سوال درباره خدا
پرسش :
چرا نباید درباره‌ی خدا زیاد سؤال کرد؟
پاسخ :
چه کسی گفته است که نباید درباره‌ی خدا زیاد سؤال کنیم؟ سوال کردن هیچ محدودیتی ندارد. ما حق داریم درباره‌ی خدا و دیگر موضوعات دینی، تا رسیدن به جواب درست، سؤال‌هایمان را پیگیری کنیم. البته برای رسیدن به جواب باید کمی صبوری کنیم، اما این طور نیست که حق نداشته باشیم که سؤال‌هایمان را با آدم‌های عالم و دانشمند و اهل مطالعه در میان بگذاریم.
مردم روزگار امام‌های معصوم (علیه السلام) مرتب از آنها درباره‌ی خدا و بقیه مسائل دینی و اعتقادی سؤال می‌کردند و آن بزرگوارها با روی گشاده به پرسش‌های مردم پاسخ می‌دادند و هیچ وقت از تعداد زیاد سوال‌های آنها اظهار شکایت نمی‌کردند.
در گرما گرم جنگ جمل، مردی خدمت امام علی (علیه السلام) رسید و از آن حضرت درباره‌ی خدا سؤالی کرد و پرسید. یاران آن حضرت به آن مرد اعتراض کردند که الان در این شرایط سخت و خطرناک چه جای سوال کردن است. امام علی (علیه السلام) یارهایشان را از ادامه اعتراض بازداشت و با صبوری تمام، به سؤال‌های آن مرد پاسخ داد. (1)
شما حق دارید که درباره‌ی خدا، قیامت، قرآن، امام زمان (عج)، حجاب، توبه، گناه و بقیه‌ی موضوعات دینی، سؤال‌های خود را بپرسید، اما حتما به این نکات توجه کنید:
1. برای رسیدن به جواب سؤال‌هایتان هرگز عجله نکنید.
2. بدانید که هر سؤالی جوابی دارد؛ اگرچه گاهی رسیدن به جواب بعضی از سؤال‌ها نیازمند پیگیری و تلاش بیشتری است.
3. سؤال‌های خود را از معلم‌های دینی، روحانی و افراد مطلع از مسائل دینی بپرسید. این افراد خیلی بهتر و دقیق تر از دیگران به سؤال‌های شما جواب خواهند داد.
4. بعضی از سوال‌ها چند جواب دارد. اگر یکی از جواب‌ها شما را قانع نکرد، عجله نکنید و بدانید که با کمی پیگیری به جواب‌های دیگری خواهید رسید.
5. همیشه از خدا کمک بخواهید که در راه شناخت خودش و دینش یاریتان کند. بی شک او از شما دریغ نخواهد کرد و در خواست تان را بی جواب نخواهد گذاشت.
6. علم و دانش پایان ندارد. هر چقدر علم بیاموزید، باز هم راه برای دانستنی‌های بیشتر به روی شما باز است. با رسیدن به جواب هر سؤال سوال‌های تازه تری برایتان مطرح می‌شود. اصلاً خود سوال یک نعمت است که ما را به کسب دانش بیشتر وادار می‌کند. هرگز انتظار نداشته باشید که سوال‌های شما تمام شود. پایان سوال یعنی پایان علم دانش، حال آنکه علم و دانش پایان نا پذیر است. با یافتن پاسخ یک پرسش، دانش شما یک درجه افزایش می‌یابد. شما باید مرتب از پله‌های دانش بالاتر بالاتر بروید، اما باید این را هم بدانید که این پله‌ها پایانی ندارد. در حدیثی منسوب به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده است: «از گهواره تا گور دانش بجویید.» یعنی ما وظیفه داریم که یک عمر در راه کسب علم و دانش بکوشیم. فردوسی، این سخن پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را به شعر درآورده و جنین سروده است:
چنین گفت پیغمبر راست گوی *** ز گهواره تا گور دانش بجوی
پی نوشت:
1. توحیدصدوق، ص 81.
منبع: هفتاد پرسش و پاسخ درباره خدا، غلامرضا حیدری ابهری، تهران: انتشارات قدیانی، چاپ دوم، 1392.
