آنچه که از نقص‌های مادرزادی قلب کودکان باید بدانید (بخش اول)

نقص‌های قلبی مادرزادی می‌تواند باعث گردش خون غیرعادی در قلب شود که باعث ایجاد صدای خاصی به نام سوفل قلبی یا صداهای اضافه و غیرمعمول قلب می‌شود.
 

انواع زیادی از نقص‌های مادرزادی قلب وجود دارد که از نقص‌های ساده و بدون هیچ علامتی تا نقص‌های پیچیده با علائم شدید متغیر است. بسیاری از این نقص‌ها، عارضه‌های ساده‌ای است که به سادگی برطرف می‌شود یا نیازی به درمان ندارد، اما تعداد کمی از نوزادان با نقص‌های مادرزادی پیچیده‌ای در قلب به دنیا می‌آیند که نیازمند مراقبت‌های پزشکی ویژه‌ای هستند. در طول چند دهۀ گذشته،‌ تشخیص و درمان این نقص‌های پیچیده تا حد زیادی بهبود یافته است که در نتیجۀ آن،‌ تعداد بسیار زیادی از کودکانی که با نقص‌های پیچیدۀ قلب به دنیا می‌آیند، زنده می‌مانند و می‌توانند زندگی فعالی داشته باشند.
 

نقص‌های مادرزادی قلب در واقع جریان طبیعی خون را در قلب تغییر می‌دهد. این نقص‌ها می‌تواند در بخش‌های داخلی قلب، دریچه‌های داخل قلب یا سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌هایی وجود داشته باشد که خون را به داخل و خارج قلب انتقال می‌دهد. برخی از انواع نقص‌های قلب کودک شامل موارد زیر است:

نوزادان زودرس گاهی به طور منظم نفس نمی‌کشند. توقف در تنفس که آپنه نامیده می‌شود، می‌تواند به برادی‌کاردی منجر شود و منظور از برادی‌کاردی، ضربان قلب غیرطبیعی و کند است.

آئورت یک سرخرگ بزرگ است که خون را از قلب به بقیۀ بدن می‌فرستد. در این عارضه که به نوعی تنگی در دیوارۀ آئورت نیز نامیده می‌شود، آئورت ممکن است دچار درجاتی از انسداد شود و خون نتواند جریان یکنواختی داشته باشد.

برخی نوزادان با دریچۀ قلب تنگ، بسته یا مسدود به دنیا می‌آیند که مانع از جریان یافتن روان خون می‌شود.

این عارضه شایع‌ترین مشکل قلب در نوزادان زودرس است. قبل از تولد، بیشتر خون جنین،‌ به جای عبور از ریه، از طریق یک معبر و از یک شریان به شریان دیگر می‌رود و دلیلش این است که ریه‌ها هنوز به کار نیفتاده‌اند اما بعد از تولد این شریان بسته می‌شود.

نقص دیوارۀ قلب، سوراخی در دیوارۀ بین دهلیزها یا بین بطن‌های قلب است که حفره‌های بالا یا پایین قلب را به وجود آورده است و به علت وجود این سوراخ، خون نمی‌تواند آن طور که باید جریان پیدا کند و قلب مجبور است سخت‌تر از حالت طبیعی کار کند.

در این عارضه، ترکیب چهار نقص قلبی مانع از رسیدن مقداری از خون به ریه‌ها می‌شود. در نتیجه، پوست کودک ممکن است گاهی به علت کمبود اکسیژن، کبود به نظر برسد که این عارضه نیز در علم پزشکی مدرن خیلی زود قابل درمان است.

در این عارضه، محل قرارگیری دو سرخرگ اصلی متصل به قلب برعکس شده است که در نتیجه هر سرخرگ به دهلیز پمپ‌کنندۀ اشتباه وصل شده است. این عارضه نیز در دورۀ نوزادی درمان می‌شود.
 

