دلیل عدم بیان زمان دقیق شب قدر از جانب معصومین
پرسش :
چرا امامان معصوم ما دقیقاً مشخص نکرده‌اند کدام شب، شب قدر است؟
پاسخ :
همین سؤال از ائمه اطهار (علیهم السلام) پرسیده شده است. آنها در مواضع مختلف نکات متعددی را بیان فرموده‌اند. از مجموع آیات و روایات به دست می آید ائمه (علیهم السلام) می‌دانستندکه شب قدر کدام یک از شب‌ها است، لیکن به دلایل مختلف از تعیین آن به شکل دقیق خودداری کرده اند.
از جمله از روایات استفاده می‌شود که:
1- به لحاظ لزوم کسب آمادگی بیشتر به جای مشخص کردن یک شب،آن را در هاله‌ای از ابهام بین یکی از سه شب قرار دادند که در هرسه شب به احتمال این که هر یک از آنها شب قدر است انسان خدا را عبادت کند و با شب زنده‌داری آن شب ها بیشتر از برکات و رحمت الهی برخوردار شود و آمادگی بیشتری برای ارتباط با خدا پیدا کند. در روایت آمده است: «این قدر تنبلی نکنید، (عبادت در) دو سه شب بسیار راحت است. به جای این که دقیقاً دنبال شب قدر باشید به دنبال همت بیشتر باشید که در این دو سه شب بیشتر فیض ببرید».
2- به لحاظ این که یکی از شب‌ها شب قدر است و آن دو شب دیگر گرچه شب قدر نیست اما برخی از مقدمات شب قدر در آنها صورت می‌گیرد، از ائمه علیهم السلام روایت شده است که در شب نوزدهم ماه رمضان کارها، اندازه‌گیری و تقدیر می‌شود و در شب بیست و یکم و بیست و سوم امضای نهایی می‌شود.
3- به لحاظ عظمت این شب، تعمدا آن را در هاله‌ای از تردید و ابهام قرار دادند تا راهیان کوی دوست بدانند برای دستیابی به این گوهر پربها باید زحمات بیشتری را متحمل شوند و به آسانی نمی‌توانند به آن دست یابند.
4- در شب‌های مختلف قرار داده شد تا اگر احیاناً کسی موفق به درک یک شب نشد، ناامید از رحمت خدا نشود و آن را در شب های بعد تدارک کند، یا این که اگر به دلیل مسافرت یا بیماری یا هر علت دیگر موفق به شب زنده‌داری در شبی خاص نشود، ناامید نشده و در دو شب دیگر بتواند ثواب عظیم شب زنده‌داری را دریابد.
همین سؤال از ائمه اطهار (علیهم السلام) پرسیده شده است. آنها در مواضع مختلف نکات متعددی را بیان فرموده‌اند. از مجموع آیات و روایات به دست می آید ائمه (علیهم السلام) می‌دانستندکه شب قدر کدام یک از شب‌ها است، لیکن به دلایل مختلف از تعیین آن به شکل دقیق خودداری کرده اند.
از جمله از روایات استفاده می‌شود که:
1- به لحاظ لزوم کسب آمادگی بیشتر به جای مشخص کردن یک شب،آن را در هاله‌ای از ابهام بین یکی از سه شب قرار دادند که در هرسه شب به احتمال این که هر یک از آنها شب قدر است انسان خدا را عبادت کند و با شب زنده‌داری آن شب ها بیشتر از برکات و رحمت الهی برخوردار شود و آمادگی بیشتری برای ارتباط با خدا پیدا کند. در روایت آمده است: «این قدر تنبلی نکنید، (عبادت در) دو سه شب بسیار راحت است. به جای این که دقیقاً دنبال شب قدر باشید به دنبال همت بیشتر باشید که در این دو سه شب بیشتر فیض ببرید».
2- به لحاظ این که یکی از شب‌ها شب قدر است و آن دو شب دیگر گرچه شب قدر نیست اما برخی از مقدمات شب قدر در آنها صورت می‌گیرد، از ائمه علیهم السلام روایت شده است که در شب نوزدهم ماه رمضان کارها، اندازه‌گیری و تقدیر می‌شود و در شب بیست و یکم و بیست و سوم امضای نهایی می‌شود.
3- به لحاظ عظمت این شب، تعمدا آن را در هاله‌ای از تردید و ابهام قرار دادند تا راهیان کوی دوست بدانند برای دستیابی به این گوهر پربها باید زحمات بیشتری را متحمل شوند و به آسانی نمی‌توانند به آن دست یابند.
4- در شب‌های مختلف قرار داده شد تا اگر احیاناً کسی موفق به درک یک شب نشد، ناامید از رحمت خدا نشود و آن را در شب های بعد تدارک کند، یا این که اگر به دلیل مسافرت یا بیماری یا هر علت دیگر موفق به شب زنده‌داری در شبی خاص نشود، ناامید نشده و در دو شب دیگر بتواند ثواب عظیم شب زنده‌داری را دریابد.
