هرگز در مقابل فرزندان با یکدیگر دعوا نکنید.

و. هر گونه اطلاعاتِ مرتبط با تغییرات پس از طلاق را به فرزندانتان ارائه دهید. حتماً شما و همسرتان در مورد نحوه ادامه زندگی کودکان، پس از طلاق به توافقاتی رسیده اید[1]. مثل اینکه قرار گذاشته اید فرزندان پس از طلاق با کدامیک از شما زندگی کنند و آیا قرار است کدام یک از بچه ها از خانه ای که در حال حاضر در آن زندگی می کنند، به خانه ی جدید بروند و در صورت عوض شدن محل زندگی، آیا لازم است مدرسه آن ها نیز تغییر کند؟ لازم است تمام این اطلاعات را در اولین فرصت در اختیار فرزندان خود قرار دهید، چرا که ابهام به خودی خود اضطراب آور خواهد بود. در ادامه به برخی اطلاعات که دانستن آن ها برای کودکان ضروری است، اشاره می کنیم:
آیا قرار است محل سکونت کنونی شان تغییر کند؟
هر کدام از بچه ها پس از طلاق کجا زندگی خواهند کرد؟
در صورت نیاز می توانید اطلاعات جزئی مانند اینکه قرار است تعطیلات تابستانی و یا تعطیلات عید را پس از این چگونه سپری کنند را در اختیارشان قرار دهید.

ز. با همسرتان در مورد فرزندان خود، موضعی واحد داشته باشید. هرگز در مقابل فرزندان، همسر خود را به خاطر طلاق سرزنش نکنید (یعنی اینکه طلاق را به گردن یکدیگر نیاندازید). حتی اگر مطمئن هستید که علت واقعی طلاق، همسرتان است، باز هم سرزنش کردن و انتقاد از او در حضور و یا حتی غیاب همسرتان و در مقابل فرزندانتان، به شدت برای آن ها مضر است و موجب می شود همسرتان نزد بچه ها خُرد شود. در مورد اینکه علت طلاق را چگونه برای فرزندان توضیح دهید، با همسرتان به توافق برسید تا حرفتان یکی باشد.
به طور کلی هیچ گاه در مقابل فرزندانتان از همسر خود به بدی یاد نکنید. چرا که این کار تأثیری منفی بر زندگی آن ها خواهد داشت.
این نکته را همیشه در ذهن خود داشته باشید که قرار نیست با طلاق شما، رابطه فرزندان با شما نیز قطع شود، پس در حرف ها و برخوردهای خود دقت کنید تا به روابط فرزندان با والدین، صدمه ای وارد نشود.

2. نگهداری از بچه ها در خانه هایی مجزا

الف. سعی کنید برنامه زندگی کودکان ساختارمند و با ثبات باشد. اگر تصمیم گرفتید که پس از طلاق از هم، سرپرستی بچه ها را قبول کنید، بهتر است به نحوی برنامه ریزی کنید که تغییری جدی در برنامه روزانه آن ها ایجاد نشده و ثبات زندگی شان بر هم نخورد. تغییر در برنامه و بی نظمی در زندگی ممکن است زمینه استرس و نگرانی را در فرزندان افزایش دهد.
لازم است حتی برای امور کوچکی مانند بازگرداندن بچه ها از مدرسه نیز، برنامه ریزی های لازم صورت پذیرد تا حتی برای یک روز هم که شده بچه ها سردرگم نشوند. این جنبه ی زندگی کودک، بیش از آنچه تصور می کنید، اهمیت دارد.

ب. در مقابل فرزندان هرگز دعوا نکنید. اجازه ندهید فرزندانتان شاهد دعواهای حضوری و یا حتی تلفنی شما باشند. قطعاً بین شما و همسرتان عدم تفاهم هایی وجود داشته که منجر به طلاق شده است، اما شما نباید با دعوا و جار و جنجال در مقابل بچه ها، بر مشکلاتشان بیافزاید، زیرا آن ها به اندازه کافی از طلاق شما شوکه شده اند.
اگر می خواهید درباره فرزندان خود صحبت کنید حتماً به نحوی برنامه ریزی کنید که کودکان شاهد گفتگوی شما نباشند.

ج. با همسر خود خیلی منطقی و مؤدب رفتار کنید. هر چند که قبول داریم این کار برای شما بسیار سخت خواهد بود. اما این نکته را همیشه در ذهن داشته باشید که احترام قائل شدن برای همسر سابقتان در حقیقت احترام گذاشتن به پدر و یا مادر فرزندانتان است[2]. پس سعی کنید همواره نکات مثبت او را در مقابل فرزندان خود تکرار کنید و بدانید بین فرزند شما و پدر یا مادرش، دلبستگی عمیقی وجود دارد.
با این رفتارتان در حقیقت تبدیل به الگویی مناسب برای فرزند خود می شود و او نیز یاد می گیرد چگونه با شما رفتار کند و در نهایت خودتان نیز از این نحوه برخورد و تعامل، بهره مند می شوید.
تحت هیچ شرایطی سعی نکنید ارتباط فرزندان را با پدر و یا مادرش کمرنگ کنید. این کار هم به ضرر خود فرزندتان تمام می شود و هم اینکه بر روابط او با شما تأثیر منفی خواهد گذاشت.

د. فرزندان خود را تشویق کنید تا با هم ارتباط داشته باشند. کودکان در هر سنی به نوعی به خواهر و برادران خود وابسته هستند و ممکن است با طلاق والدین و جدا شدن آن ها از یکدیگر، آسیب ببینند. در صورتیکه پس از طلاق با همسر خود در مورد نگهداری و سرپرستی به نحوی به توافق رسیده اید، که برخی از فرزندان نزد شما و برخی را همسرتان سرپرستی کند، سعی کنید به شکلی برنامه ریزی کنید که ارتباط میان بچه ها کماکان حفظ شود[3].
مثلاً اگر یکی از فرزندان در زندگی به مشکلی برخورد کرد می توانید از او بخواهید که موضوع را با برادر و یا خواهر دیگر خود که در حال حاضر با آن ها زندگی نمی کند، در میان بگذارد. این کارها علاوه بر اینکه به بچه ها کمک می کند تا بهتر با مشکلات خود کنار بیایند، سبب تحکیم روابطشان نیز خواهد شد.

ادامه دارد....

سید مصطفی سید آقامیری

پی نوشت:

[1] D'Arcy Lyness, Helping Your Child Through a Divorce, (Sep, 2014), site: kidshealth.

[2] Emily Doskow, Divorce and Children: Helping Kids Deal With the EffectsHow to ease the pain of divorce for your children -- young and old, (July, 2015), site: nolo.

[3] Jack Dayan and others, Single parent? Tips for raising a child alone (September, 2013), site: mayoclinic

بیشتر بخوانید:
چه کنیم فرزندانمان، از طلاق آسیب کمتری ببینند؟ (بخش اول)
پیش بینی طلاق های ناخواسته
نکاتی درباره طلاق و جدایی
آشنایی با باور های غلط در ارتباطات بین زوجین (بخش اول)