانوار، ج 92، ص 19)
قرآن را از پشت قلب بخوانید، چرا که خدای تعالی قلبی که قرآن را در بر دارد عذاب نمی کند.
منابع:
1- اصول کافی: ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی؛ ترجمه و شرح فارسی محمد باقر کمره ای؛ تهران، انتشارات اسوه، چاپ چهارم، 1379 ش
2- بحارالانوار: علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی؛ تهران، دارالکتب الاسامیه، چاپ سوم، 1376 ش
3- دانشنامه ی جهان اسلام: زیر نظر غلامعلی حداد عادل؛ تهران، بنیاد دانشنامه ی جهان اسلام، چاپ اول، 382 ش
4- لسان العرب: جمال الدین ابوالفضل محمد بن مکرم معروف به ابن منظور؛ تعلیق علی شیری؛ بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1408 ق / 1988 م
5- میزان الحکمه: محمد محمدی ری شهری؛ قم، مرکز نشر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1404 ق / 1363 ش
منبع: ماهنامه ایحاء شماره 1
«فاقرءوا ما تیسر من القرآن». (مزمل / 20)، «[اینک] هر چه از قرآن میسر می شود بخوانید.» «هر کس در حال ایستاده و در نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی یکصد حسنه برایش بنویسد؛ هر کس در حال نشسته و در نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی پنجاه حسنه برایش بنویسد؛ و هر کس خارج از نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی ده حسنه برایش بنویسد». از رسول گرامی اسلام حضرت محمد (ص) نقل شده است:
«علیکم بتعلم القرآن و کثرة تلاوته». (کنزالعمال، حدیث 2368 به نقل از میزان الحکمه، ج 8، ص 75)، «بر شما باد به فراگیری قرآن و افزونی خواندش».
و از ششمین پیشوای معصوم حضرت امام جعفر صادق (ع) روایت شده است:
«القرآن عهد الله الی خلقه؛ فقد ینبغی للمرء المسلم ان ینظر فی عهده و ان یقرا منه فی کل یوم خمسین آیة». (اصول کافی، ج 6، ص 414)، قرآن دستور الهی به بندگانش است؛ پس برای انسان مسلمان، شایسته است که در دستور خدا بنگرد و هر روز پنجاه آیه از آن را بخواند.
معنای لغوی و اصطلاحی قرائت و تلاوت
«تلاوة» مصدر ثلاثی مجرد از «تلا، یتلو» در اصل به معنای پیروی کردن و در پی آمدن دو چیز است به طوری که بین آن دو، چیز دیگری نباشد. «تلاوة» به معنای خواندن نیز به کار می رود، زیرا در خواندن، الفاظ در پی هم می آید و فاصله ای بین آن ها وجود ندارد. این کلمه یک بار در قرآن به کار رفته (بقره / 121) و کلمات هم ریشه ی آن در تمام موارد به معنای خواندن به کار رفته اند مگر در یک مورد که به معنای در پی آمدن است. (شمس / 2)
در قرآن و روایات اهل بیت (ع)، معمولا تلاوت به معنای مطلق خواندن استعمال نشده بلکه به خواندن همراه با توجه و درک مفاهیم به کار رفته است؛ بر خلاف قرائت که معنای عام دارد و هم خواندن با توجه را در بر می گیرد و هم بدون توجه به درک مفهوم را، (دانشنامه جهان اسلام، ج 8، مدخل «تلاوت»)
فضیلت قرائت و حفظ قرآن و قاریان آن
امام محمد باقر (ع) می فرمایند:
«من قرا القرآن قائما فی صلاته کتب الله له بکل حرف مائة حسنة؛ و من قراه فی صلاته جالسا کتب الله له بکل حرف خمسین حسنة؛ و من قراه فی غیر صلاته کتب الله له بکل حرف عشر حسنات». (اصول کافی، ج 6، ص 418)
«هر کس در حال ایستاده و در نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی یکصد حسنه برایش بنویسد؛ هر کس در حال نشسته و در نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی پنجاه حسنه برایش بنویسد؛ و هر کس خارج از نمازش قرآن بخواند، خداوند در مقابل هر حرفی ده حسنه برایش بنویسد».
