تقویت اراده نوجوان باعث پرورش مهارت های زندگی اوست.
چکیده: اراده، ابزاری است توانمند برای دور کردن نوجوان از بسیاری از گناهان همچون گناهان جنسی. در این نوشتار به راهکارهای تقویت اراده در نوجوانان می پردازیم.
تعداد کلمات 1093 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه
تعداد کلمات 1093 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه
تقویت اراده نوجوان
تقویت اراده، از گام های مهم برای غلبه بر انحرافات جنسی و اخلاقی است. اگر نوجوان به تمام فنون درمان خودارضایی و انحرافات جنسی آشنایی داشته باشد، ولی اراده استفاده از آنها و اراده ترک خودارضایی را نداشته باشد، نتیجه ای از این راهکارها حاصل نمی شود؛ لذا تقویت اراده و داشتن تصمیم جدی بر ترک انحرافات اخلاقی، یکی از مسائل مهم در درمان و غلبه بر ناهنجاری است.
از شایع ترین و عمومی ترین حالاتی که نوجوانان مبتلا به خودارضایی در خود می یابند، فقدان یا ضعف اراده است؛ به این معنا که نمی توانند تصمیم جدی بر ترک کاری بگیرند و با تصمیم می گیرند، ولی نمی توانند تا آخر مقاومت کند.
روان شناسان و متخصصان مسائل تربیتی، راهکارهایی برای تقویت اراده بیان کرده اند که به چند نمونه از آنها اشاره می شود:
از شایع ترین و عمومی ترین حالاتی که نوجوانان مبتلا به خودارضایی در خود می یابند، فقدان یا ضعف اراده است؛ به این معنا که نمی توانند تصمیم جدی بر ترک کاری بگیرند و با تصمیم می گیرند، ولی نمی توانند تا آخر مقاومت کند.
روان شناسان و متخصصان مسائل تربیتی، راهکارهایی برای تقویت اراده بیان کرده اند که به چند نمونه از آنها اشاره می شود:
راه های تقویت اراده
الف) تمرکز بخشیدن به فعالیت های گوناگون
یکی از مواردی که در تقویت اراده مؤثر است، تمرکز بخشیدن به فعالیت های گوناگون و پراکنده زندگی است. معمولا اوقات ما صرف مسائل و اموری می شود که نظام ویژه ای ندارد و بیشتر پراکنده کاری است و آن چنان غرق در کارهای متنوع هستیم که از و تمرکز فکر، بهره چندانی نمی بریم؛ لذا باید سعی کنیم در کارهای خود تمرکز داشته باشیم و روی یک کار سرمایه گذاری کنیم و از آن نتیجه بگیریم؛ مثلا در انتخاب رشته ورزشی سعی کنیم در یک نوع ورزش متمرکز شویم و با موفقیت در آن رشید انرژی و قوای خود را در آن متمرکز سازیم.
ب) به پایان بردن کارهای نیمه تمام
نوجوانان باید سعی کنند هر کاری را که شروع می کنند، به اتمام و نتیجه برسانند و از کارهای نیمه تمام پرهیز کنند. آنها باید سعی کنند قبل از شروع هرکاری درباره آن بیندیشند و تنها چنانچه توانایی انجام آن را در خود می بینند به آن اقدام کنند. اگر کاری نیمه تمام رها شود، باعث می گردد اعتماد به نفس انسان متزلزل شود و کسی که از اعتماد به نفس کافی برخوردار نباشد، نمی تواند اراده جدی و قوی داشته باشد؛ مثلا اگر نوجوانی مطالعه کتابی را شروع کرد، باید سعی کند آن را به هر طریق ممکن به آخر برساند و یک تجربه موفق به دست آورد.
ج) تلقین به خود
شیوه دیگری که در تقویت روحی نوجوان و استحکام اراده او مؤثر است، تلقین به نفس است. نوجوان باید به خودش این گونه تلقین نماید که اراده این کار را دارم و می توانم از عهده این کار برآیم و باید موفق شوم. او باید سعی کند موفقیت های گذشته را تداعی کرده، با توجه به نقاط مثبت زندگی خود، فکر و اندیشه نماید و به خودش بباوراند که می تواند و این ایده را تکرار کند. والدین و مربیان نیز باید سعی کنند به موفقیت و نکات مثبت نوجوان اشاره کرده، روحیه او را تقویت کنند.
پل کلمنت ژاکوا یکی از صاحبنظران اراده و راه های تقویت آن، می نویسد:
وقتی بخواهیم با عادت زشتی مبارزه کنیم، نخست باید نتایج نامطلوب آن را در نظر مجسم سازیم و بعد از آن منافع و فواید ترک آن عمل زشت را در روح خود تصور کنیم و سپس مواقع مختلفی که گرفتار آن عادت زشت شده ایم، به خاطر آوریم؛ در نتیجه این عمل، هر بار که چنین نمایشی در روح خود می دهیم، بر آن تحریک یا وسوسه (عادت زشت) چیرگی یافته، لذت ترک آن را در خود احساس می کنیم. اگر تلقین به نفس را بلافاصله قبل از خواب اجرا کنیم، مؤثرتر از مواقع دیگر خواهد بود.[1]
بنابراین، باید مرتب به خودمان تلقین کنیم که می توانیم و عرضه این کار را داریم و از چیزی هم واهمه و هراسی نداریم.
