حدوث در لغت به معنی رخ دادن و روی دادن رویدادی تازه و نیز به معنی پدید آمدن و پیدا شدن امری تازه و نو و مفهوم مقابل آن قِدم است. در اصطلاح فلسفه و کلام، حدوث و قدم، اصطلاحی است مشترک

رساله‌ای در دوازده فصل به زبان عربی، از صدرالمتألهین شیرازی (م 1050 ق) که موضوع آن، اثبات حدوث زمانی عالم و ردّ قدیم بودن آن است.

از جمله نوآوریهای متفکر و فیلسوف گرانقدر شیعی، میرمحمد باقر داماد (م 1040 ق) است که در آن به اثبات حدوث فرازمانی یا ذاتی عالَم در مرتبه یا وعاء دهر پرداخته و با به دست دادن نکات عقل‌پذیر

در لغت به معنی سرعت و سیر. و نیز به معنی دریافتن، گمان بردن و تخمین زدن است. در اصطلاح فلسفه و حکمت، حدس، در برابر (=اندیشه) قرار دارد و همانند فکر، روشی است که با تکیه کردن بر

در لغت به معنی کرانه، کناره، انتها و نیز به معنی اندازه و تیزی و تندی است. حدّ، در دو اصطلاح به کار می‌رود: منطقی، فقهی:

«معرفت» در لغت به معنای علم آمده است با این توضیح که بعضی از لغویّین علم و معرفت را مرادف یکدیگر دانسته‌اند در حالی که برخی دیگر معرفت را نوع خاصّی از علم تلقی کرده‌اند. ابن منظور در «لسان

رشد و رواج علوم عقلی در مغرب به هیچ روی با دانش‌های منقول و دینی قابل قیاس نیست؛ به نظر می‌رسد این امر معلول غلبه زندگی بدوی بر شهری از یک سو و عدم احساس نیاز به این علوم از سوی دیگر

پیش از پرداختن به آرای فارابی لازم است در مورد تعریف و اثبات نفس انسانی به این نکته اشاره کنیم که وجود نفس انسانی به عنوان موجودی که غیر از بدن است، بدیهی و بی‌نیاز از دلیل است؛ زیرا هر کس خویشتن را با...

در اصطلاح اهل منطق، نامی است بر مجموع تصدیق‌ها یا قضیه‌های معلوم که چون بر طبق معیارهای منطقی به یکدیگر بپیوندند و تنظیم یابند تصدیقی مجهول، یا قضیه‌ای مجهول، معلوم می‌گردد و به اصطلاح،

دانش و حکمت، خاصیتی متطوّر داشته و همواره در حال تغییر و دگرگونی است؛ از این رو مسلماً حکمت صدرایی نیز نیازمند بازنگری و ایجاد تحولاتی متناسب با روزگار معاصر است. استاد رضایی تهرانی با درک لزوم و اهمیت...