امام باقر (ع) از رسول خدا (ص) نقل می فرمایند:
«من قرا عشر آیات فی لیلة لم یکتب من الغافلین؛ و من قرا خمسین آیة کتب من الذاکرین؛ و من قرا مائة آیة کتب من القانتین؛ و من قرا مائتی آیة کتب من الخاشعین؛ و من قرا ثلاثمائة آیة کتب من الفائزین؛ و من قرا خمسائة آیة کتب من المجتهدین؛ و من قرا الف آیه کتب له قنطار من تبر اصغرها مثل جبل احد و اکبرها ما بین السماء الی الارض». (اصول کافی، ج 6، ص 422)
هر کس در هر شبانه روز ده آیه از قرآن بخواند، در جمله ی غافلان نوشته نشود؛ هر کس (در شبانه روز) پنجاه آیه از قرآن بخواند، در جمله ی ذاکران نوشته شود؛ و هر کس (هر شبانه روز) یکصد آیه از قرآن بخواند، در جمله ی فرمانبرداران نوشته شود؛ هر کس (در هر شبانه روز) دویست آیه از قرآن بخواند، در جمله ی خاشعان نوشته شود؛ هر کس (در هر شبانه روز) سیصد آیه از قرآن بخواند، در جمله ی رستگاران نوشته شود؛ هر کس (در هر شبانه روز) پانصد آیه از قرآن بخواند، در جمله ی تلاشگران (در راه خدا) نوشته شود؛ و هر کس (در هر شبانه روز) هزار آیه از قرآن بخواند، قنطاری از طلا برایش نوشته شود که کمترین آن همانند کوه احد است و بیشترین آن به اندازه ی آنچه بین زمین و آسمان است، می باشد.
رسول اکرم (ص) فرمودند:
«این دل ها همانند آهن زنگ می زنند». به آن بزرگوار عرض شد: جلای آن زنگار چیست؟
فرمودند: «تلاوت قرآن». (کنزالعمال، حدیث 2441 به نقل از میزان الحکمه، ج 8، ص 81)
حفظ قرآن
امام صادق (ع) می فرمایند:
«الحافظ للقرآن العامل به، مع السفرة الکرام البروة». (اصول کافی، ج 6، ص 398)
«حافظ قرآن که به آن عمل کند، همراه با فرشتگان بزرگوار و نیکوکار الهی خواهد بود».
بیشتر بخوانید: روش های حفظ قرآن
نکته مهم آن است که حفظ قرآنی که در مکتب پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) مطرح است، چه ویژگی ها و کیفیتی دارد؟ آیا ایشان افراد را توصیه می کردند که از کار و زندگی دست کشیده و در چند ماه یا چند سال به حفظ قرآن مشغول شده و بعد هم مسلط به تمام آیات و سور شده و به اصطلاح آماده پاسخ گویی در زمینه ی حفظ آیات شوند؟! و مگر استعداد و حافظه ی تمام افراد یکسان است که توقع داشت همه با این توصیه ها بنشینند و حافظ قرآن بشوند؟! از این ها هم که بگذریم، تمام مردم بنشینند و قرآن را حفظ کنند که چه بشود و نتیجه ی آن چه باشد؟! (البته راقم این سطور - به حمد و عنایت الهی - قرآن کریم را سالیان پیش به شیوه های متداول حفظ کرده و اکنون که این سطور را می نگارد با نظر و دیدی کاملا متفاوت، مسئله را تلقی می کند. نه پشیمان از گذشته است، بلکه راه بهتر و صحیح تر را در چیز دیگری می بیند.)
قطعا همه ی انسان ها از نظر حافظه و استعداد یکسان نیستند و حفظ و مرور آیات الهی به شکل متداول آن در عمده ی محافل و مراکز تخصصی حفظ قرآن به دلایل گوناگونی، نظیر نداشتن وقت کافی، نبود فضای مناسب برای حفظ، نوع فعالیت روزانه و ... امکان پذیر نیست.
راه صحیح حفظ قرآن
بهترین راه برای حفظ آیات قرآن، «مداومت بر قرائت» است. حدیث شریف امام صادق (ع) را مجددا به خاطر بیاوریم که:
«القرآن عهد الله الی خلقه؛ فقد ینبغی للمرء المسلم ان ینظر فی عهده و ان یقرا منه فی کل یوم خمسین آیة».
همان بزرگوار در روایتی دیگر می فرمایند:
«ما یمنع التاجر منکم المشغول فی سوقه اذا رجع الی منزله ان لا ینام حتی یقرا سورة من القرآن فتکتب له مکان کل آیة یقرؤها عشر حسنات و یمحی عنه عشر سیآت». (همان، ص 418)
چه چیزی فرد تاجر از میان شما را که در بازارش مشغول (کسب و کار) است باز می دارد از این که (شب هنگام) وقتی به خانه اش بر می گردد، نخوابد. مگر این که سوره ای از قرآن را بخواند تا به جای هر آیه ای که می خواند ده حسنه برایش نوشته و ده گناه از او پاک شود.
پیشوایان دین بر «مداومت بر قرائت» - حتی برای تاجر و بازاری با تمام گرفتاری و مشکلات - تأکید فراوانی داشته اند. آنچه از مجموع روایات این باب بر می آید، آن است که به عنوان وظیفه ی مسلمانی، هر کس باید پنجاه آیه در شبانه روز بخواند. به عبارت دیگر در هر سال حدود سه بار ختم قرآن باید صورت گیرد و اگر عمر طبیعی را هفتاد سال در نظر بگیریم - با احتساب و کسر دوران طفولیت - حدود یکصد و پنجاه تا دویست بار ختم قرآن انجام می شود. این حساب بدون در نظر گرفتن ایام ماه مبارک رمضان یا سایر ایام خاص در سال است که معمولا ختم قرآن در یک ماه یا کم تر انجام می شود.
