چه مهارت هايي به والدين در برخورد با فرزند مبتلا به اختلال دوقطبي ياري مي رسانند؟
والدين بايد در اين زمينه از روان شناسان باليني با تجربه يا روان پزشکاني که در حوزه هاي درمان هاي غيردارويي نيز مهارت دارند ياري بگيرند. اجراي درست اين مهارت ها به ممارست و پيگيري مداوم روزانه نياز دارد. بخشي از اين مهارت ها از اين قرار است:
- لازم است والدين مهارت هاي اتباطي از جمله گوش کردن فعال و هم دلي را بياموزند و به کار گيرند.
- مهارت هاي مذاکره و حل مسئله را به فرزندان خود آموزش دهند و به عنوان الگوي عملي، خود نيز از اين مهارت ها در حل مشکلات زندگي استفاده کنند.
- روش هاي کنترل خشم را به کار گيرند و به فرزندان خود بياموزند.
- روش هاي آرام سازي را تمرين کنند و به فرزندان نيز آموزش دهند.
- در زمان حملات عصبانيت فرزند، از بحث و گفت و گوي دامن زننده به خشم او بپرهيزند و به او فرصت تنها بودن براي آرام شدن بدهند و در زمان پرخاشگري شديد فرزند از روش هاي محدود کننده ي قاطعانه، بدون خشم و هيجان شديد از طرف خود استفاده کنند.
- از جنگ و جدال و بحث درباره ي مسائل کم اهميت بپرهيزند.
- روش هاي بهداشت خواب را در جهت بهبودي به خواب رفتن و بيدار شدن فرزند به کار گيرند، از جمله آموزش آرام سازي، گوش دادن به موزيک ملايم، نور ملايم، دوش و ماساژ و ...
- مهارت هاي سازشي در برخورد با استرس حاد را بياموزند و در زمان استرس در کنار فرزند خود باشند.
- فرزند را در تطابق با مشکلات مدرسه ياري دهند.
- بر توانايي ها و استعدادهاي فرزندان خود تکيه کنند و به خاطر ضعف ها و ناتواني ها او را سرزنش نکنند.
- بيش از هر انتقاد از روش کار فرزند، ابتدا درباره ي نکات مثبت رفتار يا کار صحبت کنند و براي انتقاد از روش ها يا رفتارهاي نامناسب از دادن القاب منفي به فرزند خود بپرهيزند. به عنوان مثال: «از اين که لباس هايت را آويزان کردي متشکرم، لطفاً کتاب هايت را هم در قفسه بگذار» يا «من ناراحت مي شوم وقتي مي بينم کف اتاق پر از کتاب است» به جاي: «تو چه قدر بي نظم و شلخته اي».
- از طريق مهارت هاي فرزندپروري، محدوديت ها و آزادي هاي مناسب و کارهاي روزمره ي منظم در خانه ايجاد کنند.
- وسايل خطرناک را از دسترس فرزند دور نگه دارند و در صورتي که تهديد به خودکشي، خودآزاري يا آسيب به ديگران کرد، تهديدات را جدي بگيرند و پزشک معالج را مطلع کنند.
خادمي، مژگان، (1389) اختلال دوقطبي در کودکان و نوجوانان، تهران: نشر قطره، چاپ اول.
/م