کسب درآمد از طریق شبکه های اجتماعی

از آنجایی که سال 99 با شعار جهش تولید آغاز گردید، تلاش همگان برای تحقق این ایده دوچندان شد. از سویی دیگر، یکی از مهمترین بخش های هر کار تبلیغات است و در عصر جدید بهترین و موثرترین روش تبلیغ بدون شک استفاده از فضای مجازی است.

فضای مجازی بستری مناسب را برای انواع تولیدکننده فراهم کرده تا محصولات خود را در معرض دید قرار دهند و این کار را برای مصرفکننده نیز راحت کرده است. البته واژه تولیدکننده تنها شامل کسب و کارهای کلان نمی شود و با وجود مشاورهای مختلف در حوزههای مختلف، هر کسی می تواند با مقداری سرمایه، کسب و کاری را شروع کند.

نقش پررنگ مشاغل خانگی در تولید

وجود کسب و کارهای خانگی، پایه های یک اقتصاد کارآمد را تقویت می کند. آن ها باعث می شوند که نقدینگی مدام در حال حرکت باشد و همین حرکت باعث توانمندی تولیدکننده می شود و این توانمندی باعث تشویق سرمایه گذاران کلان می گردد. این زنجیره همینطور ادامه می یابد و باعث رونق در حوزههای مختلف می شود.

تولید و یا کسب کار خانگی ممکن است در ابتدا ترسناک جلوه کند اما راه های بسیار ساده ای برای شروع وجود دارد. به عنوان مثال شما می توانید محصولات عمده ای را خریداری کنید و اقدام به فروش آن ها، حال یا به صورت تک و یا عمده نمایید. محصولات دست ساز تزئینی یکی دیگر از راه های کسب درآمد هستند. پرورش قارچ، تولید گل و گیاه های تزئینی، تولید مواد خوراکی خانگی، پخت شیرینی و فینگرفودها، چاپ سیلک، تدریس آنلاین، عروسکسازی و ... تنها مثالهایی از انواع کسب و کارهای خانگی هستند.

مشاغل خانگی طیف وسیعی از کسب وکار ها را دربر می گیرد، حوزه هایی که گرچه قطعا به تخصص یا مهارت ویژه ای نیاز دارد، اما با کمی صرف انرژی و خلاقیت، قابل یادگیری و ایجاد درآمدزایی هستند. در این میان شبکه های مجازی نه تنها محیطی مناسب و پویا جهت معرفی محصولات و فروش آن ها هستند بلکه هزینههای مربوط به تولید و فروش محصول را نیز به طور چشمگیری کاهش داده اند، بدین صورت که دیگر برای تولید محصول نیاز به کرایه، رهن یا خرید مکان خاصی نیست و افراد در منزل خود می توانند شروع به تولید کنند و به همین علت خبری از هزینه های گزاف مربوط به اختصاص محل نیست.

همچنین مشاغل خانگی می توانند موجب توازن بین اعضای خانواده و اشتغال زنان و استفاده از نیروی کار خانگی شوند که این موارد نیز سبب کاهش هزینه های تولید محصول شده و به چرخه تولید کمک شایانی میکند و سبب تحقق شعار امسال کشور یعنی جهش تولید میگردد و در پی آن بهبود معاش و رونق چرخه اقتصادی را در پی دارد.

در سالهای اخیر حمایت از مشاغل خانگی و خرد به یکی از سیاستهای کشورهای پیشرفته دنیا تبدیل شده است و برنامهریزی جدی برای ورود دولتها به آن ها در خوشه ها و شاخههای مختلف و متعدد صورت می گیرد. حدود 90 درصد اشتغال کشور و دنیا در بخش خرد و بنگاه های کوچک شکل گرفته و بنابراین باید به بخش مشاغل خانگی به صورت منسجم تر و دقیق تر ورود کنیم.

با توجه به تاکید مقام معظم رهبری در سال های اخیر و نامگذاری سال 99 به جهش تولید، سیاست ها و برنامه های دستگاه ها هم باید به این سو گرایش پیدا کند، چراکه حمایت از مشاغل خانگی علاوه بر تحقق راهبردهای اقتصادی، دارای مزیت های اجتماعی مثبتی است که نباید به آن بی توجه بود. (1)

دلایل محبوبیت شبکه های اجتماعی

نخستین بار مفهومی با عنوان شبکه های اجتماعی اینترنتی با قالب امروزی در سال 1960 در دانشگاه ایلی نویز در ایالت متحده امریکا مطرح شد. پس از آن نیز در سال 2002 با رشد تجارت در وبسایتهای اجتماعی باعث به وجود آمدن شبکه های اجتماعی فرنداستر، اورکات و لینکداین شد و باعث شکوفایی شبکه های اجتماعی در اینترنت گردید.