در نظر بگیرید شخصی در طول عمرش ده ها بار قرآن را - با رعایت آداب و شرایط مندرج در مدونات ویژه ی آداب قرائت - قرائت کند، نتیجه ی منطقی این امر چه خواهد بود؟! و آیا جز حفظ شدن قرآن است؟!
لذا مطابق مکبت اهل بیت (ع)، حافظ قرآن کسی است که نه ظاهر قرآن بلکه عمق مفاهیم قرآن با گوشت و خونش آمیخته باشد. لذا در این مکتب، قرائت و حفظ قرآن در اصل تفاوتی ندارند. قرائت صحیح به حفظ منجر می شود و حفظ صحیح از قرائت نتیجه شده است.
امام جعفر صادق (ع) می فرمایند:
«من قرا القرآن و هو شاب مؤمن اختلط القرآن بلحمه و دمه، و جعله الله - عزوجل - مع السفرة الکرام البررة، و کان القرآن حجیزا عنه یوم القیامة».
یقول: یا رب! ان کل عام قد اصاب اجر عمله غیر عاملی؛ فبلغ به اکرم عطایاک.
قال: فیکسوه الله العزیز الجبار حلتین من حلل الجنة و یوضع علی رأسه تاج الکرامة؛ ثم یقال له: هل ارضیناک فیه؟
فیقول القرآن: یا رب! قد کنت ارغب له فیما هو افضل من هذا؛ فیعطی الا من بیمینه و الخلد بیساره. ثم یدخل الجنة فیقال له: اقرأ و اصعد درجة. ثم یقال له: هل بلغنا به و ارضیناک؟ فیقول: نعم.
قال: و من قراه کثیرا و تعاهده بمشقة من شدة حفظه اعطاه الله عزوجل اجر هذا مرتین. (همان، صص 398 و 400. دقت فرمایید که عبارت «مع السفره الکرام البرره» که در روایت اول این بحث آمده در این روایت که در باب قرائت قرآن است نیز عینا تکرار شده و یکی از مؤیدات بحث مطرح شده است.)
هر کس در جوانی با ایمان قرآن بخواند، قرآن را با گوشت و خونش بیامیزد و خدای عزوجل او را با فرشتگان بزرگوار و نیکوکار الهی همراه کند و قرآن در روز قیامت مانعش از قیامت باشد.
می گوید: پروردگارا! هر کارگری مزدش را گرفته است، جز کسی که به من عمل کرده است. تو کامل ترین عطاهایت را به او عنایت فرما.
فرمود: خدای جبار دو جامه از جامه های بهشتی را به او بپوشاند و تاج کرامت بر سر وی نهد؛ سپس به او گفته شود: آیا تو را درباره ی او خوشحال کردیم؟
قرآن گوید: پروردگارا! من درباره ی او به مزد بیشتری میل داشتم؛ پس برگ امان (از آتش) را به دست راستش بدهند و ورود به بهشت را به دست چپش. سپس وارد بهشت شود و به او گفته شود: قرآن بخوان و درجه ای بالا برو. آن گاه به قرآن گویند: آیا او را به حقش رسانیدیم و تو را خوشنود نمودیم؟ گوید: آری.
امام فرمود: آری! هر که قرآن بخواند و آن را برای اهتمام در حقش با رنج و مشقت درک کند، خدای عزوجل پاداش این امر را در دو مرحله دهد.
این بحث را با روایتی نورانی از مولای متقیان حضرت امیرالمؤمنین(ع) به پایان می بریم: اقرؤوا القرآن و استظهروه، فان الله تعالی لا یعذب قلبا و عی القرآن. (بحارالانوار، ج 92، ص 19)
قرآن را از پشت قلب بخوانید، چرا که خدای تعالی قلبی که قرآن را در بر دارد عذاب نمی کند.
منابع:
1- اصول کافی: ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی؛ ترجمه و شرح فارسی محمد باقر کمره ای؛ تهران، انتشارات اسوه، چاپ چهارم، 1379 ش
2- بحارالانوار: علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی؛ تهران، دارالکتب الاسامیه، چاپ سوم، 1376 ش
3- دانشنامه ی جهان اسلام: زیر نظر غلامعلی حداد عادل؛ تهران، بنیاد دانشنامه ی جهان اسلام، چاپ اول، 382 ش
4- لسان العرب: جمال الدین ابوالفضل محمد بن مکرم معروف به ابن منظور؛ تعلیق علی شیری؛ بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1408 ق / 1988 م
5- میزان الحکمه: محمد محمدی ری شهری؛ قم، مرکز نشر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1404 ق / 1363 ش
منبع: ماهنامه ایحاء شماره 1
