علل پیدایش اختلال شخصیت اسکیزوئید چندان شناخته شده نیست اما تصور میشود که ژنتیک و محیط در شکلگیری آن موثر باشند.
مقدمه
قبل از پرداختن به مبحث اختلال شخصیت اسکیزوئید خوب است چند تعریف از اختلال های شخصیتی ارایه دهیم. افراد مبتلا به اختلالهای شخصیتی دارای الگوهای فکری و رفتاری کهنه و ریشهداری هستند و این الگوها متفاوت با آن چیزی است که جامعه آن را معمولی یا نرمال میداند. انعطاف ناپذیری شخصیت این افراد میتواند ناراحتیها و پریشانیهای بسیار زیادی را موجب شده و در بسیاری از جنبههای زندگی از جمله عملکرد اجتماعی و کاری مشکلات بسیاری را بههمراه خواهد داشت.
بطور کلی مهارتهای مقابلهای در افراد مبتلا به اختلالهای شخصیتی بشدت ضعیف بوده و برقراری ارتباطات سالم برای آنها کار سختی است. افراد مبتلا به اختلال اضطرابی از مشکل خود آگاه هستند اما توانایی کنترل آن را ندارند درحالیکه افراد مبتلا به اختلالهای شخصیتی اغلب از این مسئله آگاه نبوده و باور نمیکنند که چیزی وجود دارد که باید بر آن کنترل داشته باشند. افراد مبتلا به اختلالهای شخصیتی معمولا به وجود اختلالی در خود معتقد نبوده و به همین دلیل درجستوجوی درمان نخواهند بود.
بطور کلی مهارتهای مقابلهای در افراد مبتلا به اختلالهای شخصیتی بشدت ضعیف بوده و برقراری ارتباطات سالم برای آنها کار سختی است. افراد مبتلا به اختلال اضطرابی از مشکل خود آگاه هستند اما توانایی کنترل آن را ندارند درحالیکه افراد مبتلا به اختلالهای شخصیتی اغلب از این مسئله آگاه نبوده و باور نمیکنند که چیزی وجود دارد که باید بر آن کنترل داشته باشند. افراد مبتلا به اختلالهای شخصیتی معمولا به وجود اختلالی در خود معتقد نبوده و به همین دلیل درجستوجوی درمان نخواهند بود.
اختلال شخصیتی اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید مجموعهای از شرایط و حالتهایی است که گروه الف (A) یا اختلالات شخصیتی غیرعادی نامیده میشود. افراد مبتلا به این اختلال معمولا خاص و عجیب و غریب بهنظر میرسند. این افراد دربرابر ارتباطات اجتماعی بیتفاوت بوده و اغلب از آنها کنارهگیری میکنند. معمولا آنها افراد تنهایی هستند که فعالیتهای انفرادی را ترجیح داده و به ندرت عواطف و احساسات شدید و پرشور خود را بیان میکنند. اگرچه اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت اسکیزویید از نظر لغوی به یکدیگر نزدیک بوده و مکن است علائم مشابهی داشته باشند اما این دو کاملا بایکدگیر متفاوت هستند. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید تمایل به انتخاب مشاغلی انفرادی دارند- ازجمله ماموران امنیتی شبانه، کارمند کتابخانه یا آزمایشگاه. بااینحال، آنها قادر هستند که عملکرد نسبتا خوبی در شغل هایشان ارائه دهند.
علائم اختلال شخصیت اسکیزوئید
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید اغلب افرادی منزوی هستند و زندگی خود را بگونهای برنامهریزی میکنند که با دیگران تماس یا ارتباطی نداشته باشند. بسیاری از آنها هرگز ازدواج نمیکنند و در بزرگسالی و میانسالی همچنان با والدین خود زندگی میکنند. دیگر ویژگیهای رایج و متداول بین این افراد عبارتند از:
– عدم تمایل یا لذت بردن از ارتباط نزدیک و صمیمانه حتی با اعضای خانواده
– انتخاب فعالیتها و شغلهای انفرادی
– لذت بردن از فعالیتهایی محدود ازجمله فعالیت های جنسی
– نداشتن دوست صمیمی بهجز خویشاوندان درجه اول
– مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
– بیتفاوتی دربرابر تحسین یا انتقاد دیگران
– افرادی گوشهگیر که احساسات خود را بهندرت بروز میدهند
– پرداختن به افکار پوچ یا توهمات زنده در مورد زندگی درونی پیچیده
– عدم تمایل یا لذت بردن از ارتباط نزدیک و صمیمانه حتی با اعضای خانواده
– انتخاب فعالیتها و شغلهای انفرادی
– لذت بردن از فعالیتهایی محدود ازجمله فعالیت های جنسی
– نداشتن دوست صمیمی بهجز خویشاوندان درجه اول
– مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
– بیتفاوتی دربرابر تحسین یا انتقاد دیگران
– افرادی گوشهگیر که احساسات خود را بهندرت بروز میدهند
– پرداختن به افکار پوچ یا توهمات زنده در مورد زندگی درونی پیچیده
نسبت شیوع اختلال شخصیت اسکیزوئید
از آنجایی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید بهندرت در جستوجوی درمان هستند پس ارزیابی دقیق میزان شیوع این اختلال کار چندان راحتی نیست. اختلال شخصیت اسکیزوئید در مردان رایجتر از زنان است و در افرادی که خویشاوندان نزدیکی مبتلا به اسکیزوفرنی دارند بیشتر رواج دارد. اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولا در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز میشود.
