بنابر ديدگاه هاي فلسفي رايج، موضوع فلسفه ي اولي عبارت است از «وجود مطلق» يا «موجود از آن جهت که موجود است»؛ ولي روشن است که درستي اين سخن، مشروط است به اينکه وجود، حکم پذير باشد؛ يعني اتصافش به برخي احکام...

در کل سنت متافيزيک ،چه در دنياي غرب و چه در جهان اسلام ،با دو تفسير عمده از نقش وجودي انسان در عمل «معرفت » مواجه مي شويم :1) تفسيري که بر پايه ي آن ، انسان صرفاً نقش منفعل دارد و همچون لوح سفيد يا آيينه...

ميان دانته (1) بزرگ شاعر عارف مسيحي و ابن عربي بزرگ عارف شاعر مسلمان رابطه فکري بسيار نزديک برقرار بوده است. تفحص در آثار ابن عربي و تامل در معارف عرفاني او، مطالعه آثار دانته، به ويژه کمدي الهي وي، و...

حقيقت وجود که مطلق به اطلاق حقيقي، يعني مطلق از جميع قيود، حتي از قيد اطلاق، به اصطلاح لابشرط مقسمي است، همان وجود حق متعال است که در مراتب و مجالس نامتناهي که در معني تعينات و تشخصات او هستند متجلي و...

اين متفکر و مورخ معروف در «مقدمه» که نام يکي از تاليفات مشهور اوست (فصل يازدهم در علم تصوف) دو قول در «وحدت وجود» نقل کرده است که نخستين آن،از «فرغاني» شارح قصيده «ابن فارض» است به اين بيان که :هستيها...

«رواقيان» وحدت وجودي اند؛اما به وحدت مادي معتقد بوده، خدا را سازمان دهنده جهان مي شناسند، نه خالق آن. رواقيان به دو چيز معتقد بوده اند: يکي ماده و ديگري قوه (قوه در اينجا به معني قدرت و نيرو است نه قوه...

عقيده حکماي مشايي است، هستي ها طبق اين عقيده، حقايقي هستند بسيط و متباين و هيچ وجه مشترک و سنخيتي بين آنها يافت نمي شود و وجود واجب با ممکن و مکنات با يکديگر تباين ذاتي دارند.(2)

صدرالمتالهين در آثار مختلف خود به ويژه در «اسفار اربعه»، «شواهد الربوبيه» و «المشاعر» براهين اصالت وجود را مطرح کرده است و پس او حکيم متاله سبزواري راه و روش وي را بهتر و کامل تر از هر فيسلوف ديگري ادامه...

از زماني که ملاصدرا نظريه ي «اصالت وجود» را مطرح کرد و مباني و اصول آن را برهاني ساخت؛ همچنين از زماني که در حوزه هاي علمي به عنوان فلسفه ي رسمي، فلسفه هاي «مشائي» و «اشراقي» را تحت الشعاع خود قرار داد،...

مقاله ي حاضر ضمن تبيين مباني معرفت شناختي «دانش تجربي» به بررسي چالش هاي معرفتي پيش روي «فلسفه پوزيتيويستي علم» پرداخته است. استقبال چشمگيراز نظريه تامس کوهن در زمينه «پارادايم هاي علمي» و به دنبال آن...