در سال 2004 مارک زوکبرگ در خوابگاه دانشگاه هاروارد شبکه اجتماعی فیسبوک را راه اندازی کرد که در ابتدا به صورت پایلوت در دانشگاه هاروارد به مدت 2 سال بود و پس از آن در دسترس عموم قرار گرفت. امروزه ممکن است عموم مردم تعاریف مختلفی برای فضای مجازی داشته باشند اما در تعریف دقیق تر و جدیدتر آن، از فضای مجازی به عنوان فضایی برای افراد با سلایق مختلف که علایق و نظرات خود را با یکدیگر به اشتراک می گذارند، نام برده می‌شود.

یکی از نکات مهم موفقیت فضای مجازی در حوزه مشاغل و تبلیغات، این است که پلتفرم های مختلف بیشتر از هر چیزی سعی دارند فضای امنی را برای کاربران خود ایجاد کنند و همین امنیت باعث می شود که کاربر ساعات بیشتری را در آن پلتفرم بگذراند؛ همین موضوع ساده، باعث می شود اعتمادکاربر بیشتر شده و تبلیغات، موثرتر واقع شوند. (2)

از دیگر نکات حائز اهمیت که پلتفرم هایی مثل یوتیوب و فیسبوک از آن بهره می برند استفاده موثر از داده های کاربران در سنجش علایق کاربران و تطبیق آن ها با تبلیغاتی که به آن ها نشان داده می شوند، است؛ به این صورت که اگر شما در جست و جو های خود برفرض کلمه ماشین را زیاد استفاده کنید، الگوریتم تبلیغ قطعات ماشین را به شما بیشتر نشان می دهد. این موضوع البته چالش هایی را هم با خود به همراه داشته و از آن به عنوان دزدی اطلاعات و یا تجاوز به حریم شخصی افراد نیز یاد شده است.

با این حال نمی توان منکر این موضوع شد که شرکتهای اینترنتی، به خصوص شرکتهای کلان برای بهبود سود خود از هیچ کار ابایی ندارند و با این که امروزه بسیاری از مردم به این موضوع حریم شخصی اینترنتی واقف هستند اما باز هم این شرکت ها از این روش برای تبلیغات هدفمند خود استفاده می کنند.

چنین ویژگیهایی باعث شده تا فضای مجازی به یکی از مهمترین بخش های هر کسب و کاری تبدیل شود. تبلیغ هدفمند از تاثیر بالایی برخوردار است و این موضوع نظر هر تولیدکننده ای را به خود جلب می کند و ناخودآگاه آن ها را وادار می سازد تا به استفاده از این فضا روی بیاورند.

تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر اقتصاد و سیاست

همانطور که تا الان گفته شد، فضای مجازی تاثیرات بسزایی در نوع کسب و کارهای مختلف گذاشته است و این تاثیرات حاصل تنوع فراوان در انواع فضای مجازی است. به این معنا که هر شاخه از آن می تواند به نوعی تاثیر خود را بگذارد و این خود وابسته به شرایط خاص یک پلتفرم است. مثلاً پلتفرم یوتیوب این شرایط را ایجاد کرده که شخص محتوای خود را در قالب یک ویدیو ارائه کند و این ویدیو یا می بایست حاوی خود محصول باشد و یا می تواند کمترین ارتباط را با خود محصول داشته باشد و تنها بخشی از آن را به تبلیغ از یک محصول اختصاص دهند.

اما پلتفرمی مثل اینستاگرام، شخص را وادار می کند تا محصول خود را در قالب یک یا چند عکس توضیح دهد. هر کدام از این قابلیت ها، خوبی ها و بدی های خود را دارند. از طرفی گنجاندن تمام اطلاعات مورد نیاز در قالب یک عکس و چند خط توضیح کار آسانی نیست، از طرف دیگر جذب عده زیادی از مردم از طریق تولید محتوا در قالب ویدیو کار بسیار زمانبری است و ممکن است هر کسی نتواند انرژی و زمان کافی برای آن بگذارد. (3)

البته جدا از این مشکلات، موضوع اعتماد و قابل اتکا بودن یک تولید کننده هم پیش میآید که خود می تواند معضلی باشد. برای حل این مشکل پلتفرمهای دیگری نیز وجود دارند که تنها هدفشان تبلیغ و بوجود آوردن جایگاهی برای رونق محصولات مختلف است.

