شايد مهمّ ترين مطلبي که در آثار برخي از اصوليان زير عنوان احکام اجتهاد بررسي شده، مسئله صواب و خطاي اجتهادها و اختلافات فقهي است. اين بحث- که گاهي با عناويني از قبيل « حجيّت اختلاف صحابه » در برخي کتاب...

شايد بتوان گفت که اجتهاد و پژوهش به معناي عام و نيز تقليد و تأسي، عمري به درازاي تاريخ بشر دارد؛ و هر نوع تعليم و تربيتي با نوعي تأثر، و تأسي همراه است. از سوي ديگر اديان توحيدي، به ويژه آيين اسلام، همواره...

هيچ فقيه دين پژوه و دين شناسي را نمي توان يافت که فهم دين را آزاد از هر ضابطه و قانوني بداند. شرايط اجتهاد، مجموعه اي از معلومات، اوصاف و توانايي هايي است که دين پژوهي و معرفت فقهي را ممکن مي سازد.

مکشوف و معلوم است. اصطلاح « ضروريات دين » هر چند در مصنّفات و اقوال فقيهان چند سده ي اخير بيش تر به چشم مي خورد، امّا حکم انکار ضروري دين- که همان کفر است- به همه ي فقها نسبت داده شده است.

يکي از تعاليم مهم قرآن که پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) به تبيين و تفسير آن ها پرداخته است، روش ها و شيوه هاي تعقّل، تدبر، تفکر و تفقّه است.

اجتهاد از ريشه ي « جهد » گرفته شده است و در آن سه مفهوم تلاش، توان و دشواري ديده مي شود. صيغه هاي هم خانواده اي مانند: « اجتهاد »، « جهاد » و « جَهَدَ » نيز بر نوعي تلاش سرسختانه و دشواري علمي و عملي دلالت...

مذاق شريعت از نهادهايي است که به صورت گسترده، ولي پراکنده در دو سده ي اخير در متون فقهي واستدلال هاي فقيهان به کار گرفته شده است. با وجود گستردگي استناد به مذاق شريعت، اين نهاد به صورت مستقل کمتر مورد...

گفت وگوي حاضر، مجموعه اي از پرسش ها و پاسخ هايي است که با حضور استاد حجت الاسلام والمسلمين صادق لاريجاني برگزار گرديد و در آن به پرسش هايي که درباره ي تأسيس و تدوين فلسفه ي علم اصول وجود دارد پاسخ گفتند....

دراين نوشتار ابتدا فلسفه ي اصول فقه به عنوان دانشي که چيستي، ساختار، روش، مبادي، موضوعات، ادله و غايات اصول فقه را تحقيق مي کند، معرفي شده و سپس جايگاه فلسفه ي اصول از حيث توصيف و نقّادي نشان داده شده...

اختلاف جرم و معصيت از نظر قلمرو، اهداف، عناصر، ارکان تشکيل دهنده ( عنصر مادي، رواني، قانوني ) و اختلاف در ضمانت اجرا از مهم ترين وجوه تمايز بين مفهوم حقوقي جرم و مفهوم شرعي معصيت است که مانع اتحاد اين...