علت بروز اختلال شخصیت اسکیزوئید
علل پیدایش اختلال شخصیت اسکیزوئید چندان شناخته شده نیست اما تصور میشود که ژنتیک و محیط در شکلگیری آن موثر باشند. برخی از متخصصان بهداشت روان بر این باورند که دوران کودکی تلخی که فاقد محبت، ملایمت، عواطف و احساسات بوده باشد میتواند در شکلگیری این اختلال موثر باشد. خطر بالاتر ابتلا به بیماری اختلال شخصیت اسکیزوئید در خانوادههایی با افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نشان دهنده آن است که حساسیت ژنتیکی نیز عاملی موثر در به ارث رسیدن این اختلال است.
چگونگی تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوئید
درصورت مشاهده علائم این نوع اختلال شخصیتی، پزشک معالج با بررسی کامل تاریخچه پزشکی و معاینات بدنی احتمالی به ارزیابی آن میپردازد. اگرچه هیچگونه تست آزمایشگاهی مخصوص شناسایی اختلالهای شخصیتی وجود ندارد اما پزشک میتواند از برخی آزمایشهای تشخیصی استفاده کرده و بیماری جسمی بهوجود آورنده این علائم را شناسایی کند.
درصورتی که هیچگونه عامل فیزیکی پدیدآورنده این علائم یافت نشود، پزشک عمومی فرد را به روانشناس، روانپزشک یا متخصصان بهداشت روان که برای تشخیص و درمان بیماریهای ذهنی آموزش دیدهاند ارجاع میدهد. روانشناسان و روانپزشکان با استفاده از گفتوگوها و ابزارهای سنجش طراحی شده مخصوص به بررسی اختلال شخصیتی در فرد مورد نظر میپردازند.
درصورتی که هیچگونه عامل فیزیکی پدیدآورنده این علائم یافت نشود، پزشک عمومی فرد را به روانشناس، روانپزشک یا متخصصان بهداشت روان که برای تشخیص و درمان بیماریهای ذهنی آموزش دیدهاند ارجاع میدهد. روانشناسان و روانپزشکان با استفاده از گفتوگوها و ابزارهای سنجش طراحی شده مخصوص به بررسی اختلال شخصیتی در فرد مورد نظر میپردازند.
درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید
افکار و رفتار افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولا برای آنها مشکلی به همراه نداشته و این افراد بهندرت به دنبال درمان بیماری خود هستند. در صورت تمایل بیمار به درمان اغلب از روش رواندرمانی– نوعی مشاوره- استفاده میشود. این درمان احتمالا بر بالابردن مهارتهای مقابلهای عمومی و بهبود تعامل اجتماعی، ارتباطات و عزت نفس متمرکز خواهد شد. اعتماد بخش مهمی در درمان این اختلال است و باین ترتیب درمان را به فرآیندی سخت برای درمانگر تبدیل خواهد کرد. علت آن است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید در برقراری ارتباط با دیگران با مشکلاتی روبهرو هستند. آموزش مهارتهای اجتماعی نیز میتواند بخش مهمی از درمان این اختلال باشد. معمولا از دارو برای درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید استفاده نمیشود. با اینوجود، درصورتیکه فرد از یک مشکل روانی مرتبط با این بیماری- مثل افسردگی- رنج میبرد، درمانگر میتواند به تجویز دارو بپردازد.
مشکلات جانبی اختلال شخصیت اسکیزوئید
فقدان تعامل اجتماعی مشکل اصلی اختلال شخصیت اسکیزوئید است. افراد مبتلا به این نوع اختلال شخصیت ندرتا خشمگین و عصبانی میشوند زیرا ترجیح میدهند که با دیگران تعاملی نداشته باشند. شرایطی مشابه مثل اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی و دیگر اختلالهای شخصیتی در این افراد رایج تر از سایرین است.
وضعیت افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید در آینده
اگرچه برخی رفتارهای این افراد ممکن است عجیب و غریب باشد اما افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید بطور کلی می-توانند در زندگی روزمره خود عملکرد خوبی داشته باشند. بااینوجود، ممکن است آنها نتوانند ارتباطات معناداری را شکل دهند یا برای خود خانوادهای تشکیل دهند. تحقیقات نشان داده است که ممکن است این افراد برخی اوقات ناتوانی اجتماعی، مالی یا شغلی را تجربه کنند.
آیا اختلال شخصیت اسکیزوئید قابل پیشگیری است؟
هیچ روش شناخته شدهای برای جلوگیری از این نوع اختلال شخصیتی وجود ندارد.
منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – فاطمه یحیی
منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – فاطمه یحیی