علائم تاخیر در رشد کودکان را بشناسید (بخش اول)

ضعف گفتاری و تکلم در کودکان نوپا بسیار رایج است. در واقع، آنها شایع‌ترین نوع تاخیر رشدی کودک هستند.
 

آیا گمان می‌کنید که نوزاد یا کودک نوپای شما با تاخیر رشد مواجه است؟ تاخیر رشد کودک زمانی قابل تشخیص است که یک کودک براساس توقع به رشد لازم دست نمی‌یابد. این می‌تواند جزیی یا در برخی از وقت‌ها مهم باشد. اکثراً تاخیرهای تکاملی جدی نیستند و معمولاً خودشان اصلاح می‌شوند و برای برخی نیز علت شناخته شده‌ای وجود ندارد. با این‌حال، اگر کودک شما به نوعی از تاخیر رشدی مبتلا است، مواردی وجود دارد که می‌توانید برای رسیدگی به آن اقدام کنید.
 

انواع مختلفی از نشانه‌هایی از تاخیر در رشد ممکن است در نوزادان و کودکان نوپا وجود داشته باشد که حرف زدن، بینایی و مهارت‌های حرکتی تنها چند مورد از آن است. تشخیص این موارد می‌تواند سخت باشد، به ویژه برای پدر و مادری که برای بار اول و بدون داشتن تجربه کافی بین یک تاخیر ساده و یک تاخیر رشد جدی در فرزند خود مردَد هستند. در زیر علایم هشدار دهنده برای انواع مختلف تاخیر رشد در کودکان از نوزادان تا دو ساله ذکر شده است :
 

ضعف گفتاری و تکلم در کودکان نوپا بسیار رایج است. در واقع، آنها شایع‌ترین نوع تاخیر رشدی کودک هستند. در حالی که گفتار به ارتباطات کلامی اشاره دارد، تکلم بیشتر در مورد این است که چگونه کوچک شما قادر به دریافت و بیان اطلاعات است. اگر کودک شما در همان سنی که خواهر بزرگ‌ترش یا بعضی از کودکان دیگر حرف زدند تکلم نداشت، نباید نگران باشید. رشد و توسعه اولیه‌ی تکلم بسیار ناهمگون است و با اختلافات زیادی بین کودکان پیش می‌رود، به گونه‌ای که چند ماه تفاوت قابل توجه نیست و کودک شما با این‌که ممکن است دیرتر از موعد انتظار شما به زبان بیاید، می‌تواند ناگهان یک جهش رشدی گفتاری را تجربه کند.

در صورت بروز تاخیر در تکلم راجع به اولین چیزی که باید تحقیق کنید، احتمال وجود نقص شنوایی در کودک است، اما خوشبختانه این امر به راحتی قابل آزمایش و رد کردن است که در این رابطه باید به داکتر مراجعه نمایید. اگر کودک مکتبی شما هنوز با تکلم مشکل دارد، ممکن است لازم باشد به نقایص احتمالی در یادگیری مانند اختلال کم توجهی، بیش فعالی و اوتیسم توجه کنید. اگر به تاخیر گفتاری مشکوک هستید، متخصص کودکان احتمالاً فرزند شما را به یک متخصص آسیب‌شناسی گفتار ارجاع خواهد داد.
 

اگر فکر می‌کنید کودک نوپای شما دارای تاخیر تکلمی است، برخی از نشانه‌هایی که باید بررسی کنید به شرح زیر است:
- در۳ تا ۴ ماهگی کماکان صداهای دادوفریاد را نمی‌شنود و یا پاسخ نمی‌دهد.
- در ۴ ماهگی هنوز هیچ تلاشی برای تقلید صدا انجام نمی‌دهد.
- در ۷ ماهگی به صداها پاسخ نمی‌دهد.
- در یک سالگی هیچ تک کلمه‌ای را به زبان نمی‌آورد.
- در دو سالگی نمی‌تواند حداقل ۱۵ کلمه را بگوید، گفتار شما را تقلید کند و یا از هیچ مُدل کلامی برای ارتباط استفاده کند.
 

