مسیر جاری :
مبناگروی از منظر اندیشمندان مسلمان (1)
در این نوشتار به شرح و بررسی دیدگاه متفكران مسلمان در باب معیار صدق، یا به عبارت دیگر، كیفیت موجَّه و مدلّل ساختن باورها و گزارهها میپردازیم. متفكران مسلمان در این مسأله قرائت ویژهای از مبناگروی را...
بداهت یا عدم بداهت علم ما به جهان خارج
در مبحث علم ما به جهان خارج، چه از منظر فیلسوفان مغرب زمین و چه از منظر دیگر فیلسوفان، لازم است دو مسأله را از یكدیگر تفكیك نمود:
موجه سازی یا معرفت شناسی فضیلتگرا
یكی از جدیدترین رویكردهای معرفت شناسان در باب مفاهیم اساسی معرفت شناسی، نظیر معرفت و موجّه سازی، رویكرد معرفت شناسی فضیلت گرا است. این نگرش كه متأثر از جریان برون گروی در معرفت شناسی معاصر است،
قرائت تارسكی از نظریهی مطابقت
نظریهی مطابقت در قرن بیستم در دانشهایی همچون معناشناسی، فلسفهی منطق و معرفت شناسی تقریرها و تفسیرهای گوناگونی دارد. مور، ویتگنشتاین، راسل و تارسكی، هر یك، قرائت و تفسیر ویژهای را از آن نظریه ارائه...
مهمترین اشكالات به مؤلفهی «مطابقت با واقع» در معرفت شناسی
در نظریه مطابقت اصولی چند مسلم و بدیهی تلقی شده كه براساس آن اصول، نظریه مطابقت مدافع واقع گرایی است. آن اصول عبارتند از: الف) واقعیتی بیرون از ما و ذهن ما وجود دارد. ب) آن واقعیت قابل شناخت است و میتوان...
معنی مؤلفهی باور در معرفت
براساس تعریف رایج معرفت در میان عموم معرفت شناسان كشورهای انگلیسی زبان (Anglo-American philosophy) عنصر «باور» یا «اعتقاد» (belief) یكی از مؤلفههای مهم معرفت و اجزا یا شرایط اساسی آن به حساب
تعریف یقین
منطقدانان مسلمان با پیروی از منطق ارسطو، برهان را منتج یقین و طبعاً مبادی برهان را یقینی میدانند. از این رو، در مواضع متعددی از منطق به ویژه مبحث برهان و مبادی آن به یقین پرداخته و آن را تعریف كردهاند؛...
تحلیل یا تعریف معرفت از منظر اندیشمندان مسلمان
واژهی «معرفت» معادل آن در انگلیسی، یعنی واژهی «knowledge»، كاربردهای متنوعی دارد. به تعبیر فنی، know و مشتقات آن در انگلیسی به نحو مشترك لفظی در معانی متعددی به كار میرود نظیر: 1- آشنایی؛ 2- مهارت؛...
تحلیل فلسفی معرفت
فیلسوفان مغرب زمین معمولاً معرفت (البته معرفت گزارهای) را چنین تحلیل کردهاند: «باور صادق موجّه». این تعریف سابقهای دیرین دارد و تا اعصار بسیار دوری قابل تعقیب است بلکه احیاناً به فیلسوفان یونان باستان،...
معنای واژهی معرفت و مترادفهای آن در زبانهای دیگر
در فارسی، واژههای معرفت و علم به معنای آگاهی، شناخت و ادراك است. بلكه میتوان گفت: در عربی نیز واژههای علم و معرفت مترادف بوده، معنای واحدی دارند. البته در زبان عربی تمایز بسیار دقیقی میان علم و معرفت...