د) تشویق نوجوانان به سحرخیزی و انجام وظایف دینی
اگر نوجوان خود را عادت دهیم هر روز صبح و قبل از طلوع آفتاب از خواب بیدار شود و پس از ادای نماز صبح، با خدا مقداری دعا و مناجات کند و سعی نماید آیاتی از قرآن کریم را تلاوت کند، در اراده و تقویت آن مؤثر بوده، این لذت مناجات صبحگاهی باعث تحریک و تشویق او به سحرخیزی و استحکام اراده او می شود.
ه) عدم مقایسه نوجوان با دیگران
مقیاس قرار دادن آنانی که به جاه و مقامی رسیده اند و مقایسه کردن فرزندان با آنان، عمل شایسته ای نیست؛ زیرا شرایط رشد و شرایط خانوادگی و محیطی افراد متفاوت خود را دارد؛ لذا نباید نوجوان را با دیگران مقایسه کرد، باید بیشتر به توانایی و نقاط مثبت اور توجه نمود؛ زیرا مقایسه او با دیگران باعث می شود به موفقیت های ظاهری آنان توجه کرده، خود را فردی نالایق و ناموفق تصور کند که این تصور، باعث ضعف اراده و کاهش حرمت او می شود.
و) توصیه به تجربه اندوزی از شکست ها
یکی از رموز کامیابی و تقویت اراده، نهراسیدن از شکست هاست؛ چه اینکه باید از شکست های تلخ، میوه شیرین بچینیم؛ زیرا شکست در زندگی هرکس، آینه تمام نمای نواقص و اشتباهات اوست. باید پس از هر شکستی، نقص را دریافت و در رفع آن کوشید و توجه داشت که مردان بزرگ تاریخ، همواره از شکست ها به عنوان پل پیروزی خود سود جسته اند. ناپلئون بناپارت می گوید: «آن قدر شکست خوردم تا راه شکست دادن را یاد گرفتم.»[2]
ز) تشویق به مبارزه با خواسته های نفسانی
مبارزه با خواسته های نفسانی و نه گفتن به آنها، در تقویت اراده مؤثر است. مبارزه با خواسته های شهوانی باعث قوت و استحکام قوای عقلانی انسان می شود.
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: الشدید من غلبه نفسه؛[3] «کسی قوی و با اراده کسی است که بر هوای نفس خود چیره شود.»
ویلیام جیمز[4] روانشناس معروف و فیلسوف اندیشمند، در این باره می گوید: «یک نه گفتن به یک عادت بد، موجب می شود شخص برای مدتی تجدید قوا کند و بدین وسیله ضعف اراده خود را به تدریج برطرف سازد.»[5]
منبع: کتاب «با دخترم (ویژه والدین و مربیان دختران نوجوان)»
نویسنده: علی احمدپناهی و داود حسینی
یکی از مواردی که در تقویت اراده مؤثر است، تمرکز بخشیدن به فعالیت های گوناگون و پراکنده زندگی است. معمولا اوقات ما صرف مسائل و اموری می شود که نظام ویژه ای ندارد و بیشتر پراکنده کاری است و آن چنان غرق در کارهای متنوع هستیم که از و تمرکز فکر، بهره چندانی نمی بریم؛ لذا باید سعی کنیم در کارهای خود تمرکز داشته باشیم و روی یک کار سرمایه گذاری کنیم و از آن نتیجه بگیریم؛ مثلا در انتخاب رشته ورزشی سعی کنیم در یک نوع ورزش متمرکز شویم و با موفقیت در آن رشید انرژی و قوای خود را در آن متمرکز سازیم.
ب) به پایان بردن کارهای نیمه تمام
نوجوانان باید سعی کنند هر کاری را که شروع می کنند، به اتمام و نتیجه برسانند و از کارهای نیمه تمام پرهیز کنند. آنها باید سعی کنند قبل از شروع هرکاری درباره آن بیندیشند و تنها چنانچه توانایی انجام آن را در خود می بینند به آن اقدام کنند. اگر کاری نیمه تمام رها شود، باعث می گردد اعتماد به نفس انسان متزلزل شود و کسی که از اعتماد به نفس کافی برخوردار نباشد، نمی تواند اراده جدی و قوی داشته باشد؛ مثلا اگر نوجوانی مطالعه کتابی را شروع کرد، باید سعی کند آن را به هر طریق ممکن به آخر برساند و یک تجربه موفق به دست آورد.
