جهل و خوارى
امام علی علیه السلام فرمودند:
إِذَا أَرْذَلَ اللَّهُ عَبْداً حَظَرَ عَلَیْهِ الْعِلْمَ.
هرگاه خداوند بخواهد انسانی را خوار و زبون کند او را از آموختن علم محروم می کند.
نهج البلاغه: حکمت 280
شرح حدیث:
محرومیت علم بزرگترین عذاب برای انسان است دلی که از علم تهی باشد مرده و بی خاصیت است و حیات و بقاء انسان به علم است.
امام علیه السلام درباره ارزش علم می فرمود:
اِنَّ العِلمَ حَیاهُ القُلُوبِ وَ نُورُ الاَبصارِ مِنَ العَمی و قُوَّهُ الاَبدانِ مِنَ الضَّعفِ؛
علم سبب زنده ماندن دل ها و نور بخشیدن به دیدگان و نیرو دادن به بدن ها می گردد.(1)
دانش پژوهان و طلاب علوم به ویژه علوم الهی از ارزش و مقام والایی برخوردارند و انسان ها به طور فطری برای دانایان و صاحبان علم و معرفت احترام قائلند در مکتب ما آنقدر برای اهل علم و طالبان آن منزلت هست که در تعبیر روایات بر بال فرشتگان گام می زنند.
رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:
اِنَّ طالِبَ العِلمِ تَبسُطُ لَهُ المَلائِکَهُ اجنَحَتَها وَ تَستغفِرُ لَهُ؛
فرشتگان برای طالب علم بال خود را می گسترانند و برایش از درگاه الهی طلب رحمت می نمایند.(2)
آدم های بی مصرف و باطل نادانان و محرومان از علم اند همان هایی که عمر عزیز خویش را با پوچی ها و هیچی ها و بطالت به پایان می برند در جهل مرکب غوطه ورند.
قرآن این قشر از جامعه را جزء بدترین جنبندگان می شمرد.
شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُکْمُ الَّذِینَ لَا یَعْقِلُونَ؛
بدترین موجودات و پست ترین مردم نزد پروردگار کسانی هستند که از فهم حقایق کر و لالند و تعقل نمی کنند.(3)
شرح ابن میثم
بازداشتن علم، بدین نحو است که خداوند شخص را بر کار دیگرى آماده مى سازد و وسایل علم را براى وى جور مى کند بطورى که از آن منصرف مى گردد و آمادگى فراگیرى آن را نمى یابد. بدیهى است که جهل از بدترین پستى ها و بدترین دردهاست و کمبود و تفریط از فضیلت دانش و ادب است. بارها قبلا به این مطلب اشاره شده است.
پی‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 1، ص 166
2- کنز العمال 28748
3- سوره انفال، آیه 22
4- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 659
منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.
امام علیه السلام درباره ارزش علم می فرمود:
اِنَّ العِلمَ حَیاهُ القُلُوبِ وَ نُورُ الاَبصارِ مِنَ العَمی و قُوَّهُ الاَبدانِ مِنَ الضَّعفِ؛
علم سبب زنده ماندن دل ها و نور بخشیدن به دیدگان و نیرو دادن به بدن ها می گردد.(1)
دانش پژوهان و طلاب علوم به ویژه علوم الهی از ارزش و مقام والایی برخوردارند و انسان ها به طور فطری برای دانایان و صاحبان علم و معرفت احترام قائلند در مکتب ما آنقدر برای اهل علم و طالبان آن منزلت هست که در تعبیر روایات بر بال فرشتگان گام می زنند.
رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:
اِنَّ طالِبَ العِلمِ تَبسُطُ لَهُ المَلائِکَهُ اجنَحَتَها وَ تَستغفِرُ لَهُ؛
فرشتگان برای طالب علم بال خود را می گسترانند و برایش از درگاه الهی طلب رحمت می نمایند.(2)
آدم های بی مصرف و باطل نادانان و محرومان از علم اند همان هایی که عمر عزیز خویش را با پوچی ها و هیچی ها و بطالت به پایان می برند در جهل مرکب غوطه ورند.
قرآن این قشر از جامعه را جزء بدترین جنبندگان می شمرد.
شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُکْمُ الَّذِینَ لَا یَعْقِلُونَ؛
بدترین موجودات و پست ترین مردم نزد پروردگار کسانی هستند که از فهم حقایق کر و لالند و تعقل نمی کنند.(3)
شرح ابن میثم
بازداشتن علم، بدین نحو است که خداوند شخص را بر کار دیگرى آماده مى سازد و وسایل علم را براى وى جور مى کند بطورى که از آن منصرف مى گردد و آمادگى فراگیرى آن را نمى یابد. بدیهى است که جهل از بدترین پستى ها و بدترین دردهاست و کمبود و تفریط از فضیلت دانش و ادب است. بارها قبلا به این مطلب اشاره شده است.
پی‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 1، ص 166
2- کنز العمال 28748
3- سوره انفال، آیه 22
4- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 659
منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.
