نویسنده: غلامرضا ارژنگ
حشو به معنی لایی لباس، و پشم و پنبه‌ی لحاف و تشك و هر چیز دیگری است كه با آن درون چیزی را پر كنند. در اصطلاح، حشو به معنی به كار بردن لفظ است بیش از آن اندازه كه برای رساندن مفهوم به آن نیاز داریم. حشو در جمله‌های فارسی امروز به سه گونه دیده می‌شود. اینك نمونه‌هایی از هریك از این سه گونه:
1- تكرار یا آوردن كلمه یا عبارتی كه در جمله بدان نیاز نیست
وام قرض الحسنه...
قرض الحسنه...سنگ حجرالاسود...
حجرالاسود...نیروی پلیس دخالت كرد.
پلیس دخالت كرد.آنان از سرمشق پدر پیروی كردند.
آنان از پدر پیروی كردند.اسرار سرّی سازمان فاش شد.
اسرار سازمان فاش شد.نظامیان ارتش، شهر را اشغال كردند.
نظامیان شهر را اشغال كردند.اقدام او مفید فایده‌ای نبود.
اقدام او فایده‌ای نداشت.اقدامات او مثمر ثمر نبود.
اقدامات او ثمری نداشت.انسان از بدو آغاز زندگی كنجكاو بود.
انسان از اغاز زندگی كنجكاو بود.او در سنّ بیست سالگی به دانشگاه رفت.
او در بیست سالگی...او فقط بیست سال سن دارد.
او فقط بیست سال دارد.معلمان مدارس به كلاس رفتند.
معلمان به كلاس رفتند.در آن جا دستگاه تهویه‌ی هوا نصب شد.
در آن جا دستگاه تهویه نصب شد.با آن كه دوستش دارم، با این حال پا روی حق نمی‌گذارم.
با آن كه دوستش دارم پا روی حق نمی‌گذارم.سایر تأسیسات زیربنایی دیگر...
تأسیسات زیربنایی دیگر...هر چهره‌ای خصوصیات ویژه‌ای دارد.
هر چهره‌ای خصوصیاتی دارد.برای انجام دادن عمل جرّاحی او را به اتاق عمل بردند.
برای عمل جرّاحی او را...ادامه‌ی وضع فعلی قابل دوام نیست.
وضع فعلی دوام نخواهد آورد.اكنون ادامه‌ی بحث را دنبال می‌كنیم.
اكنون بحث را ادامه می‌دهیم.ما از همه استمداد كمك می‌كنیم.
ما از همه استمداد می‌كنیم.لزوم سرمایه گذاری در كشور ضروری است.
سرمایه گذاری در كشور ضروری است.دلیل پیدایش این بیماری، تنها به خاطر آلودگی آب نیست.
پیدایش این بیماری تنها به علت آلودگی آب نیست.علت مرگ بعضی‌ها در خواب به دلیل مشكل تنفسی آنهاست.
علت مرگ بعضی‌ها در خواب، مشكل تنفسی آنهاست.علت كمرنگ شدن و محو معنی در بسیاری از غزل های مولوی ناشی از هیجانات شدید عاطفی اوست.
كمرنگ شدن و محو معنی ...هلال احمر از نظر فعالیت كمك به آسیب دیدگان فعّال بود.
... از نظر كمك به آسیب دیدگان...امكان برقراری رابطه با دشمن قدیمی ممكن نیست.
برقراری رابطه با دشمن قدیمی...این شش ستاره به نام خوشه‌ی پروین نامیده می‌شوند.
این شش ستاره خوشه‌ی پروین...رنگ زمینه‌ی این فرش، آبی رنگ است.
رنگ زمینه‌ی این فرش آبی است.مزه‌ی این میوه ترش مزه است.
این میوه ترش مزه است.مزه‌ی این غذا خوشمزه است.
این غذا خوشمزه است.او عطش تشنگی خود را فرونشاند.
او تشنگی خود را فرونشاند.آن چه باید گفت بیان این واقعیت تلخ است.
آن چه باید گفت این واقعیت تلخ است.روابط آنان بیش از پیش گسترده‌تر شد.
روابط آنان گسترده‌تر شد.آنها ژن عامل بیماری‌زا را با خود دارند.
آن ها ژن عامل بیماری را با خود دارند.2- تكرار اسم یا ضمیر در جمله‌ی مستقل یا در جمله‌ی پیرو
مخالفان این كشور، لطمه‌های سنگینی به این كشور زدند. ... لطمه‌ی سنگینی به آن زدند.میمون‌ها دارای نظام ارتباطی خاصّی هستند كه این نظام از نظام ارتباطی جانوران دیگر پیچیده‌تر است.
... كه از جانوران دیگر پیچیده‌تر است.او به بحث و جدل با نمایندگان مجلس و متقاعد كردن نمایندگان مجلس پرداخت.
... و متقاعد كردن آنها پرداخت.اگر ستاره شناسان بخواهند كهكشان‌ها را بهتر ببینند، آنها باید دوربین‌های قوی‌تری داشته باشند.
اگر ستاره شناسان بخواهند كهكشان‌ها را بهتر ببینند، باید دوربین‌های قوی‌تری داشته باشند.جلوگیری از طاسی و معالجهی طاسی كار آسانی است.
جلوگیری از طاسی و معالجهی آن...مردم برای حفظ ارزش‌های ملی و دفاع از ارزش های ملی تلاش كردند.
... و دفاع از ارزش‌های آن...3- حشو و تكرار و اطناب
گویا به نظر می‌رسد كه ممكن است امشب مهمان داشته باشیم. ممكن است امشب مهمان داشته باشیم.در نیروهای مسلح سازمان دهی اِعمال شد.
نیروهای مسلح سازمان دهی شدند.آموزش دانش آموزان را به نحو مطلوبی صورت نمی دهند.
دانش آموزان را به نحو مطلوبی آموزش نمی‌دهند.ادامه‌ی روند تخریبِ چوب دنبال می‌شود.
تجزیه‌ی چوب ادامه می‌یابد.منبع مقاله :
ارژنگ، غلامرضا،(1389)، ویرایش زبانی: برای زبان نوشتاری فارسی امروز، تهران: نشر قطره، چاپ دوم
