راه حل هاى مبارزه با تفرقه از منظر قرآن
پرسش :
در قرآن کریم چه راه حل هایى براى مبارزه با تفرقه بیان شده است؟
پاسخ :
قرآن کریم براى مبارزه با تفرقه، راه حل هایى را ترسیم کرده است؛ از جمله:
قرآن کریم براى رفع اختلاف و تفرقه، سه نوع استدلال و برهان اقامه کرده است:
خداوند سبحان مى فرماید: «یا أَیُّهَا النّاسُ إِنّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَر وَأُنْثى وَجَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَقَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقاکُمْ»(1)؛ (اى مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید. (این ها ملاک امتیاز نیست،) گرامى ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست).
خداوند سبحان مى فرماید: «وَلا تَکُونُوا کَالَّتی نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّة أَنْکاثاً تَتَّخِذُونَ أَیْمانَکُمْ دَخَلا بَیْنَکُمْ أَنْ تَکُونَ أُمَّةٌ هِیَ أَرْبى مِنْ أُمَّة إِنَّما یَبْلُوکُمُ اللهُ بِهِ وَلَیُبَیِّنَنَّ لَکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ ما کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ»(2)؛ (و شما همانند آن زن (سبک مغز) نباشید که پشم هاى تابیده خود را، پس از استحکام، وا مى تابید! در حالى که (سوگند و پیمان) خود را وسیله خیانت و فساد قرار مى دهید؛ به خاطر این که گروهى، جمعیّتشان از گروه دیگر بیشتر است (و کثرت دشمن را بهانه اى براى شکستن بیعت با پیامبر مى شمرید)! خدا فقط شما را با این وسیله آزمایش مى کند، و قطعاً، آنچه را در آن اختلاف داشتید، روز قیامت، براى شما روشن مى سازد).
خداوند درباره اوصاف بهشتیان مى فرماید: «وَنَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلّ»(4)؛ (و آنچه در دل ها، از کینه و حسد دارند، بر مى کنیم).
و از مؤمنان صدر اسلام نقل مى کند: «... یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَلاِِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالاِْیمانِ وَلا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنا غِلاًّ لِلَّذِینَ آمَنُو»(5)؛ (مى گویند: پروردگارا! ما و برادرانمان را که در ایمان بر ما پیشى گرفتند بیامرز، و در دل هایمان حسد و کینه اى نسبت به مؤمنان قرار مده).
و... .
پی‌نوشت‌ها:
(1). سوره حجرات، آیه 13.
(2). سوره نحل، آیه 92.
(3). سوره نساء، آیه 59.
(4). سوره اعراف، آیه 43.
(5). سوره حشر، آیه 10.
منبع: امام شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ دوم، ج 1، ص 17.
قرآن کریم براى مبارزه با تفرقه، راه حل هایى را ترسیم کرده است؛ از جمله:
اقامه برهان
قرآن کریم براى رفع اختلاف و تفرقه، سه نوع استدلال و برهان اقامه کرده است:
الف) امتیاز نبودن تفاوت هاى طبیعى
خداوند سبحان مى فرماید: «یا أَیُّهَا النّاسُ إِنّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَر وَأُنْثى وَجَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَقَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقاکُمْ»(1)؛ (اى مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید. (این ها ملاک امتیاز نیست،) گرامى ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست).
ب) امتیاز نبودن علل اعتبارى
خداوند سبحان مى فرماید: «وَلا تَکُونُوا کَالَّتی نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّة أَنْکاثاً تَتَّخِذُونَ أَیْمانَکُمْ دَخَلا بَیْنَکُمْ أَنْ تَکُونَ أُمَّةٌ هِیَ أَرْبى مِنْ أُمَّة إِنَّما یَبْلُوکُمُ اللهُ بِهِ وَلَیُبَیِّنَنَّ لَکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ ما کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ»(2)؛ (و شما همانند آن زن (سبک مغز) نباشید که پشم هاى تابیده خود را، پس از استحکام، وا مى تابید! در حالى که (سوگند و پیمان) خود را وسیله خیانت و فساد قرار مى دهید؛ به خاطر این که گروهى، جمعیّتشان از گروه دیگر بیشتر است (و کثرت دشمن را بهانه اى براى شکستن بیعت با پیامبر مى شمرید)! خدا فقط شما را با این وسیله آزمایش مى کند، و قطعاً، آنچه را در آن اختلاف داشتید، روز قیامت، براى شما روشن مى سازد).ج) تعیین مرجع براى حل اختلاف
خداوند سبحان مى فرماید: «... فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِی شَیْء فَرُدُّوهُ إِلَى اللهِ وَالرَّسُولِ»(3)؛ (... و هرگاه در چیزى نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر بازگردانید (و از آن ها داورى بطلبید)».
موعظه حسنه
خداوند درباره اوصاف بهشتیان مى فرماید: «وَنَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلّ»(4)؛ (و آنچه در دل ها، از کینه و حسد دارند، بر مى کنیم).و از مؤمنان صدر اسلام نقل مى کند: «... یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَلاِِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالاِْیمانِ وَلا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنا غِلاًّ لِلَّذِینَ آمَنُو»(5)؛ (مى گویند: پروردگارا! ما و برادرانمان را که در ایمان بر ما پیشى گرفتند بیامرز، و در دل هایمان حسد و کینه اى نسبت به مؤمنان قرار مده).
و... .
پی‌نوشت‌ها:
(1). سوره حجرات، آیه 13.
(2). سوره نحل، آیه 92.
(3). سوره نساء، آیه 59.
(4). سوره اعراف، آیه 43.
(5). سوره حشر، آیه 10.
منبع: امام شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ دوم، ج 1، ص 17.
