ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی قلبی عروقی در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﻞ ﻣﺮگ را در اﻛﺜﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن از جمله اﻳﺮان ﺗﺸﻜﻴﻞ می‌دﻫﻨﺪ.
بیماری قلبی کرونری
بیماری قلبی کرونری (CHD) علت اصلی مرگ در ایالات متحده، اغلب در اثر حملات قلبی است (انجمن قلب آمریکا، ۲۰۰۰). علت اصلی بیماری قلبی کرونری، تنگ شدن شریان ها (تصلب شرایین) است که در اثر تشکیل رسوبات چربی به نام پلاک در جداره رگ ها ایجاد می شود. لخته های خون به احتمال بیشتری در شریان هایی که توسط این رسوبات چربی بسته شده اند قرار می گیرند. اگر لخته خون در شریانی قرار بگیرد که برای قلب خون تأمین می کند، تأمین خون به قلب متوقف شده و موجب حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد می شود. بافت قلب در طول حمله قلبی می میرد. اینکه آیا فرد زنده بماند یا نه به میزان صدمه وارد شده به بافت قلب و همین طور به سیستم الکتریکی ظریفی که ریتم قلب را تنظیم می کند بستگی دارد.
[عوامل زمینه ساز بیماری قلبی کورنر]
ما در مورد عواملی که احتمال مبتلا شدن فرد به بیماری قلبی کرونری را افزایش می دهند اطلاعات زیادی کسب کرده ایم. در اینجا روی عوامل خطر عمده تمرکز خواهیم کرد. خواهیم دید که عوامل رفتاری مانند الگوهای خوردن، سیگار کشیدن و ورزش ارتباط زیادی با خطر بیماری قلبی کرونری دارند.
سن و سابقه خانوادگی
دو عاملی که بر آنها کنترل ندارید ( سن و سابقه خانوادگی) نقش مهمی در تعیین کردن خطر دارند. افراد مسن تر و کسانی که سابقه خانوادگی بیماری قلبی کرونری دارند بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند.
شرایط فیزیولوژیکی
چاقی، میزان کلسترول خون بالا، و فشار خون عوامل خطر مهم برای بیماری قلبی کرونری هستند. این عوامل تا اندازه ای قابل کنترل هستند. ما برای کم کردن وزن اضافی یا پیشگیری از چاقی می توانیم تغییراتی در رژیم غذایی و الگوهای ورزشی ایجاد کنیم. ما می توانیم کلسترول خون بالا و فشار خون را از طریق رژیم غذایی و ورزش و در صورت لزوم از طریق مصرف دارو کنترل کنیم. متأسفانه شواهد نشان می دهند که بسیاری از افراد نمی توانند این عوامل را کنترل کنند. برای مثال، پژوهشگران معلوم کرده اند که فقط در حدود یک چهارم بزرگسالان مبتلا به فشار خون بالا، برای کنترل کردن فشار خون خود دارو مصرف می کنند ( هیمن و پاولیک، ۲۰۰۱).
عوامل سبک زندگی
اینکه چگونه زندگی خود را اداره کنیم نقش مهمی در تعیین خطر مبتلا شدن به بیماری قلبی کرونری دارد. الگوهای معیوب عبارتند از: مشروبخواری زیاد، سیگار کشیدن، نافعالی، پرخوری، و خوردن غذاهای مملو از کلسترول مانند چربی های اشباع شده. سیگار کشیدن به تنهایی خطر حملات قلبی را دو برابر می کند و از هر پنج مرگ در اثر بیماری قلبی کرونری با یک مورد آن ارتباط دارد.
رفتار تیپ A
افراد دارای الگوی رفتار تیپ A اندکی بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی کرونری قرار دارند. یکی از ویژگی های این یافته ها این است که آنها عمدتا بر نمونه های مردان سفیدپوست، میانسال، یا مسن تر استوار هستند. برای بررسی دقیق تر الگوی رفتار تیپ A در زنان و اقلیت های قومی، به پژوهش نیاز هست. پژوهشگران معلوم کرده اند که خصومت مزمن و آمادگی برای خشم، عناصر الگوی رفتار تیپ A هستند که ارتباط بسیار نیرومندی با ابتلا به بیماری قلبی کرونری دارند (اکهارت، نورلاندر و دیفانباچر، ۲۰۰۴؛ هاس و همکاران، ۲۰۰۵؛ ماتیوس، ۲۰۰۵). اینکه آیا سایر ویژگی های الگوی رفتار تیپ A ، مانند آهنگ زندگی عجولانه، مستقیما در مشکلات سلامتی دخالت دارند یا نه باید بیشتر مورد بررسی قرار بگیرند.
هیجان های منفی
چگونه ممکن است خصومت به بیماری قلبی تبدیل شود؟ چگونه ممکن است یک واکنش روانی به یک بیماری جسمی تبدیل شود؟ یک احتمال قوی، نقش خشم است. افراد متخاصم اغلب عصبانی می شوند و برای مدت طولانی عصبانی می مانند. شواهد نشان می دهند که خشم با خطر بیماری قلبی کرونری ارتباط نزدیکی دارد ( کونترادا و گایل، ۲۰۰۱). پژوهشگران برای بررسی عواقب خشم، تأثیرات فشار خون و سطح کلسترول بالا، سیگار کشیدن، و چاقی را کنترل کردند و به این نتیجه رسیدند که افرادی که به راحتی عصبانی می شوند سه برابر بیشتر از افراد آرام احتمال دارد که به حملات قلبی دچار شوند (ویلیامز و همکاران، ۲۰۰۰). در تحقیق دیگری معلوم شد که جوانان بسیار متخاصم ۱۸ تا ۳۰ ساله، بیشتر در معرض خطر سخت شدن شریان ها قرار دارند که خطر حملات قلبی را افزایش می دهد (ایری بارن و همکاران، ۲۰۰۰).
نویسنده: جفری نوید و اسپنسر راتوس
منبع: کتاب «بهداشت روانی»