در بیشتر موارد پزشکان نمی‌دانند که نقص‌های مادرزادی قلب به چه دلیل به وجود می‌آید اما برخی از عوامل شناخته‌شدۀ مؤثر در بروز این عارضه‌ها شامل موارد زیر است:

وراثت ممکن است در بروز برخی از نقص‌های مادرزادی قلب نقش داشته باشد. برای مثال،‌ اگر یکی از والدین نقص مادرزادی قلبی داشته باشد، ‌بیش از دیگران احتمال داشتن فرزندی با همین نوع نقص مادرزادی را دارد. در موارد نادر،‌ بیش از یک فرزند در خانواده با نقص مادرزادی قلب به دنیا می‌آید.

کودکانی که اختلالات ژنتیکی مثل سندرم داون دارند ‌اغلب نقص مادرزادی قلبی دارند و در واقع،‌ نیمی از کودکانی که مبتلا به سندرم داون هستند،‌ دچار نقص مادرزادی قلبی هستند.

سیگار کشیدن در طول بارداری نیز با چندین نقص مادرزادی قلب ‌از جمله نقص‌های دیوارۀ قلب ارتباط داده شده است.
 

بسیاری از نقص‌های مادرزادی قلب هیچ علائمی ندارد یا فقط چند علامت دارد. پزشک ممکن است حتی در طول معاینۀ فیزیکی کودک نیز هیچ نشانه‌ای از یک نقص قلبی را تشخیص ندهد. اما برخی نقص‌های قلبی نیز علائم و نشانه‌هایی دارد. این علائم با تعداد،‌ نوع و شدت نقص‌ها در ارتباط است و نقص‌های شدید می‌تواند علائمی را در نوزادان ایجاد کند.

رشد طبیعی نوزاد، با حجم کاری طبیعی قلب و جریان نرمال خون غنی از اکسیژن به تمام بخش‌های قلب ارتباط دارد. نوزادانی که نقص قلبی مادرزادی دارند،‌ ممکن است دچار سیانوز یا همان کبودشدگی شوند یا هنگام شیر خوردن زود خسته می‌شوند. در نتیجه،‌ ممکن است آن‌گونه که باید افزایش وزن یا رشد نداشته باشند. کودکان بزرگ‌تری که نقص‌های قلبی مادرزادی دارند، ممکن است در طول فعالیت فیزیکی زود خسته یا دچار تنگی نفس شوند. به‌ طورکلی برخی از این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تنفس سریع
- خستگی، معمولاً هنگام شیر خوردن
- گردش خون ضعیف
- سیانوز یا ته‌رنگ آبی یا کبودی در پوست،‌ لب‌ها و ناخن‌ها

همچنین نقص‌های قلبی مادرزادی باعث درد در قفسۀسینه و هیچ نوع علائم دردناک دیگری نمی‌شود. نقص‌های قلبی مادرزادی می‌تواند باعث گردش خون غیرعادی در قلب شود که باعث ایجاد صدای خاصی به نام سوفل قلبی یا صداهای اضافه و غیرمعمول قلب می‌شود. پزشک می‌تواند سوفل قلبی را با گوشی پزشکی بشنود. با این حال،‌ همۀ سوفل‌ها نشانۀ نقص‌های قلبی مادرزادی نیست و بسیاری از کودکان سالم هم نقص‌های قلبی مادرزادی دارند.

همچنین بسیاری از انواع نقص‌های قلبی مادرزادی باعث می‌شود که قلب شدیدتر از آنچه باید کار کند. در نقص‌های شدید،‌ این وضعیت می‌تواند به نارسایی قلبی منجر شود. نارسایی قلب عارضه‌ای است که در آن قلب نمی‌تواند خون کافی را برای تأمین نیازهای بدن پمپ کند. برخی از علائم نارسایی قلب از این قرار است:
- خستگی با فعالیت فیزیکی
- تنگی نفس
- تورم اندام تحتانی
- تجمع خون و مایع در ریه‌ها

ادامه دارد...

منبع : سایت مادرشو