ویژگی کلاس‌ های تابستانی کودکان

بسیار واضح است که کودک نباید از روال زندگی مفید خارج شود. آنچه باید در تابستان تغییر کند،‌ محتواست.  بهتر است کودک در همان ساعت از خواب بیدار شود و به فعالیت بپردازد.
 

این روزها تابستان و زمستان بچه‌ها به هم گره خورده و دیگر مانند گذشته تابستان را با شور و هیجان بازی کودکان نمی‌توان دید. یکی از دلایل این موضوع تغییر زندگی امروزه و هوشمند‌تر شدن آن است و دنیایی که افرادی تیزتر و باهوش‌تر طلب می‌کند. شاید هم به همین دلیل والدین فکر می‌کنند نباید هیچ فرصتی را از دست بدهند و با آخرین امتحان فرزندشان، ‌دست به کار ثبت‌ نام کلاس‌های تابستانی می‌شوند که اغلب هم شکل چشم ‌و هم‌چشمی دارد. تصور بیشتر والدین این است که با ثبت‌ نام انواع و اقسام کلاس‌ها می‌توانند تابستانی پربار برای فرزندشان رقم بزنند والدین قبل از هرکاری باید کودک خود را بیشتر بشناسند و بدانند چطور با کمک خود او امسال را آنطور که خودش دوست دارد، برنامه‌ ریزی کنند. 
 

کلاس تابستانی برای کودکانی که به مهدکودک می‌روند بستگی کامل به نحوه برنامه‌ریزی 9ماه سال دارد. باید مشخص شود که والدین در این مدت کودک را فقط برای نگهداری به مهدکودک سپرده‌اند یا جنبه یادگیری هم برایشان اهمیت داشته. در سال‌های اخیر یادگیری بخش بسیار مهمی در مهدکودک‌هاست هرچند تا پیش از 5سالگی توصیه به یادگیری نمی‌شود. برخی والدین کودکان‌شان را به مهدکودک‌های دوزبانه می‌سپارند در حالی که کودک هنوز زبان مادری‌اش برایش جا نیفتاده است. بهترین حالت این است که در 9 ماه سال آنقدر به کودک سخت نگیرید که در تابستان مجبور شوید به او ارفاق کنید و مثلا اجازه دهید تا ظهر بخوابد و برنامه غذایی‌اش هم به هم بریزد.
 

جدا از ضرورت کلاس‌های آموزشی تابستانی برای کودکان، والدین باید بدانند که کودک ریتم‌های بیولوژیکی دارد که ازجمله آنها می‌توان به ریتم تغذیه،‌ خواب و یادگیری اشاره کرد. معمولا والدین از اهمیت این ریتم‌ها آگاه نیستند و از آنجا که خودشان والدین منظمی نیستند کودک را در خانه نگهداری می‌کنند و ریتمش را به هم می‌زنند. مثلا مادر چون خودش دوست دارد بخوابد کودک را هم با خود همراه می‌کند یا خانمی که شاغل است و شب‌ها دیر می‌خوابد کودکش را هم دیر به رختخواب می‌برد. براساس گفته روانشناسان مهم‌ترین ریتم در کودک ریتم خواب است که حتی از غذا هم اهمیت بیشتری دارد. اگر فرض بر این باشد که ریتم کودک در دوره مهد کودک یک ریتم آهسته و پیوسته بوده است و کودک ساعت 8 صبح در مهد بود و 12 به خانه برمی‌گشته دیگر کودک نباید در تابستان دیر بخوابد یا دیر بیدار شود و به طور خلاصه دچار بی‌برنامگی شود زیرا در این حالت به او آسیب وارد می‌شود.
 

کودکان در دنیایی در حال بزرگ شدن هستند که بسیار هوشمند است و لازمه این هوشمندی، بچه‌هایی تیز و باهوش است تا با وجود امکانات زیاد پشتکار بیشتری به خرج دهند. نکته مهم آن است که نباید محتوای آموزشی زودتر از موعد آغاز شود. توصیه می‌شود تا پیش از 5 سالگی بازی و وسایل حسی و حرکتی در اولویت باشد. فعالیت‌هایی مانند اسکیت، دوچرخه‌ سواری و کلاس‌های ورزشی و بردن کودک به فضای بازی با همسالان بهترین گزینه‌های سرگرمی کودک زیر 5 سال در تابستان است. بعد از 5 سالگی باید برنامه‌هایی متناسب با نیمکره چپ که مخصوص یادگیری است، ترتیب داده شود و برنامه آموزشی متناسب با حوصله، وقت و علاقه فرزندان به آنها داده شود. از سوی دیگر بهترین زمان یادگیری کودک قبل از ظهر است و در واقع موتور حسی و حرکتی پیش از ظهر تنظیم می‌شود. 
 

