اختلال طیف اوتیسم جزو اختلالات رشدی-عصبی است.
اختلال طیف اوتیسم (SAD)[1]
شناخت درست اختلالات کودکان می تواند کمک خوبی در درمان آنها بکند. والدین و مربیان لازم است این اختلالات را به خوبی شناخته تا در بهبود و درمان این کودکان به درستی خود را دخیل کنند.
این واژه از دو بخش تشکیل شده‌است: واژه «اوتوس» به معنای خود و «ایسم» به معنای گرایش است. با ترکیب این دو واژه می توان تا حدودی این اختلال را شناخت. اوتیسم یعنی «خودگروی»، «خودگرایی» که در کل به معنای عدم توجه به اطراف خود می باشد. این واژه به گونه ای یک واژه یونانی است که به مرور به زبان های دیگر وارد شده است و لباس یک اختلال روانی مربوط به کودکان را به خود اختصاص داده است.
این واژه از دو بخش تشکیل شده‌است: واژه «اوتوس» به معنای خود و «ایسم» به معنای گرایش است. با ترکیب این دو واژه می توان تا حدودی این اختلال را شناخت. اوتیسم یعنی «خودگروی»، «خودگرایی» که در کل به معنای عدم توجه به اطراف خود می باشد. این واژه به گونه ای یک واژه یونانی است که به مرور به زبان های دیگر وارد شده است و لباس یک اختلال روانی مربوط به کودکان را به خود اختصاص داده است.
اوتیسم چیست؟
اوتیسم، یک اختلال رشدی مغزی است که با وارد کردن آسیب در مداخلات افراد در اجتماع و خدشه وارد کردن به ارتباطات فرد او را به گونه ای از فعالیت های اجتماعی باز می دارد . این آسیب بسیاری از بخش های مغز را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
بسیاری از نشانه هایی که در افراد مبتلا به اختلال اوتیسم دیده می شود، قبل از سه سالگی خود را نشان می دهند. هنوز به درستی علت این اختلال کشف نشده است ولی برخی بر این باور هستند که اوتیسم برآمده از جهش های ژنتیکی است که در هنگام انعقاد نطفه رخ داده است. برخی از محققان بر این باور هستند که اوتیسم علل دیگری دارد که باید بدان توجه داشت. این عوامل عبارتند از: فلزات سنگین موجود در جو، حشره کش‌ها و واکسینه دوران کودکی می‌باشند که لازم به ذکر است که فرضیه واکسینه به‌طور زیستی رد شده‌است و شواهد اندکی در تأیید آن وجود دارد.
بسیاری از نشانه هایی که در افراد مبتلا به اختلال اوتیسم دیده می شود، قبل از سه سالگی خود را نشان می دهند. هنوز به درستی علت این اختلال کشف نشده است ولی برخی بر این باور هستند که اوتیسم برآمده از جهش های ژنتیکی است که در هنگام انعقاد نطفه رخ داده است. برخی از محققان بر این باور هستند که اوتیسم علل دیگری دارد که باید بدان توجه داشت. این عوامل عبارتند از: فلزات سنگین موجود در جو، حشره کش‌ها و واکسینه دوران کودکی می‌باشند که لازم به ذکر است که فرضیه واکسینه به‌طور زیستی رد شده‌است و شواهد اندکی در تأیید آن وجود دارد.
نشانگان اختلال اوتیسم
برای تشخیص اختلال اوتیسم باید این نشانه ها و ویژگی ها در فرد دیده شود:
- افراد مبتلا به اختلال اوتیسم در به کار بردن رفتارهای غیر کلامی توانایی ضعیفی دارند. از جمله این ارتباطات غیرکلامی که ناتوانی این افراد در آن ها مشهود است، تماس چشمی، وضعیت چهره، وضعیت بدن و... است که در نتیجه این عدم به کارگیری درست ارتباطات غیرکلامی، ارتباطات اجتماعی آنها ضعیف و مخدوش است.
- کودک در هر دوره سنی ای که قرار دارد به گونه ای دوست دارد با همسالان خود ارتباط داشته و با ایشان بازی کند. در برخی از دوره های سنی این ارتباط بسیار قوی و در برخی از دوره ها ارتباط، یک ارتباط سطحی است، اما در افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، در هر گروه سنی، این ارتباط به طور ضعیف انجام می گیرد، به گونه ای که این کودکان میلی برای ارتباط با همسالان خود ندارند.
