کارهای که سبب هدر رفتن عمر می شود

یکی دیگر از مواردی که باعث تضییع عمر می‌شود، همنشینی و هم کلامی با افرادی است که سخنان بیهوده ورد زبان آنهاست. 
 

هیچ فرد عاقلی نمی‌تواند ارزش و اهمیت زمان و عمر را انکار کند و نسبت به آن بی اهمیت باشد. همه انسانهای که ما به موفقیت آنها غبطه می خوریم و گاها آرزو میکنیم ای کاش جای فلان کس بودم، توفیقات و موفقیت خودشان را مرهون بهره وری درست از عمر خود می‌دانند. آنهایی که موفق نشدند هم، دلیل عمده اش استفاده درست نکردن از عمر گران مایه خود است. امام حسین (علیه السلام) می فرماید: زیانکار کسی است که لحظه، لحظه عمرش را از دست بدهد. [1] 

اگر بخواهیم این مشکل را ریشه یابی کنیم، و علت اینکه چرا برخی افراد نمی‌توانند از عمر گران مایه خودشان استفاده درست کنند. به آنجا می‌رسیم که می‌بینیم این افراد خصلت های دارند که ریشه اصلی اتلاف زمان است. ما برای اینکه بتوانیم این مشکل را حل کنیم، علل اتلاف وقت را بررسی می‌کنیم و راهکارهای درمانش را بیان می کنیم تا بتوانید گام بلندی را برای موفقیت خودتان بردارید. 
 

برای مدیریت کردن زمان باید فکر خودتان را بکار بیندازید و تعیین هدف و اولویت بندی کنید تا در زمان مناسبی بتوانید از عهده آنها خارج شوید. اگر برنامه و هدف نداشته باشید، خودتان را اسیر کارهای جزئی و غیر ضروری می کنید و از انجام دادن کارهای مهم جا می‌مانید. پس برای اینکه موفق شوید باید فکر خودتان را بکار بیندازید و هدف های مهم را در نظر بگیرید تا به راحتی بتوانید از عهده آن فارق شوید. نباید یک لحظه از برنامه خود غافل شوید؛ زیرا چه بسا همین یک لحظه غفلت، شما را از سعادت و خوشبختی ابدی به شقاوت و بدبختی جاودانی بکشاند. 
 

یکی دیگر از عوامل مهمی که باعث می‌شود نتوانید از عمر خودتان بهترین استفاده را داشته باشید، بی نظمی است. فرد نامنظم علاوه بر اینکه عمر و زمان خودش را اتلاف می‌کند، عمر دیگران را هم تلف می‌کند. امام علی (علیه‌السلام) فرمودند : شما و تمام فرزندان و اهل بیتم و کسانی که نوشته من به دست آنها می‌رسد را به تقوای الهی و نظم در کارها سفارش می کنم. [2] 

توجه: تمرکز خودتان را روی کارهای که مهم هستند قرار دهید و افکاری که مزاحم شما هستند را پاک سازید تا به راحتی بتوانید اولویت های خودتان را انجام دهید. 
 

از جمله افکاری که غوطه ور شدن در آن موجب تباهی عمر است، آرزوهای دراز و بیشمار است. آرزو‌هایی که هیچگاه حاصل نمی شوند و در بسیاری از موارد، وعده توخالی جبران گذشته‌ها را در آیندهای طولانی، به انسان می دهد که همین امر خود سبب از دست دادن فرصت‌ها شده و باعث تباهی عمر می شود. [3]عمر انسان ارزشمند است نباید به راحتی آن را ضایع ساخت و در راه های بیهوده هدر داد. هر کدام از ما می‌تواند اسیر و دربند آرزوهای طول و دراز شود و از عمر خودش بهره ای نبرد. 

امام علی(علیه‌السلام ) می فرمایند: اى مردم! ترسناک‏ ترین چیزى که از آن بر شما خائفم دو چیز است: پیروى از هوا و هوس و آرزوهاى طولانى.[4]  آنهایی که آرزوهای طولانی دارند باید بدانند که زمان، همانند تیری که از کمان رها شود، هرگز باز نمی گردد. شما نمی توانید زمان را حفظ کرد و نگذارید که حرکت کند. و نه دوباره به عقب برگردانید، اما میتوانید با بهره گیری درست از آن یک آینده خوبی برای خودتان بسازید. 
 

یکی دیگر از مواردی که باعث تضییع عمر می‌شود، همنشینی و هم کلامی با افرادی است که سخنان بیهوده ورد زبان آنهاست. از نظر همگان مهمترین اثری که سخنان بی ارزش به همراه دارد، اتلاف وقت و از دست دادن فرصت ها است و این امر مهم بر کسی پوشیده نیست. برای همین انسان های عاقل، یعنی کسانی که عمر و وقت آنها برایشان مفید است، سعی در پرهیز از حضور در چنین جلساتی دارند و وقتی ناخواسته با کسی همکلام می شوند که ورد زبانش سخنان بیهوده است یا با نصیحت خیرخواهانه او را سفارش می‌کند یا اینکه به حال او تاسف می‌خورد. 

تذکر: باید به این خودباوری برسید که برای با ارزش شدن عمرتان لازم است از همنشینی با افرادی که اهتمامی به عمر و گفتار خودشان ندارند دوری کنید. وقتی به همچین جای دعوت می شوید بگویید که دوست ندارید در آنجا شرکت کنید. از امیرالمومنین روایت شده است : وقتی از رسول خدا چیزی را می‌خواستند چنانچه اراده اش بر انجام آن مار تعلق می‌گرفت می فرمود: آری و اگر نمی‌خواست آن را انجام دهد سکوت می‌کرد.[5]
 

یکی از دلایل اتلاف عمر این است که برای انجام دادن کارها، امروز و فردا می‌کنند در حالیکه بهترین راه این است که، کاری که قرار است انجام دهید، همین حالا شروع کنید. در قرآن کریم به همین نکته اشاره دارد. وَ لَا تَقُولَنَّ لِشَاْىْ‏ءٍ إِنىّ‏ِ فَاعِلٌ ذَالِکَ غَدًا. هرگز مگوى: فردا چنین می‏ کنم [6] وقتی کارهای امروز را به فردا واگذار کنید در واقع دارید مسئولین خودتان را برای فردا بیشتر می کنید و همین سبب می‌شود تا فشار روانی بر روی شما بیشتر شود و نتوانید به درستی از عمر خودتان استفاده کنید. 

پی نوشت :
[1] ابن بابویه، محمد بن علی، معانی الاخبار، تهران: دار الکتب الاسلامیه، -۱۳۷۷، صفحة 243
[2] شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، جلد 17،باب 47،صفحه 50
[3] مرتضی مطهری، مجموعه آثار، جلد 22، قم: انتشارات صدرا، صفحه ۱۰۴
[4] خطبه چهل و دوم نهج البلاغه
[5] سید محمد حسین طباطبایی، سنن النبی، صفحه 70
[6] قرآن کریم، سوره مبارکه کهف، آیه 23