آیا فکر می‌کنید که کودک شما به موقع راه نمی‌رود و یا متوجه شده‌اید که کودک نوپای شما برای گرفتن یک قاشق مشکل دارد؟ اگر چنین است، ممکن است که او یک تاخیر حرکتی داشته باشد.

تاخیر حرکتی عمده برتوانایی چهار دست و پا رفتن یا راه رفتن کودک تاثیر می‌گذارد، در حالی که یک تاخیر حرکتی جزیی برتوانایی کودک برای استفاده از ظروف یا قلم تاثیر دارد. علل رایج عبارتند از زایمان زودرس، فلج مغزی، صرع (یک نوع بیماری)، مشکلات بینایی و تاخیر شناختی می‌باشد. اگر به تاخیر کودک در مهارت‌های حرکتی مشکوک هستید، دکتر متخصص کودکان ممکن است فیزیوتراپی را برای تاخیرهای حرکتی عمده و یا کار درمانی را برای تاخیر حرکتی جزیی به شما توصیه کند.
 

اگر فکر می‌کنید کودک نوپای شما تاخیر حرکتی دارد، برخی از نشانه‌هایی که باید بررسی کنید به شرح زیر هستند:
- در ۳ تا ۴ ماهگی به اشیاء دست یا چنگ نمی‌زند و آنها را نگه نمی‌دارد.
- در ۵ ماهگی در هیچ جهتی غلت نمی‌زند.
- در ۶ ماهگی بدون کمک نمی‌تواند بنشیند.
- در ۷ ماهگی هیچ تلاشی برای گرفتن اشیاء نمی‌کند.
- در یک سالگی نمی‌تواند چهار دست و پا برود و بدون کمک بایستد.
- در ۱۸ ماهگی نمی‌تواند راه برود و یا یک اسباب‌بازی چرخدار را تیله کند.
- در ۲ سالگی همچنان روی انگشتان پا حرکت می کند.
 

تاخیر شناختی به مشکلات تفکر کودک اشاره دارد و گاهی اوقات می‌تواند به عنوان یک ناتوانی ذهنی شناخته شود. اگر کودک شما یک تاخیر رشد در شناخت چیزی داشته باشد ممکن است به دلیل ناتوانی‌هایی در یادگیری به مشکلاتی مانند بیش‌فعالی، مسمومیت سرب، اختلال جنتیکی یا اختلال طیف اوتیسم دچار باشد. در این شرایط برای رفع این نوع تاخیر رشد در کودک مداخله به موقع درمانی بسیار مهم است.
 

اگر فکر می‌کنید کودک نوپای شما دارای تاخیر شناختی است، برخی از نشانه‌هایی که باید بررسی کنید به شرح زیر هستند:
- علایم اختلالات شناختی مانند اوتیسم در ۱۲ تا ۱۸ ماهگی سر و صدا نمی‌کند.
- جهت کنجکاوی و پرسش به اشیاء اشاره نمی‌کند.
- هیچ شیی را برای نشان دادن به بزرگ‌ترها بالا نگه نمی‌دارد.
- به افراد دیگر توجه و علاقه‌ای ندارد.
- به افراد دیگر علایمی مانند خداحافظی یا مانند این را نشان نمی‌دهد.
- وقتی با اسباب‌بازی بازی می‌کند معمولاً کارهایش تکراری است.
- تماس چشمی برقرار نمی‌کند.
- به یک فرد بالغ نگاه ممتد نمی کند.
- فقط با چند اسباب‌بازی خاص مورد علاقه‌اش بازی می‌کند.
- بیشتر از افراد، به اشیاء علاقمند است.
- از هیچ چیز تقلید نمی‌کند.
- به صدا کردن نامش واکنشی نشان نمی‌دهد.
- مهارت و یا کلمه‌‌ای که قبلاً آموخته را راحت فراموش می‌کند.

ادامه دارد...

منبع: Adam Mil