نرم افزار هایی مثل بازار، اسنپ و دیوار که ساخت داخل هستند و یا نرمافزار هایی همچون deputy و یا hootsuite که وبسایت خارجی nerdwallet به آن ها اشاره کرده، از انواع خارجی این نرم افزار ها هستند و هر کدام به بخش خاصی از زنجیره ی کسب و کار می پردازند.

تاثیر بعضی از این پلتفرم ها به قدری بالاست که آن ها را به یک مرجع، نه فقط در کسب و کار، بلکه در سیاست تبدیل کرده است؛ به حدی که بسیاری انتخاب اوباما در سال 2008 را به خاطر تاثیر طرفداران او در یوتیوب می دانند. توییتر، یکی دیگر از این پلتفرم های صاحب قدرت است و صاحبان آن نیز از این قدرت استفاده زیادی می برند؛ به طوری که گفته شده است که صاحبان توییتر وجهات هنگفتی از کشورهای رقیب آمریکا دریافت می کرده اند تا در انتخابات آمریکا دخالت کنند که البته هرگز ثابت نشد.

چنین موضوعاتی بیست سال پیش هرگز به ذهن کسی نمی رسید، این که شخصی مثل مارک زاکربرگ از یک دانشجوی معمولی به میلیاردر تبدیل شود؛ آن هم در طول چند سال و با چنین ایده ی عجیبی، ولی به لطف فضای مجازی این موضوع ممکن شده است و این نشانه ی نفوذ و قدرت این فضاست. (3)

نقش شبکه های اجتماعی در رونق مشاغل خانگی

با توجه به اینکه ایده ی کسب و کار اینترنتی چند سالی است که توسط افراد مختلف انجام شده است، مثال های فراوانی از موفقیت و شکست افراد مختلف در این حوزه وجود دارد. خانم خانه داری می گوید که برای میهمانی خود کیک و دسر از اینستاگرام سفارش داده بود و روال اینطور بوده که پولی را به حساب فروشنده واریز کرده و چند ساعت بعد محصول را با کیفیت نسبی، هر چند نه صددرصد مطلوب، جلوی در منزل تحویل گرفته است اما تاکید دارد که وقتی پول را واریز می کرد گمان می کرد که شاید سفارش او آورده نشود و ریسک کرده اما به هر حال به عنوان یک تجربه به آن نگاه می کند.

دختر دانشجویی که یک صفحه فروش محصولات صنایع دستی راه اندازی کرده و اوقات فراغت خود را به قبول سفارشات محدودش می گذراند، می گوید: «مدت ها بود که صفحه های مشابه را دنبال می کردم و ابتدا تصورم این بود که با ورود به این کار یک کسب و کار عالی و پردرآمد به دست می آورم اما برای من شبیه سراب بود چون هزینه زیادی برای مواد اولیه کارم صرف کردم اما با وجود کیفیت بالای کار و دریافت هزینه کار تمام شده بعد از ارسال به مشتری، سود چندانی نکردم چون فکر می کنم صفحه هایی که با ترفندهای جذب فالوور، بازدیدهای بالایی برای خود می خرند موفق ترند؛ حتی اگر پشت تبلیغات شان محصولی غیرواقعی باشد یا اصلا به تعهدشان عمل نکنند.» (2)

خانم جوان دیگری، یک پالتو خریده که از خرید خود ابراز رضایت می کند و سعی می کند تا نشانی صفحه ای که از آن خرید کرده را در اختیار دیگران قرار دهد اما فرد دیگری از تجربه تلخ واریز وجه به حساب یک مزون لبلاس زنانه به امید دریافت سفارش خود می گوید که بعد از آن فقط با یک خط اعتباری خاموش و یک نشانی نادرست مواجه شده و صفحه ای که دیگر حذف شده است.

البته در این میان تجربه های موفق نیز کم دیده نمی شود. افراد زیادی امروزه تنها با تولید محتوای سرگرم کننده اقدام به کسب درآمد از اینترنت می کنند که نمونههای فراوانی از آن در اینستاگرام دیده می شوند. (2)

نتیجه گیری و جمع بندی

در واقع حضور یک شخص در اینترنت لزوماً نباید با ارائه یک محصول همراه باشد ولی وجود یک محصول در کنار تولید محتوا می تواند تبدیل به یک کسب و کار ایده آل شود؛ به همین خاطر است که فضای مجازی امروزه به جایگاه کنونی خود دست یافته است.

پی نوشتها