ج) تلقین به خود
شیوه دیگری که در تقویت روحی نوجوان و استحکام اراده او مؤثر است، تلقین به نفس است. نوجوان باید به خودش این گونه تلقین نماید که اراده این کار را دارم و می توانم از عهده این کار برآیم و باید موفق شوم. او باید سعی کند موفقیت های گذشته را تداعی کرده، با توجه به نقاط مثبت زندگی خود، فکر و اندیشه نماید و به خودش بباوراند که می تواند و این ایده را تکرار کند. والدین و مربیان نیز باید سعی کنند به موفقیت و نکات مثبت نوجوان اشاره کرده، روحیه او را تقویت کنند.
پل کلمنت ژاکوا یکی از صاحبنظران اراده و راه های تقویت آن، می نویسد:
وقتی بخواهیم با عادت زشتی مبارزه کنیم، نخست باید نتایج نامطلوب آن را در نظر مجسم سازیم و بعد از آن منافع و فواید ترک آن عمل زشت را در روح خود تصور کنیم و سپس مواقع مختلفی که گرفتار آن عادت زشت شده ایم، به خاطر آوریم؛ در نتیجه این عمل، هر بار که چنین نمایشی در روح خود می دهیم، بر آن تحریک یا وسوسه (عادت زشت) چیرگی یافته، لذت ترک آن را در خود احساس می کنیم. اگر تلقین به نفس را بلافاصله قبل از خواب اجرا کنیم، مؤثرتر از مواقع دیگر خواهد بود.[1]
بنابراین، باید مرتب به خودمان تلقین کنیم که می توانیم و عرضه این کار را داریم و از چیزی هم واهمه و هراسی نداریم.
د) تشویق نوجوانان به سحرخیزی و انجام وظایف دینی
اگر نوجوان خود را عادت دهیم هر روز صبح و قبل از طلوع آفتاب از خواب بیدار شود و پس از ادای نماز صبح، با خدا مقداری دعا و مناجات کند و سعی نماید آیاتی از قرآن کریم را تلاوت کند، در اراده و تقویت آن مؤثر بوده، این لذت مناجات صبحگاهی باعث تحریک و تشویق او به سحرخیزی و استحکام اراده او می شود.
ه) عدم مقایسه نوجوان با دیگران
مقیاس قرار دادن آنانی که به جاه و مقامی رسیده اند و مقایسه کردن فرزندان با آنان، عمل شایسته ای نیست؛ زیرا شرایط رشد و شرایط خانوادگی و محیطی افراد متفاوت خود را دارد؛ لذا نباید نوجوان را با دیگران مقایسه کرد، باید بیشتر به توانایی و نقاط مثبت اور توجه نمود؛ زیرا مقایسه او با دیگران باعث می شود به موفقیت های ظاهری آنان توجه کرده، خود را فردی نالایق و ناموفق تصور کند که این تصور، باعث ضعف اراده و کاهش حرمت او می شود.
و) توصیه به تجربه اندوزی از شکست ها
یکی از رموز کامیابی و تقویت اراده، نهراسیدن از شکست هاست؛ چه اینکه باید از شکست های تلخ، میوه شیرین بچینیم؛ زیرا شکست در زندگی هرکس، آینه تمام نمای نواقص و اشتباهات اوست. باید پس از هر شکستی، نقص را دریافت و در رفع آن کوشید و توجه داشت که مردان بزرگ تاریخ، همواره از شکست ها به عنوان پل پیروزی خود سود جسته اند. ناپلئون بناپارت می گوید: «آن قدر شکست خوردم تا راه شکست دادن را یاد گرفتم.»[2]
ز) تشویق به مبارزه با خواسته های نفسانی
مبارزه با خواسته های نفسانی و نه گفتن به آنها، در تقویت اراده مؤثر است. مبارزه با خواسته های شهوانی باعث قوت و استحکام قوای عقلانی انسان می شود.
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: الشدید من غلبه نفسه؛[3] «کسی قوی و با اراده کسی است که بر هوای نفس خود چیره شود.»
ویلیام جیمز[4] روانشناس معروف و فیلسوف اندیشمند، در این باره می گوید: «یک نه گفتن به یک عادت بد، موجب می شود شخص برای مدتی تجدید قوا کند و بدین وسیله ضعف اراده خود را به تدریج برطرف سازد.»[5]
منبع: کتاب «با دخترم (ویژه والدین و مربیان دختران نوجوان)»
نویسنده: علی احمدپناهی و داود حسینی
بیشتر بخوانید :
عوامل موفقیت در ترک گناهان(1)
عوامل موفقیت در ترک گناهان(2)
راهکارهایی برای تقویت اراده
پی نوشت :
[1] . پل ژاگو، قدرت اراده، ترجمه کاظم عمادی، ص ۸۰-۸۱.
[2] . دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم؛ ره توشه راهیان نور، ویژه بوستان ولایت، ص 362.
[3] . محمدبن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۱، باب ۱، ص ۱۲۳، ح 5.
[4] . William James.
[5]. دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم؛ ره توشه راهیان نور، ویژه بوستان ولایت، ص ۲۵۵.