چه کسی گفته است که نباید درباره‌ی خدا زیاد سؤال کنیم؟ سوال کردن هیچ محدودیتی ندارد. ما حق داریم درباره‌ی خدا و دیگر موضوعات دینی، تا رسیدن به جواب درست، سؤال‌هایمان را پیگیری کنیم. البته برای رسیدن به جواب باید کمی صبوری کنیم، اما این طور نیست که حق نداشته باشیم که سؤال‌هایمان را با آدم‌های عالم و دانشمند و اهل مطالعه در میان بگذاریم.
مردم روزگار امام‌های معصوم (علیه السلام) مرتب از آنها درباره‌ی خدا و بقیه مسائل دینی و اعتقادی سؤال می‌کردند و آن بزرگوارها با روی گشاده به پرسش‌های مردم پاسخ می‌دادند و هیچ وقت از تعداد زیاد سوال‌های آنها اظهار شکایت نمی‌کردند.
در گرما گرم جنگ جمل، مردی خدمت امام علی (علیه السلام) رسید و از آن حضرت درباره‌ی خدا سؤالی کرد و پرسید. یاران آن حضرت به آن مرد اعتراض کردند که الان در این شرایط سخت و خطرناک چه جای سوال کردن است. امام علی (علیه السلام) یارهایشان را از ادامه اعتراض بازداشت و با صبوری تمام، به سؤال‌های آن مرد پاسخ داد. (1)
شما حق دارید که درباره‌ی خدا، قیامت، قرآن، امام زمان (عج)، حجاب، توبه، گناه و بقیه‌ی موضوعات دینی، سؤال‌های خود را بپرسید، اما حتما به این نکات توجه کنید:
1. برای رسیدن به جواب سؤال‌هایتان هرگز عجله نکنید.
2. بدانید که هر سؤالی جوابی دارد؛ اگرچه گاهی رسیدن به جواب بعضی از سؤال‌ها نیازمند پیگیری و تلاش بیشتری است.
3. سؤال‌های خود را از معلم‌های دینی، روحانی و افراد مطلع از مسائل دینی بپرسید. این افراد خیلی بهتر و دقیق تر از دیگران به سؤال‌های شما جواب خواهند داد.
4. بعضی از سوال‌ها چند جواب دارد. اگر یکی از جواب‌ها شما را قانع نکرد، عجله نکنید و بدانید که با کمی پیگیری به جواب‌های دیگری خواهید رسید.
5. همیشه از خدا کمک بخواهید که در راه شناخت خودش و دینش یاریتان کند. بی شک او از شما دریغ نخواهد کرد و در خواست تان را بی جواب نخواهد گذاشت.
6. علم و دانش پایان ندارد. هر چقدر علم بیاموزید، باز هم راه برای دانستنی‌های بیشتر به روی شما باز است. با رسیدن به جواب هر سؤال سوال‌های تازه تری برایتان مطرح می‌شود. اصلاً خود سوال یک نعمت است که ما را به کسب دانش بیشتر وادار می‌کند. هرگز انتظار نداشته باشید که سوال‌های شما تمام شود. پایان سوال یعنی پایان علم دانش، حال آنکه علم و دانش پایان نا پذیر است. با یافتن پاسخ یک پرسش، دانش شما یک درجه افزایش می‌یابد. شما باید مرتب از پله‌های دانش بالاتر بالاتر بروید، اما باید این را هم بدانید که این پله‌ها پایانی ندارد. در حدیثی منسوب به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده است: «از گهواره تا گور دانش بجویید.» یعنی ما وظیفه داریم که یک عمر در راه کسب علم و دانش بکوشیم. فردوسی، این سخن پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را به شعر درآورده و جنین سروده است:
چنین گفت پیغمبر راست گوی *** ز گهواره تا گور دانش بجوی
پی نوشت:
1. توحیدصدوق، ص 81.
منبع: هفتاد پرسش و پاسخ درباره خدا، غلامرضا حیدری ابهری، تهران: انتشارات قدیانی، چاپ دوم، 1392.
