راهکار های کاهش آسیب های استفاده از ماهواره

شاید مهمترین دلیل گرایش به برنامه های ماهواره ای، نداشتن برنامه هدفمند جهت گذراندن اوقات فراغت باشد .
 

چکیده : راه های مقابله با آسیب های ماهواره را می توان در مواردی همچون، تقویت فرهنگ خودی و نشان دادن ارزش های بالای آن به سطوح پایین جامعه، دفاع از ارزش های ملی، ارتقاء سطح آگاهی افراد، برنامه ریزی مناسب برای اوقات فراغت افراد وخانواده ها , ... دانست.

تعداد کلمات 1295 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

انسان موجودی اجتماعی است که سعی دارد نیاز به ارتباط را بصورت مستقیم و غیرمستقیم (مانند استفاده از ماهواره) برآورده کند. از طرفی، اوقات فراغت نیز به عنوان یک نیاز انسان امروزی دارای اهمیت زیادی بوده و یکی از دل مشغولی های هر حاکمیتی پر کردن اوقات فراغت آحاد جامعه است؛ همچنین براساس اصل رقابت بین نهادها ، ماهواره در رقابت با سایر رسانه ها در تلاش است تا جایگاه مهمی در هدایت و کنترل افراد جوامع مختلف به ویژه نوجوانان و جوانان داشته باشد و بنابراین این رسانه می تواند همراه با نکات مثبتی که به همراه دارد، موجبات آسیب و ضررهای گوناگون را فراهم کند.

نتایج مطالعات نیز نشان می دهد که اکثر خانواده ها، ماهواره را به خانه خود راه داده اند و از آن استفاده می کنند؛ گرچه برخی والدین نیز با استفاده از ماهواره مخالف هستند اما علیرغم نارضایتی این گروه از والدین، نسل جدید به استفاده از ماهواره ادامه می دهد. از نظر برخی کارشناسان صاحب نظر در این زمینه نیز، ما نمی توانیم جلوی ارسال امواج ماهواره و رسوخ هنجارها و آموزه های غیرخودی به درون خانواده های مان را سد کنیم اما می توانیم با اتخاذ راهکارهای جلوی آسیب این ابزار را گرفته و حتی کنترل مناسبی بر روی آن داشته باشیم. این مقاله قصد دارد شما را با برخی از این راهکارها آشنا کند.

وقتی در مورد آسیب های ماهواره صحبت می شود، برخی معتقدند که ماهواره هیچ آسیبی حداقل برای آنان و خانواده هایشان نداشته و این نحوه استفاده از ماهواره است که باعث آسیب می شود و افراد باید ظرفیت استفاده از آن را در خود ایجاد کنند و به قول خودشان فرهنگ استفاده از آن را داشته باشند! این حرف چندان بی ربط و غلط هم نیست اما از سویی مگر می شود یک رسانه بدون هدف و سوگیری باشد! هر رسانه ای از جمله ماهواره و شبکه های آن اهداف و مقاصد مختلفی را دنبال می کنند و بدانید شما نیز جزء گروه های هدف آنها هستید.
بنابراین این توهم کنترل که “من می توانم جلوی هر آسیبی را بگیرم” از خود دور کنید و بدانید همه چیز تحت کنترل ما نیست و خطر برای همه وجود دارد، از جمله برای شما و خانواده تان. برای مثال آیا زمانی که در خانه نیستید می دانید که کودک تان مشغول تماشای چه شبکه و محتوی است؟ آیا زمانی که یک فیلم سینمایی را نگاه می کنید، می دانید چه پیام نهفته ای را به شما منتقل می کند؟ پس مراقب آنچه می بینید، باشید.
 

امروزه برای اینکه بتوان در کنار بهره برداری آگاهانه و فعالانه از ماهواره ، خود را در مقابل چالش ها و پیامدهای مخرب آن، حفظ کنیم، باید یک نوع سواد جدید یعنی “سواد رسانه ای” را در خود بالا ببریم؛ البته گرچه سطح سواد رسانه ای مردم جامعه نسبت به سابق افزایش یافته است اما همچنان رضایت بخش نیست و شکاف اطلاعاتی بخصوص بین والدین و فرزندان در زمینه استفاده از فناوری مشهود است. برای مثال بسیاری از والدین نمی دانند که مثلث زردرنگ بالای برخی تصاویر به چه معناست؟ علامت خرگوش بالای تصاویر یعنی چه؟ و… فقط به این مورد اکتفا کرده اند که هنگام نصب ماهواره، از فرد نصب کننده می خواهند تا شبکه های به اصصلاح ناجور را قفل کند! جالب آنکه کمی بعد تنها کسی که می تواند شبکه ای را قفل یا باز کند همین فرزند خانواده است. بنابراین لازم است با بالا بردن سطح سواد رسانه ای، بصورت هدفمندتر از ماهواره استفاده کنیم.
تفکر انتقادی را در خود پرورش دهید.