- این افراد دوست ندارند در هیجانات مثبت خود با دیگران شریک شوند. این افراد موفقیت های خود، شادی های خودشان و نیز اشیای مورد علاقه خود را در اختیار دیگران قرار نمی دهند.
- افراد به شدت از تقابلات اجتماعی و هیجانی با دیگران دوری می کنند. وقتی ارتباطات اجتماعی ای وجود ندارد بالتبع تقابل اجتماعی ای در این افراد وجود ندارد.
- انجام دادن کارهای تکراری همچون چیدن وسایل روی هم که به شدت در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم دیده می شود.
- فقدان تحول گفتاری در این کودکان بسیار دیده می شود. تحول گفتاری بدین معناست که کودکان باید در سنین رشد و مراحل عمر خود به دایره لغاتشان افزوده شود و یاد بگیرند به درستی صحبت کنند. اما در کودکان مبتلا به اوتیسم این امر دیده نمی شود و دایره لغات ایشان به درستی شکل نمی گیرد و در مراحل رشد به ان افزوده نمی شود. کودکی که نخواهد ارتباطی با دیگران داشته باشد به دنبال استفاده از این واژگان نیست و به مرور نیاز به استفاده از کلمات در این کودکان از بین می رود.
تدابیر مهارتی در درمان اختلال اوتیسم
برای درمان این اختلال هنوز روش خاص و مستندی وجود ندارد و بهترین درمانی که تا کنون موثر واقع شده است، توانبخشی فرد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم است. برای تسریع در درمان این کودکان اید به موارد زیر توجه کرد:
الف) در ابتدا لازم است این کودکان تحت نظر یک روان شناس قرار گرفته و از طریق او به یک روان پزشک متخصص در حوزه اطفال معرفی شود. حتما لازم است در کنار این متخصصان در حوزه روانی یک متخصص مغز و اعصاب نیز حضور داشته باشد.
ب) لازم است به طور مدام کودکان اوتیسمی تحت گفتاردرمانی و کاردرمانی قرار بگیرند. گفتار درمانی به مرور زمان بر بهبود ارتباطات اجتماعی این کودکان نیز موثر واقع خواهد شد.
ج) لازم است مربیان و والدین این کودکان راه های افزایش مهارت های ارتباطی را به کودک بیاموزند و لازمه آن این است که خودشان این مهارت ها را به درستی آموخته و به او نیز بیاموزند. شاید یکی از روش های خوب برای انتقال این آموزه های مهارتی، داستان و بازی های کودکانه است.
د) ارزیابی ماهانه تغییرات کودک توسط والدین، تدبیر دیگری است که باید والدین به آن توجه داشته باشند. ارزیابی این تغییرات به والدین و مربیان کمک می کند تا این نکته را فهم کنند که چقدر از مهارت هایی که به آنها آموخته شده است فایده مند بوده است. و اگر ارزیابی ها، تغییری ایجاد نکرده باشد باید در استفاده از مهارت ها، تغییر شیوه را اتخاذ کرد.
پی نوشت:
الف) در ابتدا لازم است این کودکان تحت نظر یک روان شناس قرار گرفته و از طریق او به یک روان پزشک متخصص در حوزه اطفال معرفی شود. حتما لازم است در کنار این متخصصان در حوزه روانی یک متخصص مغز و اعصاب نیز حضور داشته باشد.
ب) لازم است به طور مدام کودکان اوتیسمی تحت گفتاردرمانی و کاردرمانی قرار بگیرند. گفتار درمانی به مرور زمان بر بهبود ارتباطات اجتماعی این کودکان نیز موثر واقع خواهد شد.
ج) لازم است مربیان و والدین این کودکان راه های افزایش مهارت های ارتباطی را به کودک بیاموزند و لازمه آن این است که خودشان این مهارت ها را به درستی آموخته و به او نیز بیاموزند. شاید یکی از روش های خوب برای انتقال این آموزه های مهارتی، داستان و بازی های کودکانه است.
د) ارزیابی ماهانه تغییرات کودک توسط والدین، تدبیر دیگری است که باید والدین به آن توجه داشته باشند. ارزیابی این تغییرات به والدین و مربیان کمک می کند تا این نکته را فهم کنند که چقدر از مهارت هایی که به آنها آموخته شده است فایده مند بوده است. و اگر ارزیابی ها، تغییری ایجاد نکرده باشد باید در استفاده از مهارت ها، تغییر شیوه را اتخاذ کرد.
پی نوشت:
[1].Autism Spectrum Disorder
