زمستان هستهای به روایت محاسبات جوی - 1

آیا ممکن است انفجارهای هولناک یا جنگ سنگین هسته‌ای بر نواحی پهناوری از زمین سایه سرد و تاریکی بگسترد؟ این امکان اندوه‌بار، پیشگویی شیمی‌دان‌ها...

سه‌شنبه، 14 شهريور 1396

زمستان هستهای به روایت محاسبات جوی - 2

این اطلاعات در مدل تابشی ـ همرفتی یک‌بعدی گنجانیده می‌شود که ژرفای نوری قائم و انتقال تابشی جو را در گستره مرئی و فروسرخ حساب می‌کند. (ژرفای...

سه‌شنبه، 14 شهريور 1396

روش‌های جدید پرتو x و ساختار سه‌بعدی مولکول‌ها

استفاده از بلورنگاری پرتو x، که در مطالعة ساختار اتمی مواد بلوری به کار می‌رود، برای مطالعة مولکول‌های پیچیدة آلی نیز ضروری است. به عنوان نمونه،...

سه‌شنبه، 14 شهريور 1396

ردۀ جدیدی از آهن‎رباهای دائمی قوی

در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی جنرال موتورز، آلیاژی از نئودیمیوم‌ ـ آهن‌ ـ بُر (Nd-Fe-B) توسط پژوهشگران کشف شده است که برای ساختن آهن‌رباهای دائمی...

سه‌شنبه، 14 شهريور 1396

درة سیلیکون: هزارتوی رویا و حقیقت

آیا به‌راستی می‌تواند ارتباط موفقی بین صنعت و دانشگاه برقرار شود؟ بلی؛ درة سیلیکون شاید از معدود مراکز پیشرفتة فناوری دنیا باشد که براین اساس...

دوشنبه، 13 شهريور 1396

در جست‌و‌جوی واپاشی پروتون

نظریة وحدت بزرگ (GUT)، نامی است برای وحدت نیروی هسته‌ای قوی با نیروی هسته‌ای ضعیف و الکترومغناطیس که انتظار می‌رود در یک چهارچوب واحد ریاضی تحقق...

دوشنبه، 13 شهريور 1396

تولید نور فرابنفش فرین و فرابنفش خلأ به وسیلۀ لیزر اگزومر

برای تولید تابش همدوس فرابنفش از روشنایی طیفی قوی چشمه‌های گاز نادر ـ هالوژن (RGH) توسط سازوکارهای تولید هماهنگ (تبدیل نور با طول موج بلند به...

شنبه، 11 شهريور 1396

تونل‌زنی کوانتومی ماکروسکوپیکی

این که در شرایط مناسب حالت یک سیستم میکروسکوپیک، نظیر الکترون، را نمی‌توان معین کرد مگر آن که با دستگاه اندازه‌گیری برهم‌کنش کند و همواره در...

شنبه، 11 شهريور 1396

تولید عناصر سنگین

هسته از پروتون و نوترون ساخته شده است. پایداری این آمیزه از سه بابت محدود است. هرگاه تعداد نوترون‌های هسته خیلی زیاد باشد، نوترون از آن «بیرون...

شنبه، 11 شهريور 1396

تواترون صرفه‌جو

کار تبدیل سنکروترون پروتون GeV 500ی آزمایشگاه فرمی به یک برخورد‌دهندة (TeV1) GeV 1000ی پروتون پادپروتون (تواترون)، در دو مرحله انجام می‌گیرد....

شنبه، 11 شهريور 1396

تکنی کالر

تا کنون چهار نیرو در طبیعت شناخته شده است: گرانش، الکترومغناطیسی، نیروی هسته‌ای ضعیف و نیروی هسته‌ای قوی (که نیروی «رنگی» نیز نامیده می‌شود)....

شنبه، 11 شهريور 1396

تصویرگیری با فونون

انتقال گرما در بلورها در دمای هلیوم مایع برخی پدیده‌های جالب ارائه می‌دهد که در دماهای معمولی مشاهده نمی‌شود. فونون‌ها که حاملان عمدۀ گرما در...

شنبه، 11 شهريور 1396

تصاویر اتمی سه بعدی از سطوح

تصاویر سه بعدی سطوح جامدات که بتوانند به طور بی‌سابقه‌ای جزئیات را در مقیاس اتمی نشان دهند اکنون به لطف تکنیک جدید و قدرتمندی که در آزمایشگاه...

شنبه، 11 شهريور 1396

تشدیدهای جدید غول‌آسا

مطالعۀ مدهای سادۀ برانگیختگی هسته، که تشدیدهای غول‌آسا نام دارند، از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. این مدهای برانگیختگی به حرکت همدوسِ بخش...

شنبه، 11 شهريور 1396

ترانزیستورهای ابررسانا

چندین سال است که پژوهشگران در تعدادی از آزمایشگاه‌های صنعتی، به ویژه در آزمایشگاه‌های IBM، استفاده از پیوند ژوزفسون را به عنوان کلیدهای قطع و...

شنبه، 11 شهريور 1396

تحول آموزش فیزیک در بریتانیا (1)

چکیده: در گذشته در بریتانیا،‌ فیزیک را از طریق مطالعة تاریخ فیزیک فرا می‌گرفتند. در این اواخر معلوم شده است که چنین ره‌یافتی دیگر امکان‌پذیر...

شنبه، 11 شهريور 1396

تحول آموزش فیزیک در بریتانیا (2)

طی سال‌های 1925 تا 1950 به‌تدریج از اعتبار روش تاریخی کاسته شد. یکی از مشکلات، ناشی از این بود که آن مباحثی از فیزیک که در سال آخر دبیرستان...

شنبه، 11 شهريور 1396

تحول آموزش فیزیک در بریتانیا (3)

برای نشان دادن صدها ایدة نادرستی که در درس‌های فیزیک تدریس شده‌اند، تنها دو مثال ذکر می‌کنم. این نمونه‌ها از کتاب‌های درسی «پروژة مهندسی و علوم...

شنبه، 11 شهريور 1396

تجسم مدارهای پوسته‌ای

تعیین دقیق توزیع بار در هسته‌ها، از طریق اطلاعات حاصل از آزمایش‌های پراکندگی الکترون فراهم می‌شود. چگالی بار مشاهده شده، در داخل هسته کاملاً...

شنبه، 11 شهريور 1396

پراش پرتو ایکس با تفکیک زمانیِ نانوثانیه‌ای

در پژوهش‌هایی که با پراش پرتو ایکس با تفکیک زمانی نانوثانیه‌ای (لاریس ودیگر ) در مورد ساختار سیلیسیوم در اثنای تاب‌کاری لیزری تپیده به عمل آمده،...

دوشنبه، 6 شهريور 1396