رکن بودن حضرت فاطمه (س) برای امام علی (ع)
پرسش :
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره جایگاه حضرت زهرا (علیها السلام) نسبت به علی(علیه السلام) چه می فرماید؟
پاسخ :
پاسخ اجمالی:
طبق حدیث جابر که بسیاری از علما ازجمله: ابن عساکر، احمد حنبل، ابن جوزی، سیوطی، و... آن را نقل کرده اند، پیامبر(ص) و حضرت فاطمه(س) دو رکن برای امام علی(ع) می باشد.
پاسخ تفصیلی:
جابر بن عبداللَّه چنین روایت مى کند که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) به على(علیه السلام) فرمود:
«سلام علیک یا ابا الریحانتین، اوصیک بریحانتى من الدنیا من قبل ان ینهد رکناک، و اللَّه خلیفتى علیک. فلما مات النبى صلى اللَّه علیه و آله و سلم قال (علىٌّ): هذا احد الرکنین الذین قال رسول اللَّه. فلما ماتت فاطمة قال: هذا الرکن الثانى الذى قال رسول اللَّه»(1)؛ (سلام بر تو، اى پدر دو گل خوشبوی من، یا على! محافظت آن دو را به تو سفارش مىکنم قبل از آنکه هر دو رکن تو از بین برود، تو را به خدا مى سپارم که او نگهدارنده ى توست.
(جابر بن عبداللَّه روایت را چنین ادامه مى دهد): پس از رحلت پیامبر اکرم، امیرالمؤمنین(علیه السلام) فرمود: این بود یکى از دو رکنی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) مى فرمود (و اینک فروریخت)؛ و هنگامى که فاطمه(علیها السلام) چشم از جهان فرو بست، على(علیه السلام) فرمود: این بود همان رکن دومى که رسول خدا فرمود و امروز از دست دادم).
این حدیث را عده اى از علما در کتاب های خود نقل کرده اند؛ از جمله: ابونعیم در حلیة الاولیاء، ابن عساکر در تاریخ شام، محب الدین طبرى در ریاض و ذخائر، احمد بن حنبل (امام حنابله)، گنجى شافعى در کفایه، سبط بن جوزى در تذکره، سیوطى در جامع کبیر و جمعى دیگر از دانشمندان و محققین (در کتاب های خود این حدیث را متذکر شده اند).
پی نوشت:
(1). حلیةالاولیاء ج 3، ص 201؛ مقتل الحسین خوارزمى، ج 1، ص 62؛ ذخائرالعقبى، ص 56؛ فرائدالسمطین، ج 1، ص 382، 383، ح 314؛ نظم دررالسمطین، ص 98؛ الریاض النضره، ج 3، ص 105؛ کفایةالطالب، ص 93، 94؛ تاریخ مدینه دمشق (ط دارالفکر)، ج 14، ص 166، 167؛ تاریخ ابن عساکر (ترجمه الحسین ع) ص 120؛ کنزالعمال ج 11، ص 625، ح 33044؛ منتخب کنزالعمال ج 5، ص 35. محب الدین طبرى قبل از نقل این روایت مى گوید: «رسول خدا کنیه ى «ابوالریحانتین» را (هم) بر على گذارده بود». (الریاض النضره ج 3، ص 104).
پرسش‌های مرتبط با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها:
علمای اهل سنت چه گفتاری درباره شخصیت حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) دارند؟
در منابع اهل سنت چه فضائلى درباره حضرت زهرا (علیها السلام) نقل شده است؟
چه روایاتی از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) مبنی بر اینکه رضایت و خشم خدا در رضایت و خشم فاطمه (علیها السلام) می باشد نقل شده است؟
چه روایاتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) در مورد اینکه فاطمه زهرا (علیها السلام) نخستین فردی است که وارد بهشت می شود، نقل شده است؟
حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) چگونه بر رحلت پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله) مرثیه سرایی کرد؟
طبق حدیث جابر که بسیاری از علما ازجمله: ابن عساکر، احمد حنبل، ابن جوزی، سیوطی، و... آن را نقل کرده اند، پیامبر(ص) و حضرت فاطمه(س) دو رکن برای امام علی(ع) می باشد.
پاسخ تفصیلی:
جابر بن عبداللَّه چنین روایت مى کند که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) به على(علیه السلام) فرمود:
«سلام علیک یا ابا الریحانتین، اوصیک بریحانتى من الدنیا من قبل ان ینهد رکناک، و اللَّه خلیفتى علیک. فلما مات النبى صلى اللَّه علیه و آله و سلم قال (علىٌّ): هذا احد الرکنین الذین قال رسول اللَّه. فلما ماتت فاطمة قال: هذا الرکن الثانى الذى قال رسول اللَّه»(1)؛ (سلام بر تو، اى پدر دو گل خوشبوی من، یا على! محافظت آن دو را به تو سفارش مىکنم قبل از آنکه هر دو رکن تو از بین برود، تو را به خدا مى سپارم که او نگهدارنده ى توست.
(جابر بن عبداللَّه روایت را چنین ادامه مى دهد): پس از رحلت پیامبر اکرم، امیرالمؤمنین(علیه السلام) فرمود: این بود یکى از دو رکنی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) مى فرمود (و اینک فروریخت)؛ و هنگامى که فاطمه(علیها السلام) چشم از جهان فرو بست، على(علیه السلام) فرمود: این بود همان رکن دومى که رسول خدا فرمود و امروز از دست دادم).
این حدیث را عده اى از علما در کتاب های خود نقل کرده اند؛ از جمله: ابونعیم در حلیة الاولیاء، ابن عساکر در تاریخ شام، محب الدین طبرى در ریاض و ذخائر، احمد بن حنبل (امام حنابله)، گنجى شافعى در کفایه، سبط بن جوزى در تذکره، سیوطى در جامع کبیر و جمعى دیگر از دانشمندان و محققین (در کتاب های خود این حدیث را متذکر شده اند).
پی نوشت:
(1). حلیةالاولیاء ج 3، ص 201؛ مقتل الحسین خوارزمى، ج 1، ص 62؛ ذخائرالعقبى، ص 56؛ فرائدالسمطین، ج 1، ص 382، 383، ح 314؛ نظم دررالسمطین، ص 98؛ الریاض النضره، ج 3، ص 105؛ کفایةالطالب، ص 93، 94؛ تاریخ مدینه دمشق (ط دارالفکر)، ج 14، ص 166، 167؛ تاریخ ابن عساکر (ترجمه الحسین ع) ص 120؛ کنزالعمال ج 11، ص 625، ح 33044؛ منتخب کنزالعمال ج 5، ص 35. محب الدین طبرى قبل از نقل این روایت مى گوید: «رسول خدا کنیه ى «ابوالریحانتین» را (هم) بر على گذارده بود». (الریاض النضره ج 3، ص 104).
پرسش‌های مرتبط با حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها:
علمای اهل سنت چه گفتاری درباره شخصیت حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) دارند؟
در منابع اهل سنت چه فضائلى درباره حضرت زهرا (علیها السلام) نقل شده است؟
چه روایاتی از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) مبنی بر اینکه رضایت و خشم خدا در رضایت و خشم فاطمه (علیها السلام) می باشد نقل شده است؟
چه روایاتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) در مورد اینکه فاطمه زهرا (علیها السلام) نخستین فردی است که وارد بهشت می شود، نقل شده است؟
حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) چگونه بر رحلت پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله) مرثیه سرایی کرد؟