شبکه های ماهواره ای و سایر رسانه ها ما را در مقابل گستره وسیعی از اطلاعات قرار می دهند که گاه متضاد همدیگر و گاه مخالف عقاید شخصی ماست، این مسئله لزوم داشتن و پرورش تفکر انتقادی را برای ما مطرح می کند. به واقع زندگی در جامعه پیچیده امروزی نیازمند افرادی است که قادر هستند با تکیه بر تفکر و اندیشه خود بر مسائل پیرامون خویش فائق آیند و در چارچوب و چشم انداز روشنی، اطلاعات لازم را در مورد زندگی خویش جمع آوری و ترکیب کنند و با یک داوری خوب، آنها را ارزیابی نمایند و از کارهای ناممکن بپرهیزند. پذیرش صِرف و بدون قضاوت منصفانهِ اطلاعاتی که ماهواره و رسانه ها در اختیار ما قرار می دهند، می تواند آسیب های جبران ناپذیری را بر ما وارد کند؛ بنابراین در پذیرش اطلاعات نقادانه بیاندیشید.
 

شاید مهمترین دلیل گرایش به برنامه های ماهواره ای، نداشتن برنامه هدفمند جهت گذراندن اوقات فراغت باشد که باعث می شود در خانه بمانیم و بی هدف شبکه های ماهواره ای را تماشا کنیم. گرچه در برخی شهرها، امکانات تفریحی کم و محدود و حتی پرخرج است اما با کمی دقت و البته خلاقیت می توان برنامه های متنوع، سرگرم کننده و کم هزینه را برای خودمان و خانواده مان، تدارک ببنیم تا علاوه بر پر کردن سالم اوقات فراغت، زمانی برای باهم بودن و به هم نزدیکتر شدن را داشته باشیم. پس بجای اینکه به خود و فرزندتان بگوید، ماهواره نگاه نکن، بهتر است بگوید چه کار می تواند انجام دهد.
 

گاهی والدین گمان می کنند که مسئولیت آموزش فرزندان بر عهده نهادهای دیگر مانند مدرسه و دانشگاه است و آنان وظیفه-ای و اختیاری در این زمینه ندارند؛ این در حالی که ماهواره در خانه شماست و بهترین شخصی که می تواند در زمینه نحوه استفاده و آسیب های احتمالی ماهواره با فرزندتان صحبت کند، شما هستید. بنابراین با لحن و گفتاری که متناسب با ویژگی های روانشناختی و سطح فرزندتان باشد، با وی صحبت کنید تا در این زمینه او را آگاه نمائید.
 

تعاملات خانوادگی و دوستانه نقش مهمی در رشد و تکوین آدمی دارد. وقتی شبکه های ماهواره ای در مقایسه با ما، زمان بیشتری را با فرزندن و اعضای خانواده مان می گذارند، این یک زنگ خطر برای ایجاد فاصله فیزیکی و روانی و همچنین بروز آسیب های متعدد فردی و اجتماعی است. برقراری ارتباط سازنده، گرم و صمیمی علاوه بر اینکه می تواند ابزاری مفید برای جلوگیری از استفاده نابجا از ماهواره در اختیار ما قرار دهد، می تواند زمینه های رشد و ترقی فردی و اجتماعی را نیز برای ما و فرزندانمان فراهم کند.
 

حالا که به تماشای ماهواره نشسته اید، بدانید هر چیزی را هر کسی نمی تواند ببیند!! راحت تر بگویم، برای چه کودک تان هنگام پخش برنامه های بزرگ سالانه، باید در کنار شما باشد و هر جو محتوی را ببیند! تنوع شبکه های داخلی و شبکه های ماهوارهای، آنقدر زیاد شده است که بتوانید بصورت هدفمند، برنامه ای را که مناسب و متناسب با سن و ویژگی های مخاطب است، انتخاب کنید. فرزندتان می تواند برنامه مورد دلخواه و مناسب خود را ببیند و شما نیز برنامه مطلوب خود را ؛ البته قرار نیست ماهواره و برنامه های آن مامای کودک تان شود؛ همچنین حواس تان به خودتان هم باشد. همچنین تا جایی که می توانید از برنامه های که محتوی خشونت بار و ضدارزشی دارند، پرهیز کنید.

منبع : sepidarclinic.ir