عوامل محیطی مهم ترین عامل در پیدایی بیش فعالی در کودکان است.

عوامل موثر بر پیدایی اختلال بیش فعالی

در یک دسته بندی می توان دو دسته عوامل را در پیدایی اختلال بیش فعالی موثر دانست. دسته ای از این عوامل ژنتیکی بوده که شامل امر وراثت می باشد. والدینی که خود در کودکی بیش فعال بوده اند می تواند زمینه ساز بیش فعالی فرزندان خود نیز باشند که از این عوامل به عوامل ژنتیکی نام برده می شود. دسته ای دیگر از این عوامل، عوامل محیطی هستند که حاصل ارتباط شخص با محیط و تاثر آن از بیرون است. این موارد عبارتند از:

1)مصرف الکل و سیگار توسط مادر

مادری که الکل و سیگار را در دوران بارداری مصرف می کند، می تواند زمینه ساز ابتلای فرزند خود به اختلال بیش فعالی شود. تاثیراتی که الکل و سیگار بر روی مغز جنین می گذار می تواند موجب بروز آن شود. هر چه مادر در دوران بارداری دقت بیشتری بر سلامت جسم و روان خود داشته باشد و تغذیه های مناسب را در دستور کار قرار دهد می تواند زمینه ساز سلامت جسم و روان کودک همراه خود شود. با تغذیه درست مادر و امنیت روانی اوست که می توان فرزندانی سالم به لحاظ جسم و روح داشت.

2)مشکلات حین بارداری برای مادر

همانطور که در مورد پیشین ذکر شد، سلامت جسم و روح مادر می تواند زمینه ساز سلامت جسم و روح فرزند شود. آسیب های جسمی ای که از محیط به مادر وارد شود، می تواند آسیب های جسمی و علی الخصوص آسیب های مغزی را برای مادر به همراه داشته باشد. از همین روی مادر باید بر انجام فعالیت های فیزیکی خود مراقبت ویژه ای داشته باشد. مراقبتی بیشتر از وقتی که انسان از جسم خود دارد. برخی از آسیب های این دوران اگر بر وجود جنین نیز وارد شود، آسیب های ماندگاری در تمام طول عمر آن جنین است.

3)مسمویت ناشی از سرب موجود در هوا

سبک زندگی نادرست انسان امروزین، زمینه ساز پیدایی بسیاری از بیماری جسمی و روانی در انسان معاصر است. شاید زندگی در شهرهای بزرگ برای ساکنان آن فوایدی داشته باشد ولی آسیب های جسمی و روانی ای که در این نوع از زندگی بر انسان وارد می شود بیشتر از فواید و منفعتی است که به دست انسان می آید. سرب موجود در هوا که ناشی از استفاده از ماشین هاست یکی از عوامل به خطر افتادن سلامت جسمانی و در نهایت روانی افراد ساکن در این مناطق است. یکی از میوه های خراب شهرهای اینگونه پیدایی فرزندانی با ضریب هوشی پائین و نیز فرزندانی مبتلا به اختلال بیش فعالی است.

4)مصرف غذاها و شیرین کننده های مصنوعی

یکی از علل پیدایی اختلال بیش فعالی مصرف غذاهای محتوی افزودنی هایی مانند شیرین کننده های مصنوعی، رنگ دهنده های خوراکی و مواد نگهدارنده غذایی است. با توجه به تغییر سبک زندگی انسان ها و ورود فست فودها و ... به زندگی انسان ها، امروزه تنوع بیشتری در بیماری های انسان ها و نیز تعداد آنهاست. در قدیم به این تعداد مبتلا به سرطان و ... وجود نداشت ولی امروزه این دست از بیماری های جسمی و روانی در انسان ها به کرات دیده می شود. مواد نام برده شده در ابتدا می تواند آسیب های جسمی و در نهایت آسیب های روانی را به همراه داشته باشد.

پیامدهای عدم درمان اختلال بیش فعالی

به علت آنکه اختلال بیش فعالی زمینه ساز دوری افراد از اجتماع است می تواند پیامدهای زیر را به همراه داشته باشد:

1)طرد شدن توسط همسالان

شخص مبتلا به اختلال ADHD به راحتی نمی تواند خود را در چارچوب گروه همسالان خود قرار دهد. انرژی درونی او برای فعالیت های بدنی زیاد است و این از سوی دوستان و همسالانش یک امر پذیرفته شده ای نیست. از همین روی همسالانش او را از خود دور می کنند.

2)بروز رفتارهای ضداجتماعی

شخص مبتلا به اختلال بیش فعالی مستعد اختلال شخصیت ضداجتماعی [1] است.[2] به گونه ای که اگر اختلال بیش فعالی در کودکی درمان نشود در بزرگسالی شکل دیگری به خود می گیرد. اختلالی که دیگر فقط فعالیت های حرکتی در او بیش نیست بلکه آسیب های بدنی نیز به دیگران وارد می کند و از این امر خود واهمه ای ندارد.

3)افسردگی

شخصی که از اجتماع و همسالان خود طرد شود ممکن است نتواند با این طرد شدن خود کنار بیاید و به مرور زمان زمینه مبتلا شدن به بیماری افسردگی در او پدیدار شود. افسردگی یکی از شایع ترین بیماری های روانی است که ناشی از سبک زندگی امروزی است.

4)اختلالات یادگیری

کودکی که نتواند فعالیت های خود را مدیریت کند و یا مبتلا به اختلال نقص توجه (AD) باشد، در امر تحصیل با مشکلات بسیاری روبه رو می شود. اختلال یادگیری در این کودکان به خاطر نقص عضو و یا کمبود حافظه نیست بلکه ناشی از عدم تمرکز این کودکان است.

5)گرایش به مصرف موادمخدر

گرایش به مصرف مواد مخدر یکی از مواردی است که احتمال مبتلا شدن به آن در کودکان بیش فعال بالاست.

پی نوشت:

[1] . Antisocial Personality Disorder

[2] . اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD) اولین اختلال، از دسته دوم اختلالات شخصیت است. این دسته بسیار نمایشی و دارای مشکلات هیجانی هستند. اختلال شخصیت ضداجتماعی، با اختلالات شخصیت نمایشی، خودشیفته و مرزی هم گروه می باشد.