اختلالات اضطرابی چیست؟ (بخش اول)

اختلال اضطرابی موقعیتی یکی از انواع اختلالات اضطرابی است که بیشترین شیوع را دارد. 
 

 اضطراب نوعی حالت هیجانی است که با ویژگی های ذهنی، رفتاری، و جسمانی همراه است. ویژگی های ذهنی، نگرانی، ترس از اینکه بدترین اتفاقات ممکن است روی دهند، ترس از دست دادن کنترل، عصبیت، و ناتوانی در آرمیده شدن را شامل می شود. ویژگی های جسمانی برانگیختگی شاخه سمپاتیک دستگاه عصبی خود مختار را منعکس می کنند. این ویژگی های لرزیدن، عرق کردن، تند شدن ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون و ضعف و بی حالی را در بر دارند. اجتناب از موقعیت ها یا نشانه های مرتبط با منبع اضطراب بر ویژگی های رفتاری اضطراب حاکم هستند. برای مثال، اضطراب دندانپزشکی با اجتناب (یا تأخیر) در معاینات و درمان دندان ارتباط دارد.
 
اضطرابی که در موقعیت های خاص یا در واکنش به موضوعات خاص (مانند حشرات یا حیوانات بزرگ) یا موقعیت های بخصوص تجربه می شود، ترس نامیده می شود. ترس بیش از حد یا نامناسب، با عنوان فوبی طبقه بندی می شود.
 
اضطراب پاسخ نامناسبی به تهدید واقعی است. اما اضطراب زمانی می تواند نابهنجار باشد که بیش از حد بوده یا منبع آن معلوم نباشد. یعنی، زمانی که رویدادها به نظر نمی رسد که آن را توجیه کنند. انواع مختلف اختلال های اضطرابی وجود دارد ولی همه آنها با اضطراب بیش از حد یا ناموجه مشخص می شوند.

طبقه بندی اختلال های اضطرابی شامل این موارد می شود: فوبی ها، اختلال وحشتزدگی، اضطراب فراگیر، اختلال وسواس فکری - عملی، و اختلال استرس آسیب زا.

 چند نوع فوبی وجود دارد که فوبی خاص، فوبی اجتماعی، و فوبی مکان های باز از آن جمله هستند. فوبی خاص ترس بیش از حد و نامعقول از شیء یا موقعیتی خاص است، مثل مارها یا ارتفاعات. یکی از فوبی های خاص، ترس از آسانسور است. برخی افراد به رغم مشقت هایی که متحمل می شوند وارد آسانسور نمی شوند (مانند شش طبقه بالا رفتن از پله ها). بله، ممکن است کابل پاره شود. دستگاه تهویه ممکن است از کار بیفتد.
 
ممکن است فرد در وسط هواگیر کند و منتظر تعمیرات شود. اما این مشکلات رایج نیستند و برای اغلب افراد، چند طبقه بالا رفتن از پله ها برای اجتناب از آسانسور، معنی ندارد. همچنین، برخی افراد مبتلا به فوبی خاص تزریق زیرجلدی، حتی برای درمان کردن بیماری جدی، تزریق نمی کنند. تزریقات می توانند دردناک باشند، اما اغلب افراد مبتلا به فوبی تزریق نیشگون دردناک تری را در صورتی که به آنها کمک کند از بیماری رهایی یابند، تحمل می کنند. از جمله فوبی های خاص دیگر فوبی مکان های بسته ، فوبی ارتفاع و ترس از موش ها، مارها، و جانورهای دیگر هستند. ترس از حیوانات و مخلوقات خیالی نزد کودکان شایع است.
 
فوبی اجتماعی ترس مستمر از تعامل های اجتماعی است که در آنها فرد ممکن است توسط دیگران مورد بررسی قرار بگیرد یا به صورت منفی قضاوت شود. افراد مبتلا به فوبی اجتماعی همواره می ترسند کاری انجام دهند که خجالت آور یا شرم آور باشد. ترس از سخنرانی برای عموم، فوبی اجتماعی شایعی است. فوبی اجتماعی می تواند بر عملکرد روزمره شدیدا تأثیر بگذارد و باعث شود که افراد از مصاحبت با دیگران یا پذیرفتن مشاغل یا ترفیعاتی که آنها را در تماس با دیگران قرار می دهند، اجتناب کنند.
 
فوبی مکان های باز ترس از مکان های باز یا مکان های پرجمعیت است. افراد مبتلا به فوبی مکان های باز می ترسند در مکان هایی قرار بگیرند که گریختن از آنها ممکن است دشوار باشد یا در صورتی که دچار نشانه های وحشتزدگی شوند کسی به کمک آنها نیاید. افرادی که این تشخیص در مورد آنها داده می شود، اغلب می ترسند تنها از خانه خارج شوند. گرفتن شغل یا حفظ کردن زندگی اجتماعی عادی برای آنها دشوار است.

در اختلال وحشتزدگی، افراد حملات ناگهانی اضطراب حاد و شدید یا وحشتی که حملات وحشتزدگی نامیده می شود را تجربه می کنند. در ابتدا این حملات به صورت خودانگیخته روی می دهند، انگار که «ناگهان» ایجاد می شوند. با گذشت زمان ممکن است این حملات با نشانه هایی در موقعیت هایی تداعی شوند که قبلا در آنها روی داده اند، مانند سوار شدن در آسانسور یا هواپیما.
 
حملات وحشتزدگی با نشانه های جسمانی نیرومند اضطراب، مانند تنگی نفس، عرق کردن شدید، لرزش، و تپش قلب همراه هستند. سطح بزاق کورتیزول (هورمون استرس) در مدت حملات بالا می رود. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وحشتزدگی مشکل تنفس دارند و ممکن است احساس کنند که در حال خفه شدن هستند. آنها ممکن است تهوع، کرختی یا مور مور شدن، سرخ شدن یا سرما، و ترس از دیوانه شدن یا از دست دادن کنترل را تجربه کنند. حملات وحشتزدگی معمولا به مدت چند دقیقه دوام می آورند ولی ممکن است چند ساعت ادامه یابند. بعد از آن، فرد معمولا احساس می کند تحلیل رفته است.

 ویژگی اصلی اختلال اضطراب فراگیر حالت کلی اضطراب است که به شکل نگرانی مداوم ابراز می شود. این اضطراب را نمی توان به موضوع ، موقعیت، یا فعالیت فوبیک نسبت داد. بلکه، به نظر می رسد که کیفیت «شناور» دارد. نشانه های آن موارد زیر را شامل می شوند: تنش حرکتی (لرزش، ناتوانی در آرمیده شدن، ابروی چین و چروک خورده، بی قراری)؛ بیش انگیختگی خود مختار (عرق کردن، خشکی دهان، تپش قلب، گیجی، تکرر ادرار، اسهال)؛ احساس وحشت و دلشوره؛ و نگرانی و گوش به زنگی بیش از حد. افراد مبتلا به این اختلال به نظر می رسد که در مورد هر مسئله جزئی و نه فقط مسئله ای خاص نگران هستند.
 

نویسنده: جفری نوید و اسپنسر راتوس

 
منبع: کتاب «بهداشت روانی»