نقش عالمان دینی و اندیشمندان معاصر در تبیین قیام امام حسین علیه‌ السلام

پرسش :

نقش عالمان دینی و اندیشمندان معاصر (امام خمینی، رهبر‌ انقلاب، شهید مطهری و ...) در تبیین قیام امام حسین علیه‌ السلام را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ رسالت انقلاب اسلامی با تکیه بر فرهنگ حسینی و اندیشه عاشورایی چیست؟ درس ها و عبرت های عاشورا برای امروز جامعه چیست؟

پاسخ :

پاسخ از آقای دکتر محمدحسین رجبی دوانی، پژوهشگر و کارشناس تاریخ اسلام:

مسلّم است که عالمان و فقهای برجسته به‌سبب جایگاهی که در جامعه‌ی شیعی دارند، اگر به‌درستی به تحلیل و تبیین قیام امام حسین علیه‌السلام بپردازند، بسیار مؤثر در فهم صحیح فلسفه‌ی قیام و همچنین گرفتن آموزه‌ها و الگو از این قیام واقع خواهند شد. نمونه‌ی اعلای آن حضرت امام رضوان‌اللّه‌تعالی‌علیه است. ایشان در جریان انقلاب اسلامی با تأسی به سیره‌ی امام حسین‌السلام وارد عرصه‌ی مبارزه با طاغوت شد و مردم را در این راه راهنمایی کرد و فرمود که ما بر پایه‌ی روش و ایستادگی امام حسین علیه‌السلام در این نهضت وارد شده‌ایم. لذا، مردمی که به عزاداری‌های سنتی رایج عادت کرده بودند، در جریان انقلاب اسلامی تبدیل به بزرگ‌ترین حرکت ضدّ طاغوتی می‌شوند که ریشه‌ی حکومت فاسد پهلوی را همین اندیشه و حرکتی که امام با تأسی امام حسین علیه‌السلام پی گرفت، از بین بُرد و رژیم را سرنگون کرد.

شهید مطهری رضوان‌اللّه‌علیه هم در پی ریشه‌یابی قیام امام حسین علیه‌السلام در سخنرانی‌های خود این مهم را مطرح کرده بود، منتها مخاطبان شهید مطهری قشر خاص نخبگان دینی بودند که شمار آن‌ها کم و در بین جامعه‌ی قبل از انقلاب و اوّل انقلاب خیلی نفوذ نداشتند؛ امّا سخنرانی‌های رهبر انقلاب قبل از انقلاب علاوه بر نخبگان مردم عادی را هم دربرمی‌گرفت و ایشان در تبیین حرکت امام حسین علیه‌السلام بسیار مؤثر بودند و موج بزرگی را در مشهد و جاهای دیگر ایجاد ‌کردند. بعد از انقلاب هم چه در جایگاه امامت جمعه و چه در دوران ریاست‌جمهوری و رهبری با تحلیل‌های بسیار ناب و ارزشمند توانستند به‌خوبی حرکت امام حسین علیه‌السلام را از زوایای گوناگون تبیین کنند که نه‌تنها در کشور ما،‌ بلکه در سایر کشورها تأثیرگذار شد و الگو گرفتند.

انقلاب اسلامی ایران و رهبری امام خمینی رضوان‌اللّه‌تعالی‌علیه نشان داد با در‌س‌گرفتن از مکتب امام حسین علیه‌السلام و نهراسیدن از خطراتی که پیش رو هست، باید در برابر ظلم و جور و فساد و بی‌عدالتی و انحراف و بدعت در دین ایستاد، حتی اگر یکه و تنها باشند. امام رضوان‌اللّه‌علیه فرمود اگر خمینی یکه و تنها باشد، به راه حق خود که آن را پی گرفته ادامه خواهد داد و ما مثل امام حسین علیه‌السلام وارد این انقلاب شدیم و این راه را ادامه می‌دهیم.

بنابراین، انقلاب اسلامی تابوی قدرت‌های تادندان‌مسلح را شکست و نشان داد در صورت باورداشتن به ارزش‌های الهی و دینی و مسئولیت‌های بزرگ اجتماعی در دین می‌توان در برابر بزرگ‌ترین و مسلح‌ترین قدرت‌ها ایستاد، هر چند که امکاناتی برای این رویارویی فراهم نباشد. بله، سختی‌ها فراوان است، امّا نهایتاً پیروزی است. همان‌گونه که امام حسین علیه‌السلام پیروز شد و طومار بنی‌اُمیه با خون پاک ایشان در هم پیچیده شد و امروز کسی نیست که یادی از بنی‌اُمیه کند. لذا، ما این رسالت را بر عهده داریم، چراکه خود در انقلابمان از امام حسین علیه‌السلام الگو گرفتیم و به دیگران هم باید این مهم را انتقال دهیم. اگرچه هر کس اندک مطالعه‌ای در تاریخ انقلاب اسلامی ما در این چهل‌وسه سال داشته باشد، می‌فهمد که استقامت و پایداری این نظام و رهبری فرزانه‌ی آن در برابر این همه تهدیدات برگرفته از مکتب عاشوراست و توانسته است تمام توطئه‌های دشمنان قدر و نظام سلطه را خنثی کند و یکه و تنها بدون داشتن پشتوانه‌های خارجی در برابر همه‌ی این توطئه‌ها بایستد.

اگر این درس را ممالک دیگر به‌درستی یاد می‌گرفتند، می‌توانستند در برابر تباهی‌‌ها مقاومت کنند. ما دیدیم که در مصر با انگیزه‌های اسلامی و دینی بر علیه طاغوت و فرعون مصر (حسنی مبارک) انقلابی پدید آمد و دولتی مثلاً اسلامی هم روی کار آمد، منتها چون از مکتب امام حسین علیه‌السلام و تجربه‌ی انقلاب اسلامی بهره نگرفت، فکر کرد برای بقای خود باید با آمریکا و اسرائیل رابطه داشت. لذا، یک‌سال بیشتر دوام نیاورد و سرنگون شد و از بین رفت و دوباره همان طاغوت‌ها حاکم شدند، در حالی‌که انقلاب اسلامی ما به لطف خدا و بهره‌مندی از اندیشه‌ی عاشورایی ۴۳ سال است که در برابر سخت‌ترین توطئه‌ها ایستادگی کرده است.

منبع: khamenei.ir