«وبر» مى‏ گوید اگر مشروعیت حاکمیت از طریق کاریزماى ارثى به تنهایى مقبول نیافتند، قدرت کاریزمایى مشروعیت ‏بخش دیگرى مورد نیاز است که به صورت

دین، قطع نظر از نوع گرایش مذهبى و میزان پاى‏بندى حاکم وقت، اساس و بنیاد مشروعیت دولت‏ها را در ایران تشکیل مى‏داده است. اگرچه در بعضى از مقاطع تاریخى،

دولت صفوى پس از یک فترت طولانى که میان دین و دولت فاصله افتاد، با داعیه دینى سربرآورد لیکن عصر صفوى نسبت به دولت‏هاى دینى قبل از مغول، دو تفاوت عمده را نشان مى‏دهد:

توسعه ارضى اسلام به خارج از مرزهاى حجاز و تصرف سرزمین‏هاى شرقى، از جمله بخش اعظم ایران، در حکومت ده ساله خلیفه دوم انجام گرفت.

«وبر» هم‏چون «منتسکیو» در بررسى تاریخى‏اش از حکومت‏هاى شرقى، ساخت سیاسى این جوامع را از انواع غربى آن متمایز مى‏کند. منتسکیو را از این نظر باید

[1] (Legitimacy) ، اساس و پایه حاکمیت است که همزمان به دو موضوع متقابل اشاره دارد: یکى ایجاد حق حکومت براى «حاکمان» (Governors) و

بدین گونه که ما فقه را از آغاز تا انجام کاوش نموده و مواردى را که در تمامى ابواب مختلف فقه به حاکم اسلام و فقیه جامع‏الشرایط واگذار گردیده،

تقریر بحث بدین‏گونه است که: ملاحظه مى‏شود همان تعریفى که متکلمان اسلام براى مقام امامت عامه بیان مى‏کنند و همان دلیلى را که بر آن اقامه مى‏فرمایند

درباره نظریه ولایت فقیه گفتارها و نوشتارهاى تحقیقى سودمندى ارائه شده و مى‏شود. این نظریه از دیدگاه علمى و اعتقادى سابقه دیرینه‏اى در منابع و مصادر شیعه دارد،

پیش تر ذکر شد که اصل اولی و عقلایی در حاکمیت و سرپرستی، عدم ولایت انسانها بر یکدیگراست، مگر آنکه به دلیل قابل توجیهی، فردی چنین حقی را بر دیگران پیدا کند.