اهمیت ساعت خواب منظم در شخصیت کودکان

ساعات خواب منظم کودک باید توسط والدین برنامه ریزی شود. 
 

در شرایط کنونی که به علت ویروس کرونا مدارس کودکان تعطیل شده است و اکثر والدین شب ها تا دیر وقت بیدار می­باشند، کودکان نیز آن ها را در این امر همیاری می­کنند و برنامه خواب مشخصی ندارند؛ شب بیداری های کودکان موجب می­ شود که صبح ها والدین از هزار نوع ترفند استفاده کنند تا کودکان را از خواب بیدار کنند.
 
بهترین زمان خواب برای کودکان با توجه به سن آن ها متفاوت است ولی به طور معمول باید کودکان از 9 شب تا حدود 6 صبح را در خواب سپری کنند، زیرا در این بازه زمانی هورمون «ملانین» که موجب رشد کودک است شروع به ترشح می ­کند.
 
استراحت در تایم زمانی که گفته شد موجب می ­شود که احساس خستگی در مغز کودک به حداقل برسد و از بدخلقی، مشاجره با والدین و دوستان جلوگیری می­کند.
 
در منابع دینی و سخنان پیشوایان معصوم (علیه السلام) مطالب مهم و ارزشمندی در مورد نحوه بهتر خوابیدن بیان شده است، از جمله این موارد می ­توان به : خوردن شام سبک، مسواک زدن قبل از خواب، با وضو خوابیدن (هر کس شب را با وضو بخوابد انگار کل شب را با وضو خوابیده.)[1]  و ... اشاره کرد.
 

والدین باید بدانند که هیچ خوابی در طول روز جبران نخوابیدن شب را در کودکان نمی­ گیرد، زیرا هر چقدر هم که خواب کودک در طول روز عمیق باشد باز هم کودک دچار کمبود استراحت، خستگی مزمن و کمبود انرژی برای انجام فعالیت های خود در طول روز می ­باشد.
 
دیر خوابیدن در دختران باعث بیشتر شدن خطر ابتلا به پوکی استخوان می ­گردد.
 
نداشتن خواب منظم در کودکان موجب حذف شدن بهترین وعده غذایی کودکان که صبحانه است می­باشد و کودک دیگر تمایلی به خوردن آن ندارد که همین می­تواند شروعی برای اختلالاتی در بدن مثل کاهش قد و... می شود.
 
کودکانی که در خانواده ساعت خواب منظم تری دارند در مهارت های زبانی، خواندن و نوشتن بسیار موفق تر از سایرین هستند.
 
با خواب منظم سلامت روان کودکان ارتقا می­یابد، به طوری که بر اساس تحقیقات مختلف دریافتند که خواب منظم در کودکان سبب رشد مثبت در رفتار و عملکرد کودک می ­شود.
 
منظم بودن خواب کودکانی که به مدرسه می ­روند اهمیت دو چندانی پیدا می­ کند، زیرا این کودکان برای یادگیری به انرژی بیشتری نیاز دارند و زمانی که خوابشان کامل نباشد در کلاس درس دچار حواس پرتی، خواب آلودگی، پرخاشگری و... می ­شوند، ولی در کودکانی که خواب کامل دارند باعث رمز گزاری قسمتی از مغز که هیپوکامپ نام دارد که بخشی از دستگاه لیمبیک می­باشد که کار آن بهبود یادگیری در کودکان است فعال می ­شود که موجب یادگیری بهتر خواندن و نوشتن و حل مسائل ریاضی می­ گردد.
 
بر اساس مطالبی که در بالا ذکر شد می­توان گفت که خوابیدن در کودکان یک فرایند تجدید قوا کننده برای بدن است، زیرا در زمان خواب ماهیچه های بدن به ویژه ماهیچه های قلب باز سازی می­ شود، حافظه تقویت می­ گردد که مانع فراموشی در فرد است.[2]
 

تنظیم ساعت خواب در کودکان باید از سنین پایین تر شروع شود و مهمترین یا شاید موثر ترین روش اجرای قوانین در مورد ساعت خواب خانواده است و اگر والدین به این قوانین احترام گذاشته و آن را اجرا کنند کودک نیز به این روند عادت می­ کند.
 
برای تنظیم کردن ساعت خواب کودکان باید کم­کم از ساعتی که می­خوابند کم کنیم برای مثال (اگر کودک شما در هر شب ساعت یازده می­خوابد، در شب بعد باید ساعت خواب او را به ده و نیم تغییر دهیم و همین روند را تا جایی ادامه دهیم که ساعت خواب کودک به ساعت مورد نظر شما تبدیل شود)، فراموش نکنید که در انجام این امر هرگز نباید با عجله و شتاب زده عمل کنیم زیرا موجب لجبازی کودک می ­شود، او اصلا اصلاح نمی­ شود بلکه باید بدانیم این روند آرام نیز برای کودک دارای دو فایده مهم می­باشد: اول این که فیزیولوژی بدن کودک به آن ساعت خواب عادت می­کند و دوم این که کودک این روند را به آرامی و هیچ بحثی می­پذیرد.
 
والدین به خوبی می­ دانند که کودکان در تمام امور از آن ها تقلید می­ کنند پس حتما سعی کنید در خوابیدن برای آن ها الگوی خوبی باشید به طوری که از شب بیداری های بی مورد پرهیز کنید و در ساعت معینی بخوابید، زیرا کودکان زمانی که شما آن ها را وادار به خواب می­ کنید و خودتان بیدار هستید بسیار کنجکاو هستند و خیال می­ کنند که قرار است اتفاقی رخ دهد که آن ها نباید متوجه شوند.
 
برای کودکان خود به شدت وقت بگذارید و با او بازی هایی کنید که بسیار پر تحرک و هیجانی می ­باشد تا در طول روز تمام انرژی کودک به درستی تخلیه شود و شب ها هنگام خواب بدون هیچ مقاومتی به رختخواب بروند.
 
برای کودکان هنگام خواب کارهایی انجام دهید که به آن علاقه دارد و او را تشویق به خوابیدن می­ کند مثل: خواندن کتاب ها یا داستان هایی که کودک به شدت به آن علاقه دارد یا اجرای یک نمایش عروسکی کوتاه تا او را به وجد آورد.[3]