والدین تصور می‌کنند که بازی و ورزش فقط موتور حسی و حرکتی کودک را به کار می‌اندازد و بنابراین چندان در یادگیری موثر نیست در حالی که با وجود آنکه یادگیری مستقیم نیست اما هوش کودک را تقویت می‌کند. یکی از مشکلات والدین این است که از برنامه‌های تابستانی خروجی می‌خواهند و مدام فرزندشان را پایش می‌کنند و از او درباره آنچه یاد گرفته، سؤال می‌کنند در حالی که این حالت کودک را از یادگیری بیزار می‌کند. همین که او طاقت می‌آورد و در کلاس می‌نشیند و به صورت شنیداری مطلبی را یاد می‌گیرد کافی است. قرار نیست کودک شما در 7 سالگی پیانیست حرفه‌ای شود و همین که عطش یادگیری دارد، کافی است. کمال‌گرایی در به موفقیت رساندن کودکان آنها را شاد بار نمی‌آورد. کودک می‌تواند موفقیت را در زندگی‌اش پله‌به‌پله به دست بیاورد اما شادی را نمی‌توان جبران کرد.
 

تابستان یک فرصت استراحت برای کودک است برای آنکه آن‌طور که دلش می‌خواهد زندگی کند. همین که او احساس کند قرار نیست به کسی جواب بدهد، اضطراب او را کم می‌کند. بنابراین در مورد مسائل آموزشی باید محتاط برخورد شود. اگر کودکی مبنای پایه درسی‌اش را در ذهنش نشانده مرور چند باره آنها باعث می‌شود از تابستان لذت نبرد و با به هم ریختن برنامه‌ ریزی والدین اعتمادش را به پدر و مادر از دست بدهد. تک‌ بعدی نگاه کردن به فرایند هوش عقلانی و یادگیری درسی باعث می‌شود هوش هیجانی کودک دچار مشکل شود و از نظر رفتاری کودک نابهنجار‌شود یا اعتماد به نفس کمی پیدا ‌کند یا حتی بی‌انگیزه شود.
 

بسیار واضح است که کودک نباید از روال زندگی مفید خارج شود. آنچه باید در تابستان تغییر کند،‌ محتواست.  بهتر است کودک در همان ساعت از خواب بیدار شود و به فعالیت بپردازد اما تفاوت اینجاست که باید برنامه‌ای باشد که او خودش دوست دارد یا ضرورتی باشد که مشخص است مانند ورزش. او 9ماه از سال را آموزش گرفته و اگر قرار باشد این روال در تابستان هم ادامه پیدا کند، باید با خواست کودک هماهنگ باشد و برایش اولویت داشته باشد. برخی کودکان خودشان از آموزش مستقیم استقبال می‌کنند و کلاس‌هایی مانند نقاشی یا زبان را ترجیح می‌دهند اما برخی دیگر بازی را دوست دارند که باید با حفظ چارچوب برنامه‌ و محتوا هماهنگ با کودک مشخص شود.
 

نکته حائز اهمیت اینجاست که کودک خود نیز باید در برنامه‌ ریزی‌های تابستانی شرکت داشته باشد. به عنوان مثال اگر قرار است 3 برنامه مشخص در تابستان دنبال شود، 2برنامه آن انتخاب خود او باشد تا متوجه شود که والدین به او توجه دارند و او را می‌بینند. اگر والدین، کودک را تحت فشار قرار دهند بعد از آنکه به سن خاصی رسید، می‌تواند به راحتی والدین را کنار بزند.بنابراین باید با تعامل با کودک کلاس‌هـــــا و برنامه‌ها مشخص شود. هدف فقط تابستان امسال نیست و برنامه بلندمدت است، بنابراین کودک باید برنامه‌ پذیر باشد.
 

کودک قرار نیست در تابستان همه‌چیز یادش برود. برخی مطالب در حافظه خودآگاه می‌مانند، مثلا هر وقت از کودک بپرسید جمع2 و 2 چند می‌شود، سریع جواب می‌دهد 4 اما برخی از مطالب در حافظه ناخودآگاه قرار دارد و ضروری هم نیست که در خاطر بماند مثلا شاید یادش برود که پرنده جزو کدام گروه از حیوانات است. او آنچه برای پایه بعدی ضروری است با خود می‌آورد و اگر هم یادش برود در کلاس درسی در هفته اول مرور می‌شود و دوباره به‌ خاطر می‌‌آورد، اما می‌توانید با کودک توافق کنید، به‌عنوان مثال هفته‌ای یک بار بازی و ریاضی یا بازی با کلمات را مرور کنید. اگر کودک بزرگ‌تر از10 سال دارید، باید به طور واضح به او بگویید در وقت مشخصی مروری بر درس‌هایش داشته باشد. 

منبع: مجله سیب سبز