حجاب در آينه تاريخ

استفاده از پوشش و لباس که نيمي از بدن يا تمام آن را بپوشاند، قدمتي طولاني دارد، بويژه در سواحل مديترانه و خاورميانه. در منطقه بين النهرين قدمت اين سنت به دومين هزاره پيش از ميلاد و شايد قبل از آن بازمي گردد. دلايل بسيار ضعيفي موجود است که زنان پيش از هزاره دوم ميلاد نيز پوشش داشتند؛ اما نقوش بسيار کمي از اين زنان باقي مانده است که آنان را در اندروني خانه يا قصر نشان مي دهد. تنها يک نمونه از نقش زني در عراق مربوط به هزاره چهارم قبل از ميلاد پيدا شده که با تکه پارچه کوچکي سرش را پوشانده است.تقريبا از سال 1800 قبل از ميلاد شواهدي وجود دارد که در اين منطقه زنان به روشهاي گوناگون خود را مي پوشاندند. زنان قابل احترام ، همسران و اهالي حرمسرا حجاب داشتند؛ در حالي که زنان برده موهاي خود را نمي پوشاندند.در کتيبه هاي قديمي نيز مطلبي درباره زنان بلندمرتبه بابلي وجود دارد که به نيمه اول هزاره پيش از ميلاد مسيح بازمي گردد. در اين کتيبه ها فرمان هايي است که براي انتقام از بابليان صادر شده است. زنان بابلي ملزم به اجراي کارهاي پست بايد حجابشان را از سر بردارند و پاهايشان را برهنه کنند.

حجاب در نزد روميان

در طول دوره جمهوري اول روم زنان پوششي بر سر نداشتند. در دوران آگوستوس ميان سالهاي 63 پيش از ميلاد و 14 پس از ميلاد، پوشش ديگري بر لباس زنان افزوده شد. چندين قرن بعد پوشش سر و استفاده از رداي بلند در ميان بانوان روم نمودي طبيعي پيدا کرد. بنابراين در نيمه اول هزاره بعد از ميلاد حجاب سر و جامه بلند در ميان زنان شمال آفريقا و سواحل شرقي مديترانه نيز گسترش يافت.در کتاب مقدس نيز اشکالي وجود دارد که چهره زنان يهوديه اهل سوريه را به تصوير مي کشد. نقش برجسته اي در يک کنيه يهودي زناني را نشان مي دهد که لباس بلندي پوشيده اند و با پارچه اي موهاي خود را پوشانده اند. در ادبيات آغازين مسيحيت مي بينيم که زنان بايد خود را بپوشانند. احتمالا يکي از مشهورترين آنها اين متن است: اما مي خواهم تو بداني که سرور هر مردي مسيح است و سرور هر زني مردش است و سرور مسيح خداست. هر مردي با سر پوشيده نماز بخواند يا عبادت کند، به خداي سرور خود بي احترامي کرده است ، اما اگر زنان با سر بي حجاب به نماز و عبادت بپردازند، به سرور خود بي احترامي کرده اند.نمونه هاي ديگر در نامه هاي جروم به استوشيوم وجود دارد که مي تواند بر نوع پوشش زنان مسيحي دلالت کند: از خانه بيرون نرو، هرگز آرزو مکن که دختران اين ملک غريب را ببيني.تو جراحت بر تن خواهي داشت و ملول خواهي شد. نگاهباناني که به نزديکي شهر آمدند، مرا يافتند، مرا برهنه کردند، بر من زخم زدند، حجاب از من ربودند. عيسي مسيح غيرتمند است. او دوست ندارد صورتت را بيگانه ببيند.

حجاب در ميان اعراب

اطلاعات مربوط به پوشش زنان در ميان اعراب نيز بر سنگ غارهاي شبه جزيره عربستان به هزاره اول پيش از ميلاد مربوط مي شود.در سالهاي پس از ظهور اسلام نيز زنان اين شبه جزيره طبيعتا سر و صورت خود را به شکلهاي گوناگون در انظار عموم مي پوشاندند. يکي از رايج ترين انواع البسه در آن زمان ردايي بود که جيل باب ناميده مي شود که بر اساس توصيفات کنوني اين ردا تمام بدن به استثناي يک چشم را مي پوشاند. مراجع ديگر مبين نوعي از پوشش سر در آن دوره است که مانديل ناميده مي شد، اما چگونگي آن براي ما واضح و آشکار نيست.سرانجام آن که مردم عرب چه بيابانگرد بودند و چه ساکنان شهرها، سنت قديم خود را پس از اسلام نيز ادامه دادند و در همان شيوه پوشش ثابت قدم ماندند. براي زنان شيوه پوشش استفاده از ردايي بلند و فراخ در اماکن عمومي بود. اين نوع پوشيدن لباس در اين منطقه به نظر مي رسد به هزاره دوم پيش از ميلاد مسيح مربوط مي شد.غلط مشهور اين است که استفاده از حجاب صورت را فرهنگ اسلام به ارمغان آورده ؛ زيرا اکنون در برخي مناطق مسلمان نشين استفاده از اين پوشش رايج است.
چنانچه در قانون آشوريان نيز ديديم ، حجاب به شکل عام آن به دوران پيش از اسلام مربوط مي شود. با وجود اين ، گواه دقيقي در دست نيست که نشان دهد در اين شکل حجاب تکه پارچه اي جداگانه وجود داشته که صورت را مي پوشانده است. تاکنون هر آنچه به عنوان گواه مسلم از حجاب معرفي شده ، ردا و خرقه اي بوده که تمام بدن را مي پوشانده است. تعجب آور اين که نخستين شاهد بر حجاب صورت از منابع يوناني به دست آمده است. شکل ديگر حجاب صورت پارچه اي بوده که آن را به دور بخش پايين صورت مي پيچيده اند و قسمتي از بيني ، لبها و چانه را مي پوشانده است. اين گونه پوشش صورت در مجسمه اي از آن دوره ديده مي شود که اکنون در موزه لوور پاريس قرار دارد. اين مجسمه در بندر غربي ترکيه کشف شده و قدمت آن 3 قرن قبل از ميلاد مسيح تخمين زده شده است.ارائه اين شناسنامه از پوشش بانوان بيانگر آن است که حجاب صورت در 3 قرن قبل از ميلاد مسيح کاربرد داشته و استفاده از روبنده از سوي بانوان يوناني تا اسکندريه مصر نيز گسترش يافته بود.امروز نوع حجاب و پوشش زن با ديدگاه سنتي هر کشور به گونه هاي متفاوت مطرح شده است. در بعضي نقاط، لباس ساده که سر و تن را بپوشاند، پوشش زنان را تشکيل داده است.
زنان در انظار عمومي با همين پوشش ساده ظاهر مي شوند و به کارهاي روزمره خود مي پردازند.حجاب سنتي در اروپا و امريکا به اين شکل ظاهر مي شود که زنان در خارج از خانه کلاه بر سر مي گذارند و يا روزهاي يکشنبه وقتي به کليسا مي روند، سر خود را با روسري مي پوشانند.