اگر انسان همسر خود را درک کند و مشکلات و گرفتاری های او را با تمام وجود، لمس نماید، به اندازه توان خود، در یاری رساندن به او تلاش خواهد کرد.
مقدمه
تفاهم با همسر در ایجاد سعادت خانوادگی و از بین بردن ریشه اختلافات و نابسامانی های زندگی، نقش اساسی دارد. سه اثر ارزنده آن به قرار زیر است:
1- کم شدن توقعات
اوّلین اثر درک همسر، واقع بینی انسان نسبت به اوست. انسان قبل از درک مشکلات و مسائل همسر، چه بسا انتظارات غیر واقع بینانه ای از او داشته باشد و چون انتظاراتش برآورده نمی شود، کشمکش ها و اختلافات خانوادگی شروع می شود، اما با درک همسر و شناخت وضعیت او، توقّعات انسان از همسرش با توان او تنظیم می شود و بدین گونه محیط خانه به دور از هرگونه توقّع بیجا به سلامت و آرامش، مزین می شود.
2- همکاری بیشتر با همسر
اگر انسان همسر خود را درک کند و مشکلات و گرفتاری های او را با تمام وجود، لمس نماید، به اندازه توان خود، در یاری رساندن به او تلاش خواهد کرد. بطور مثال: اگر زن، شوهر خود را درک کند، نه تنها سعی می کند، در رفع مشکلات به او کمک نماید، بلکه با تقویت روحیه او و از بین بردن ناراحتی همسر، بزرگترین پشتیبان روحی او خواهد بود.
مردی خدمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: همسری دارم که هرگاه وارد خانه می شوم، به استقبالم می آید و چون خارج می شوم، بدرقه ام می کند و زمانی که مرا اندوهگین می بیند، می گوید: اگر برای روزی غصّه ای می خوری، بدان که دیگری آن را به عهده گرفته است و اگر برای آخرت غصّه می خوری، خدا اندوهت را زیاد کند. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
«خداوند کارگزارانی دارد و چنین زنی از کارگزاران خداست و نصف اجر شهید را دارد.[1]
زنی که با شوهر خود تفاهم دارد، نه تنها خدمت به همسر را با تکلّف و زحمت انجام نمی دهد، بلکه با میل خود در رسیدگی به همسر می کوشد، بدین گونه هم در تأمین سعادت خانوادگی خود می کوشد، بدین گونه هم در تأمین سعادت خانوداگی خود می کوشد و هم از اجر معنوی و پاداش اخروی آن بهره مند می شود؛ امام صادق علیه السلام فرمود: «ما مِنِ امْرَأَةٍ تَسْقی زَوْجَها شَرْبَةٍ مِنْ ماءٍ الَّا کانَ خَیراً لَها مِنْ عِبادةٍ سژنژةٍ صِیامٍ نَهارُها وَ قِیامٍ لَیلُها وَ یبْنِی اللَّهُ بِکلِّ شَرْبَةٍ تَسْقی زَوْجَها مَدینَةً فِی الْجَنِّة وَ غَفَرَ لَها سِتّینَ خَطیئَةً»[2]
هر زنی که یک بار به شوهرش آب دهد، از عبادت یک سال که روزش به روزه و شبش به نماز بگذرد، برایش بهتر است و خداوند در ازای هر آب دادن، شهری در بهشت برایش می سازد و شصت جرمش را می بخشد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله پیرامون کمک مرد به همسرش در منزل فرمود: «یا عَلِی مَنْ لَمْ یأْنِفْ مِنْ خِدْمَةِ الْعَیالِ فَهُوَ کفَّارَةُ الْکبائِرِ وَ یطْفِی ءُ غَضَبَ الرَّبِّ»[3] ای علی! هر کس از خدمت به خانواده اش ننگ نداشته باشد، این موجب بخشش گناهان بزرگ است و [آتش ] غضب الهی را خاموش می کند.
و نیز فرمود: «لا یخْدِمُ الْعَیالَ الَّا صِدّیقٌ اوْ شَهیدٌ اوْ رَجُلٌ یریدُ اللَّهُ بِهِ خَیرَ الدُّنْیا وَ الْاخِرَةِ»[4] به خانواده اش خدمت نمی کند، مگر صدّیق یا شهید یا مردی که خداوند خیر دنیا و آخرت او را بخواهد.
