روش های درمانی زیست پزشکی در بهبود اختلالات روانی

دارودرمانی یکی از روش های درمان بیماری های روانی است. 
 

 به درمان هایی که تا اینجا مورد بحث قرار دادیم، از لحاظ ماهیت، روان شناختی هستند - انواع روان درمانی. روان درمانی ها اصول روان شناختی را در درمان به کار می برند و این اصول بر نظریه روان شناختی شخصیت، یادگیری، و انگیزش استوار هستند. اما افراد بسیاری که به مشکلات روانی دچار هستند به دنبال رویکردهای پزشکی هستند تا به آنها کمک کنند بر مشکلات خود چیره شوند.
 
در این قسمت به دو نوع درمان زیست پزشکی برای اختلال روانی خواهیم پرداخت. یک نوع که دارو درمانی است، وسیعا مورد استفاده قرار گرفته است. درمان دیگر که درمان با ضربه برقی تشنج آور (ECT) است، مصرف بسیار محدودتری دارد.
 
لازم به یادآوری است که درمان های زیست پزشکی، از جمله داروهای روان درمان بخش و ECT توسط دکترهای طب، مانند روان پزشکان اجرا می شوند. روان پزشکان پزشکانی هستند که در زمینه تشخیص و درمان اختلال های روانی تخصص دارند.

داروهای روان گردان داروهای تجویز هستند که برای کمک کردن به تسکین حالت های هیجانی ناراحت کننده، مانند اضطراب یا افسردگی، یا کنترل کردن نشانه های اسکیزوفرنی یا اختلال های شدید دیگری نظیر اختلال دوقطبی، وسیعا مورد استفاده قرار می گیرند. اجازه دهید سه طبقه عمده داروهای روان گردان را که برای درمان کردن اختلال های روانی مورد استفاده قرار می گیرند بررسی کنیم: داروهای ضد اضطراب، داروها ضد روان پریشی، و داروهای ضد افسردگی .
 

 اغلب داروهای ضد اضطراب به طبقه شیمیایی معروف به بنزودیازپین ها تعلق دارند. این طبقه داروها عبارتند از دیازپام (و الیوم)، کلردیازپوکساید (لیبریوم)، اوکزازپام (سراکس) و آلپرازولام (زاناکس). همان گونه که از نام داروهای ضد اضطراب بر می آید، این داروها به تسکین نشانه های اضطراب کمک می کنند و موجب احساس آرامش می شوند. این داروها فعالیت سیستم عصبی مرکزی را کند می کنند، و فرایندهای جسمانی مانند ضربان قلب و آهنگ تنفس را آهسته کرده و احساس های برانگیختگی عصبی را تسکین می دهند. افراد بسیاری داروهای ضد اضطراب را خیلی سریع تحمل می کنند. هنگامی که تحمل روی می دهد، مقادیر مصرف باید افزایش یابند تا دارو کماکان مؤثر واقع شود.
 
احساس های خستگی و خواب آلودگی عوارض جانبی شایع داروهای ضد اضطراب هستند. افرادی که به طور منظم این داروها را مصرف می کنند بعد از قطع کردن آنها بیشتر از زمان قبل از شروع کردن مصرف آنها، دچار اضطراب می شوند. داروهای ضد اضطراب می توانند به وابستگی جسمانی نیز منجر شوند، که این از پرورش دادن نشانه های ترک، مانند لرزش، عرق کردن، بی خوابی، و ضربان تند قلب بعد از قطع ناگهانی این داروها مشهود است. گرچه این داروها در صورتی که تجویز شده باشند عموما بی خطر هستند، اما اگر سوء مصرف شوند یا همراه با الکل با داروهای دیگر مصرف شوند، می توانند خطرناک و حتی مهلک باشند.
 

افراد مبتلا به اختلال های روان پریشی، مانند اسکیزوفرنی، اغلب با داروهای ضد روان پریشی درمان می شوند. این داروها نشانه های برجسته تر اسکیزوفرنی، مانند هذیان ها، توهمات، و رفتار بی قرار یا آشفته را کنترل می کنند. بسیاری از داروهای ضد روان پریشی، از جمله طبقه فنوتیازین ها (مانند تورازین و ملاریل) و نسل جدیدتر داروهای ضد روان پریشی معروف به نامتعارف، مانند کلوزاپین ( کلوزاریل)، ریسپریدون (ریسپر دال)، و اولانزاپین (زیپرکسا)، با مسدود کردن گیرنده های دوپامین در مغز تأثیر می گذارند. پژوهش در این راستا از این نظریه حمایت می کند که اسکیزوفرنی با فعالیت مفرط گیرنده های دوپامین در مغز ارتباط دارد.

