ماتریالیسم دیالکتیک در مجموعه ی فلسفه ی اروپایی جایگاه آشکار ویژه ای دارد. نخست اینکه در محافل آکادمیک، جز در روسیه، هوادارانی ندارد. و در روسیه فلسفه ای رسمی تشکیل می دهد و دارای امتیاز است که هیچ مکتب...

این مبحث، همان است که گاهی تحت عنوان "بداهت وجود"می آید و مسأله ی بداهت وجود، آنگونه که مرحوم مطهّری (قدّس سّره) تحقیق فرموده، از مباحثی است که در فلسفه ی ارسطو مطرح بوده و این مسأله ی اشتراک وجود، از...

موضوع هر علمی، آن چیزی است که از عوارض ذاتیّه اش، در آن علم، بحث می شود و موضوع فلسفه، موجود مطلق است؛ یعنی موجود از آن جهت که موجود است و نه موجود مقیّد که فی المثل موجود از آن جهت که انسان است، که

زمانی در یونان باستان مردانی می زیستند که حقیقت را تابع تلقّی انسان قلمداد می کردند؛ چون از این طریق توانسته بودند سوداگری کنند و مالهای هنگفتی بدست آورند. آنها با برخورداری از فنّ مغالطه به وکالت ظالمان...

اگرفلسفه پاسخ گویی نیازهای معنوی بشراست و قلمروآن، تا همه هستی گسترش دارد، و وظیفه ی او، تبیین مسائل مربوط به خدا، انسان و جهان است، نمی تواند ازمباحث سرنوشت سازی چون نبّوت، خالی باشد؛ (1)و البته این بسته...

مسأله ی مطلق ــ نامتناهی را فیلسوفان چنین می نامند. زیرا خدا ــ که اینجا سخن از اوست ــ برای فیلسوفان در آغاز راه نیست، آنچنان که برای مؤمنان هست. پس از سیر در مراتبِ موجوداتِ متناهیِ دنیوی است که فیلسوف...

کلمه ی "جامعه" را من در معنای متعارف و هر روزیِ آن به کار می برم، بی آنکه میان صورت های مختلفی که می تواند پذیرفت ــ صورت هایی همچون جامعه (Gesellschaft) در معنای دقیق و محدودِ لفظ و مجتمعِ زیستی (همزیستیِ

سروکارمان با مبحثی است خاص که مهم اما سخت دشوار است ــ بسیاری از فیلسوفان معاصر این مبحث را مبحث مرکزی فلسفه می گیرند. مزید بر دشواریها آنکه دو فرادهش که امروز بر ما کارگر افتاده است، ورود به این پرسش...

اکنون به تفکر درباره ی انسان خواهیم پرداخت. در این حوزه مسائل فلسفی فراوانی هست که از همه نام هم حتی نمی توانیم ببریم. لذا تأمل ما به ناگزیر تنها به برخی از آن مسائل محدود می شود. بیش از هر چیز ــ همراه...

گوته، که یکی از بزرگترین شاعرانی است که بشر داشته است، نظریه (Theorie) و نظرورزی (Spekulieren) را بارها به ریشخند گرفته است. از جمله گفته است: "پژمرده رنگ است همه ی نظریه ها ای وفادار دوست".(1) و جایی