سه مشکل عمده در کودکان

بیش فعالی یکی از آسیب های روانی جدی در کودکان است. 
 

در بسیاری از بررسی ها و مطالعات، رابطه تأخیر در صحبت کردن و مسائل و مشکلات رفتاری دوران خردسالی تأیید شده است (کنت وین و همکاران، ۱۹۸۰؛ استیونسون و ریچمن، ۱۹۷۹ و ۱۹۷۸).
 
استیونسون و همکاران (۱۹۸۵) نشان دادند که کودکانی که در سن سه سالگی تأخیر در ساختار تکلمی داشتند، در سن هشت سالگی بیشترین میزان اختلال های رفتاری نوروتیک را بروز می دادند. البته این امر زمانی مصداق دارد که واقعا کودکان در سن سه سالگی دارای مشکلات رفتاری بوده باشند و در نتیجه وجود یک رابطه معین در زمینه رشد اولیه زبان و مشکلات رفتاری بعدی تأیید می شود. ساختار تکلمی ضعیفی که این کودکان نشان می دادند دارای نارسایی هایی در ساختمان یا به اصطلاح در ترکیب جمله بود. آنها فقط می توانستند اسامی و افعال را به کار ببرند. عبارات سه کلمه ای در گفتار آنها وجود نداشت و به سؤال ها فقط به وسیله زیر و بم سازی جواب می دادند.
 
در این گروه از کودکان برای تأخیر در صحبت کردن آنها، دلایل خاصی ارائه نشده است؛ اما به نظر می رسد که بهتر باشد بدانیم که آیا این کودکان دارای اشکالات دستگاه شنوایی هستند یا اینکه علت عدم رشد کافی تکلم این کودکان، بدین جهت است که محرک های شنوایی کمی از طرف کنش متقابل بزرگسالان در محیط خانه دریافت کرده اند. مطالعات متعدد ثابت کرده است که بین وضع نامساعد اجتماعی و تأخیر در صحبت کردن، ارتباطی وجود دارد (استارت، ۱۹۷۵؛ ریچمن و همکاران، ۱۹۸۲).
 
در کار با کودکان پیش دبستانی که مشکلات رفتاری دارند، اغلب کمبود محرک های شنوایی و تأخیر در صحبت کردن مشاهده می شود. کودکانی که نمی توانند آنچه را والدینشان می گویند بشنوند، نمی توانند به طور مناسب و شایسته نیز صحبت کنند. چنین محرومیتی که این کودکان در ارتباط با دیگران دارند به شکل خاصی در رفتارشان منعکس می شود؛ مثلا، بچه هایی هستند که وقتی نمی توانند بفهمند یا ارتباط برقرار کنند، اسباب بازیشان را پرت می کنند. این نوع کودکان در ایجاد روابط اجتماعی به کندی پیش می روند و به جای اینکه چیزی را که م یخواهند تقاضا کنند، بیشتر می قاپند. داشتن ارتباط ضعیف با سایر کودکان و همچنین بزرگسالان در بین این نوع کودکان امری معمول و عادی است.

بحث درباره مسائل مربوط به کودکانی که دارای عقب ماندگی شدید رشدی هستند، از حوصله این کتاب خارج است، اما با وجود این، اصول و نحوه کنترل رفتار از جمله مسائلی است که به طور یکسان و برابر با هم مناسبت دارند (کر، ۱۹۸۰).
 
بسیاری از کودکانی که دارای اختلال رشدی در حد کم هستند، زمانی که مشکلات رفتاری آنان توسط پدر و مادرشان گزارش می شود، مورد توجه و بررسی کارشناسان حرفه ای قرار می گیرند. والدین ممکن است از این امر شکایت داشته باشند که فرزندشان توالت رفتن بلد نیست، و یا رفتاری ناسنجیده و ناقص از خود نشان داده و به نظر نمی رسد که به حرف پدر و مادر توجه داشته باشد.
 
کودک ممکن است از رشد معینی برخوردار نشده باشد و در نتیجه والدین، این رفتار کودک را یک مشکل رفتاری تلقی کنند بدون اینکه توجه داشته باشند که چنین رفتاری برای چنین مرحله رشدی مناسب است. توقعات و انتظارات والدین و توانایی کودک بایستی با هم مطابقت و هماهنگی داشته باشد. اضطراب و نگرانی والدین و فشار بر کودک می تواند مشکلات بیشتری را برای کودک به دنبال داشته باشد، و موقعیت او را سخت تر و بدتر نماید. مشاوره و نظرخواهی از صاحب نظران در مورد حل مشکلات کودکان به والدین کمک خواهد کرد که به شیوه های مناسب برخورد با فرزند خود، دست یافته و بتوانند از توانایی های بالقوه کودک حداکثر استفاده را بنمایند. در این زمینه می توان از اسباب بازی هایی که با توان ذهنی و هوشی کودک بیشتر هماهنگی دارد، استفاده کرد. به علاوه می توان رفتاری از یک کودک با سن عقلی پایین تر از سن تقویمی آن انتظار داشت.
 

جنب و جوش و فعالیت بیش از حد، خصیصه مهم رفتار یک کودک بیش فعال است. به طوری که الگوهای تربیتی بهنجار و عادی والدین را در هم می شکند. یک کودک بیش فعال معمولا به عنوان یک کودک حرف نشنو یا دارای اختلال های رفتاری توصیف می شود (بارکلی، ۱۹۸۱).
 
دقیقا علت نافرمانی کودک مشخص نیست. کودکانی که هرگز آرام نمی نشیند، از مبل و صندلی بالا می روند، از پنجره آویزان می شوند، از نرده های باغچه بالا می روند و در پارک ها به طور وحشیانه می دوند، بدین وسیله والدین خود را ذله می کنند؛ و به طور مداوم باید مواظب آنها بود تا از خطر در امان بمانند، باید برای سرگرم کردن آنها وقت زیادی صرف کرد.
 
غالبا آنها در بازی با یکدیگر با مشکل مواجه می شوند. بنابراین، والدین آنها احساس می کنند که در روز هیچ فرصتی برای استراحت و یا اینکه به خودشان برسند، ندارند. و به همین خاطر والدین اغلب جهت یافتن مکانی مناسب و امن برای بازی کردن آنها که نیاز دائمی به مراقبت آنها نداشته باشد، احتیاج به کمک دارند. توصیه هایی در ارتباط با کنترل و اداره کودکان بیش فعال در فصل نهم به طور مبسوط ارائه شده است. ولی کاملا روشن و واضح است که یک جنبه از ویژگی های کودکی که به طور محسوس تحت تأثیر قرار می گیرد این است که والدین و سایر بزرگسالان در مقابل خواسته های کودک چگونه و چطور عکس العمل نشان می دهند.
 
فراخنای توجه کودکان به طور محسوس با همدیگر متفاوت است. بعضی از کودکان با علاقه تمام می توانند چندین دقیقه به یک تصویر یا عکس خیره شوند در حالی که بعضی دیگر فقط به مدت چند ثانیه می توانند این کار را انجام دهند. کودکی که فراخنای توجه اش محدود و کوتاه است، خواسته هایش باعث تعجب والدین جوان می شود، برای اینکه آنها انتظار دارند فرزندشان بتواند برای مدت معینی خود را با چیزی سرگرم کند. انطباق دادن سطح تحریک با خواسته های کودک یک هنر و فن ظریفی است که نیاز به مهارت، صبر و دقت دارد.
 

نویسنده: یو داگلاس

 
منبع: کتاب «اصلاح رفتار کودکان»