به طوری که از نام داروهای ضد افسردگی بر می آید، آنها مجموعه داروهایی هستند که به تسکین نشانه های افسردگی کمک می کنند. جالب اینکه برخی از داروهای ضد افسردگی به درمان دامنه ای از اختلال های دیگر، از جمله پرخوری عصبی، اضطراب فراگیر، اختلال وحشتزدگی، اختلال استرس پس از آسیب، اضطراب اجتماعی، و اختلال وسواس فکری ۔ عملی کمک می کنند. این داروها ظاهرا با تغییر دادن تعادل های شیمیایی در سیستم های مغز که فرایندهایی چون حالت های هیجانی و اشتها را تنظیم می کنند تأثیر می گذارند. به طور اختصاصی تر، داروهای ضد افسردگی موجودی برخی انتقال دهنده های عصبی در مغز، مخصوصا سروتونین و نوراپی نفرین را که پیک های شیمیایی هستند و علایم را در مغز انتقال می دهند، افزایش می دهند.
 
این روزها سه طبقه اصلی داروهای ضد افسردگی مورد استفاده قرار می گیرند. بازدارنده های مونوآمین اکسیداز، مانند ناردیل و پارنیت، فعالیت آنزیمی را که نورآدرنالین و سروتونین را در سیناپس بین نورون ها تجزیه می کند، متوقف می کنند. بنابراین، موجودی این انتقال دهنده های عصبی در سیناپس افزایش می یابد. داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند توفرانیل و الاریل از جذب مجدد نوراپی نفرین و سروتونین به وسیله نورون انتقال دهنده، جلوگیری می کنند. بازدارنده های جذب مجدد گزینشی سروتونین مانند پروزاک و زولوفت نیز از جلب مجدد سروتونین به وسیله نورون های انتقال دهنده جلوگیری می کنند اما تأثیرات آنها در مورد سروتونین اختصاصی تر هستند. بازدارنده های جذب مجدد سروتونین مانند پروزاک وسیع ترجیح داده می شوند زیرا آنها عوارض جانبی کمتری دارند.

یونانی ها و رومی های باستان جزو اولین کسانی بودند که از لیتیوم کربونات به عنوان داروی روان گردان استفاده کردند. آنها آب معدنی را که حاوی لیتیوم است برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تجویز می کردند. آنها نمی دانستند که چرا گاهی این درمان مؤثر واقع می شود. نمک لیتیوم کربونات - به شکل قرص - به تثبیت خلق افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ( مانیک- دپرسیون) کمک می کند. با اینکه هنوز نمی دانیم چگونه لیتیوم مؤثر واقع می شود، اما دانشمندان معتقدند که این دارو به عادی کردن عملکرد انتقال دهنده عصبی در مغز کمک می کند.
 
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است مجبور باشند لیتیوم را برای مدت نامحدود مصرف کنند، درست مثل افراد دیابتی که باید برای کنترل کردن این بیماری انسولین مصرف کنند. با این حال، بسیاری از افراد، حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد از آنهایی که با این دارو تحت درمان قرار دارند، به آن جواب نمی دهند یا نمی توانند به خاطر عوارض جانبی، آن را تحمل کنند. شایع ترین عوارض جانبی لرزش دست، اختلال حافظه، و تشنگی و ادرار بیش از اندازه است. مشکلات مربوط به حافظه شایع ترین علتی است که افراد مصرف لیتیوم را قطع می کنند. به عنوان گزینه ای برای لیتیوم، برخی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی با داروهای ضد تشنج که معمولا در درمان صرع مورد استفاده قرار می گیرند، به نتایج خوبی می رسند. دیوالپروکس (با نام تجاری دپاکوت) یکی از این داروهاست.

 وارد کردن شوک برقی از طریق مغز برای ایجاد تشنجات شاید وحشیانه به نظر برسد. اما شواهد نشان می دهند که درمان با ضربه برقی تشنج آور (ECT) می تواند به تسکین افسردگی شدید، حتی در بسیاری از بیمارانی که به داروهای ضد افسردگی جواب نمی دهند، کمک کند.
افراد معمولا ECT را به صورت ۶ تا ۱۲ درمان ظرف مدت چند هفته دریافت می کنند. الکترودهایی به گیجگاه متصل می شوند و جریان برقی که برای ایجاد تشنج به قدر کافی نیرومند است، وارد می شود. بیماران را به مدت کوتاه بیهوش می کنند تا در طول مدت اجرای این روش به خواب روند و برای پیشگیری از حرکات تکان دهنده ای که ممکن است صدمه وارد کننده شل کننده عضله تجویز می شود.
 
ECT به چند دلیل بحث انگیز است؛ برای مثال، شماری از متخصصان از اینکه شوک برقی به مغز بیمار وارد کرده و تشنجات را ایجاد کنند، ناراحت هستند. نگرانی های دیگر به عوارض جانبی احتمالی، از جمله از دست دادن حافظه رویدادهایی که در حدود زمان درمان رخ داده اند، مربوط می شوند. اما مشکل دیگر، میزان بالای برگشت است که پس از درمان در بیماران مشاهده شده است. در مجموع، بسیاری از متخصصان، ECT را به عنوان آخرین چاره در نظر می گیرند و فقط زمانی از آن استفاده می کنند که گزینه های درمانی دیگر امتحان شده، اما با موفقیت همراه نبوده باشند.
 

نویسنده: جفری نوید و اسپنسر راتوس

 
منبع: کتاب «بهداشت روانی»