درمان استرس در کودکان (بخش اول)

در درمان استرس بیشترین نقش را وجود آرامش در خانواده بر کودکان دارد، که باید توسط اهل خانواده این آرامش میسر شود و فرصتی را برای درمان کودک خود ایجاد کنید.
 

همانطور که گفته شد اضطراب در کودکان به طور طبیعی وجود دارد، اما در بعضی از شرایط از حد و اندازه خود می گذرد و خانواده خود را نگران می کند. برای مثال کودکان مان برای رفتن به مدرسه، برای اولین بار، دچار استرس می‌شوند. چون تصوری از شرایط آن مکان جدید ندارند. این ترس طبیعی بود و شما باید در این مورد با روش های صحیح کودک خود را آرام کرده و حق را به او بدهید.

اما گاهی کودکان کان اضطراب های بی مورد در ساعات روز دارند که با سوال های متعدد و تکراری یا تکان دادن قسمتی از بدن شان مانند دست یا پا به شکل مکرر، استرس خود را نمایان می کند. آیا این استرس طبیعی و لازم است!؟ در این شرایط خانواده نگران کودکان شان می شوند و به دنبال راه چاره ای برای رفع و درمان این اضطراب کودک شان هستند. برویم تا با راهکارهای صحیح و رفتارهای درست در مقابل استرس کودکان آشنا شویم تا در این مرحله از زندگی آن ها راهنما و همراه صمیمی آنان باشیم.
 

کودکان ما زمانی که به دنیا می آیند هیچگاه با ترس و اضطراب همراه نیستند، بلکه ما و محیط اطراف شان برای کودک مان ترس و اضطراب را ایجاد می کنند. مانند ترس از حیوانات، ترس از رفتن به دکتر، پلیس، دزد و غیره.

در این موارد والدین فکر می‌کنند که ترساندن کودکان از افراد یا اشیا باعث می شود که کودک شان دست به کارهای خطرناک کمتر بزنند. در حالی که این ترس ها در مرحله اول باعث اضطراب و کم شدن اعتماد به نفس در کودکان شده و در مرحله بعد آنها را از رشد فکری و جسارت در مراحل زندگی باز می دارد. در مثال هایی که آورده ایم ترس و اضطراب در مراحل اولیه حل شدنی و کم اهمیت است. اما زمانی که اضطراب به یک اختلال در زندگی ایجاد می شود، زمان آن ترس طولانی مدت شده و در کودکان به شکل مداوم دیده می‌شود، باید جدی گرفته شود و از طرف والدین درمان گردد.

ترس های شدت دار با علائمی مانند گریه های طولانی یا مداوم بی اشتهایی و اختلال در خواب، تیک های عصبی، وسواس، لجبازی، بهانه گیری، دل دردهای بی مورد، سردرد و لرزش دست و پا خود را نشان می دهد. [1] که در این شرایط باید سریعاً با روش های خود یا در مرحله بالا تر با مراجعه به روانشناس دست به درمان آن زد.

در درمان استرس بیشترین نقش را وجود آرامش در خانواده بر کودکان دارد، که باید توسط اهل خانواده این آرامش میسر شود و فرصتی را برای درمان کودک خود ایجاد کنید. به کودک خود محبت کنید و برای آن حکم یک دوست صمیمی و یک رفیق همراه را داشته باشید. به طوری که ترس و اضطراب اش را جدی گرفته و برایش حل کنید.
 

امام علی - علیه السلام - فرمود: کسی که کودکی دارد باید (در راه تربیت او) کودکانه رفتار نماید. [2] امام صادق - علیه السلام - فرمود: همانا خداوند متعال نسبت به شخصی که نسبت به فرزند خود محبت بسیار دارد رحمت و عنایت می‌کند. [3] پیامبراکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: کودکان را دوست بدارید و به ایشان مهر بورزید و چون به آنان وعده ای دادید،به وعده خود وفا کنید. [4]
 
در ابتدای شروع استرس از راهکارهای پزشکی و دارویی هیچ استفاده ای نکنید؛ چرا که کودک با روبرو شدن با پزشک و دارو با خود حس می کند که بیماری شدید و غیر عادی دارد، که همین حس باعث شدت گرفتن اضطراب در کودک تان می شود. معمولا داروهایی که برای رفع استرس کودک استفاده می کنید، هیچ گاه در از بین بردن ترس و استرس تاثیرگذار نیستند، بلکه تنها حکم آرام بخش را در کوتاه مدت دارند.
 
شما می توانید قبل از انجام هر کدام از این راهکارها ریشه ترس و اضطراب کودک خود را بیابید و آن را از بین ببرید. یا به کودک کمک کنید تا در ذهن خود آن ترس را نادیده بگیرد و خیالش جمع باشد که شما از منبع ترس از آن خبر دارید و آن را از بین می برید.

ادامه دارد... 

پی نوشت :
[1] سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان، قم:  شهید کاظمی، 1396، صفحه 278.
[2] شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ناشر: آل البیت، جلد 5، صفحه 126. قالَ اَمیرُ الْمُؤْمِنینِ - عَلَیْهِ السَّلامُ - : مَنْ کانَ لَهُ وَلَدٌ صَبا.
[3] فضل‌بن‌حسن طبرسی، ترجمهسیدحبیب‌الله موسوی، مکارم الاخلاق، تهران‌: حبیب، 1389، صفحه 113. قال الامام الصادق - عَلَیْهِ السَّلامُ - : انَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیَرْحَمُ الرَّجُلُ لِشِدَّةِ حُبِّه لِوَلَدِهِ.
[4] محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، جلد 6، قم: اسوه 1375، ص 49. اَحِبُوا الصِّبیانَ وَ ارحَمُوهُم وَ اِذا وَعَدتُمُوهُم شَیئاً فَفُوالَهُم