مردی خدمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: همسری دارم که هرگاه وارد خانه می شوم، به استقبالم می آید و چون خارج می شوم، بدرقه ام می کند و زمانی که مرا اندوهگین می بیند، می گوید: اگر برای روزی غصّه ای می خوری، بدان که دیگری آن را به عهده گرفته است و اگر برای آخرت غصّه می خوری، خدا اندوهت را زیاد کند. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
«خداوند کارگزارانی دارد و چنین زنی از کارگزاران خداست و نصف اجر شهید را دارد.[1]
زنی که با شوهر خود تفاهم دارد، نه تنها خدمت به همسر را با تکلّف و زحمت انجام نمی دهد، بلکه با میل خود در رسیدگی به همسر می کوشد، بدین گونه هم در تأمین سعادت خانوادگی خود می کوشد، بدین گونه هم در تأمین سعادت خانوداگی خود می کوشد و هم از اجر معنوی و پاداش اخروی آن بهره مند می شود؛ امام صادق علیه السلام فرمود: «ما مِنِ امْرَأَةٍ تَسْقی زَوْجَها شَرْبَةٍ مِنْ ماءٍ الَّا کانَ خَیراً لَها مِنْ عِبادةٍ سژنژةٍ صِیامٍ نَهارُها وَ قِیامٍ لَیلُها وَ یبْنِی اللَّهُ بِکلِّ شَرْبَةٍ تَسْقی زَوْجَها مَدینَةً فِی الْجَنِّة وَ غَفَرَ لَها سِتّینَ خَطیئَةً»[2]
هر زنی که یک بار به شوهرش آب دهد، از عبادت یک سال که روزش به روزه و شبش به نماز بگذرد، برایش بهتر است و خداوند در ازای هر آب دادن، شهری در بهشت برایش می سازد و شصت جرمش را می بخشد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله پیرامون کمک مرد به همسرش در منزل فرمود: «یا عَلِی مَنْ لَمْ یأْنِفْ مِنْ خِدْمَةِ الْعَیالِ فَهُوَ کفَّارَةُ الْکبائِرِ وَ یطْفِی ءُ غَضَبَ الرَّبِّ»[3] ای علی! هر کس از خدمت به خانواده اش ننگ نداشته باشد، این موجب بخشش گناهان بزرگ است و [آتش ] غضب الهی را خاموش می کند.
و نیز فرمود: «لا یخْدِمُ الْعَیالَ الَّا صِدّیقٌ اوْ شَهیدٌ اوْ رَجُلٌ یریدُ اللَّهُ بِهِ خَیرَ الدُّنْیا وَ الْاخِرَةِ»[4] به خانواده اش خدمت نمی کند، مگر صدّیق یا شهید یا مردی که خداوند خیر دنیا و آخرت او را بخواهد.
3- همدلی و هماهنگی در زندگی
اثر دیگر درک همسر، ایجاد همدلی و هماهنگی در زندگی مشترک است؛ همسرانی که با یکدیگر تفاهم نمی کنند، هر کدام بی توجّه به مشکلات، مسائل و علاقه های همسر، و بدون هماهنگی و همدلی با او، زندگی خود را تنظیم می کنند و این امر موجب بروز پاره ای از اختلافات در زندگی می شود، در حالی که با درک شرایط و موقعیت همسر و نیز شناخت روحیات او، می توان به همدلی و هماهنگی بیشتری دست یافت. چنین همسرانی در زندگی پشتیبان یکدیگر و در مشکلات غمخوار همدیگرند.
روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله به خانه علی علیه السلام وارد شد. او و فاطمه سلام الله علیها را دید که با کمک یکدیگر با آسیاب دستی غلّه آرد می کنند. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: کدام یک خسته ترید؟ علی علیه السلام عرض کرد: فاطمه خسته تر است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به فاطمه سلام الله علیها فرمود: دخترم برخیز، او برخواست و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به جای او نشست و به علی علیه السلام در آرد کردن غلّه کمک کرد.[5]
منبع : اخلاق خانواده، ج 1، ص: 117
روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله به خانه علی علیه السلام وارد شد. او و فاطمه سلام الله علیها را دید که با کمک یکدیگر با آسیاب دستی غلّه آرد می کنند. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: کدام یک خسته ترید؟ علی علیه السلام عرض کرد: فاطمه خسته تر است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به فاطمه سلام الله علیها فرمود: دخترم برخیز، او برخواست و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به جای او نشست و به علی علیه السلام در آرد کردن غلّه کمک کرد.[5]
منبع : اخلاق خانواده، ج 1، ص: 117
بیشتر بخوانید :
درک کردن همسر
همدلی کردن با همسر
راهکارهای ارتباط مؤثر با همسر
با همسرم چگونه رفتار کنم؟
آداب گفتگو با همسر
پی نوشت ها:
[1] - وسائل الشیعه، ج 14، ص 17
[2] - همان، ص 123
[3] - بحارالانوار، ج 104، ص 132
[4] - همان
[5] - همان، ج 43، ص 50