شناسنامه کتاب:
عنوان: صحیفة الحسن(ع)
موضوع: احادیث امام حسن(ع) / دعاهای امام حسن(ع)
زبان: فارسی
قطع: وزیری
تیراژ: 1000
گردآوری: جواد قیومی اصفهانی
مترجم / مصحح: جواد قیومی اصفهانی
ناشر: دفتر انتشارات اسلامی
محل چاپ: قم
سال چاپ: 1375
نوبت چاپ: 1
تعداد صفحات: 412 صفحه
معرفی کتاب:
این کتاب مجموعهای از دعاها، خطبهها و کلمات قصار دومین امام معصوم، امام حسن مجتبی(ع) است. این اثر از منابع گوناگون و معتبر گردآوری شده و با عنوان صحیفة الامام الحسن(ع) با ترجمه فارسی به علاقه مندان عرضه شده است.این اثر، پس از بررسی و ویرایش توسط دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، به زیور طبع آراسته شده است.
مجموعه مباحث کتاب در شش فصل به شرح زیر نگارش شده است.
مقدمهها: مقدمه ناشر و مقدمه نویسنده: در مقدمه نویسنده، وقایع زندگی حضرت امام حسن(ع) مورد اشاره قرار گرفته است. عنوانهای مباحث عبارتند از: ادوار زندگی آن حضرت، امام پس از شهادت مادر، حضرت در زمان شیخین، امام در روزگار پدر(ع)، در جنگ جمل، در جنگ صفین، در جنگ نهروان، در شهادت پدر، آغاز خلافت امام و دسیسههای معاویه، جنگ سرد میان امام و معاویه، اعلام جنگ، ترس مردم عراق از شامیان، تشکیل لشکر امام، آغاز شکست سپاه اسلام، سراسیمگی سپاه اسلام، حوادث مدائن، پیامدهای تلخ حوادث، امام در برابر این حوادث، پیمان صلح، نقض پیمان صلح، رفتار دو گونه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در برابر بنیامیه، شهادت آن حضرت و...
فصل اول: نیایشها و ادعیه آن حضرت:
در این فصل، چهاربخش به شرح زیر آمده است:
بخش اول: ادعیه آن حضرت در ثنای الهی و درخواست حوائج از او: شش دعا در این بخش آمده است: در تنزیه خدای بزرگ در روز چهارم ماه، در مناجات، در طلب مغفرت، در طلب مغفرت و برآورده شدن حاجات، در طلب اخلاقهای نیکو، برای طلب یاری و یقین از خدا
بخش دوم: ادعیه آن حضرت در مورد نماز و آنچه به آن ارتباط دارد.(در قنوت نماز وتر، در قنوت، در هنگام قنوت، در طلب باران، در کنار درب مسجد)
بخش سوم: ادعیه آن حضرت در رفع خطرها و بیماریها (در پوشیده ماندن از خطرها، در دفع شداید، در دفع اندوه و حزن، در دفع کید دشمنان و شرّ آنان، بر ضد دشمنانش، بر ضد دشمنش، آنگاه که نزد معاویه رفت، بر ضد ابن زیاد، بر ضد مردی از بنیامیه، در دفع شرّ همسایه، برای درد پا، در دفع چشم زخم و...)
بخش چهارم: ادعیه آن حضرت در امور متفرقه (در پناه بردن به خدا از بعضی امور، در کنار رکن یمانی، هنگام افطار، در شب قدر، در کیفیت تبریک ولادت فرزند پسر، هنگام احتضار برای طلب رحمت الهی)
فصل دوم: خطبههای آن حضرت:
برای تحریص مردم کوفه به جنگ جمل، تشویق مردم به یاری علی(ع)، در فضیلت اهل بیت(ع)، در جنگ صفین و تحریص مردم به جنگ، در حمد الهی و فضیلت پدرش، در فضیلت اهل بیت، هنگامی که پدرش شهید شد، پس از بیعت با او، در مذّمت اصحابش برای عدم اهتمامشان به جهاد، در حیله اصحابش به آن حضرت، هنگامی که اصحابش به معاویه پیوستند، در کوفه پیش از صلح، هنگامی که قصد صلح کردن را کرد، پس از انجام صلح، در علت صلح با معاویه، در توصیف خود و پدرش...
فصل سوم: مناظرات آن حضرت:
نزد معاویه در فضیلت پدرش، در شناسایی خود و عیوب مخالفین، در فضیلت اهل بیت(ع)، با عمروبن عاص و مروان بن زیاد، با عبدالله بن زبیر، با مروان بن حکم، با عمروبن عاص، با معاویة بن ابی سفیان، با ولید بن عقبه، با یزید بن معاویه، با حبیب بن مسلمه فهری، با حسن بصری در توحید و... .
فصل چهارم: برگزیده ای از گفتار آن حضرت:
بخش اول (در فضیلت تقوا، در توکل به خدا، توصیف تقوا، در توصیف عقل، در معنی جوان مردی، درباره سکوت، در خشنودی به قضای الهی، درباره ادب، حیا و جوان مردی، درباره عفت و قناعت، در فضیلت پذیرش معذرت، در عفو و بخشش، در فضیلت اخلاق خوب، در غنا و فقر، درباره بردباری، در بخشش، در مذمت خودپسندی، حرص و حسد، در توصیف بخل، در مذمّت حسد، در مذمّت حرص و طمع.)
بخش دوم (در فضیلت تعلیم و تعلّم، در فضیلت مشورت، در مورد تفکر در منبع اخذ علم، در فضیلت تفکر، در توصیف برادر صالحی که داشت، در توشه گرفتن برای روز قیامت در بعضی مواعظ، در برترین دیدگان و گوش و قلب، در کیفیت مصاحبت با مردم، در توصیف برادری، در اهمیت واجبات، برای آن که در پیشگاه خدا میایستد، در فضیلت نعمتهای الهی، در مورد اجمال در طلب روزی، در مورد ارزش فرصت، در مذمت خنده، در نزدیک و دور انسان، در مورد چیزی که شرّ در آن نیست، در شکرگزاری نعمتهای الهی و کفران آنها و...)
فصل پنجم: اشعاری در مدح آن حضرت:
مشتمل بر چهار قصیده از کمپانی، ریاضی یزدی، حبیب چایچیان (حسّان)، فکرت خراسانی
فصل ششم: فهرستهای کتاب:
در این بخش، پنج فهرست به شرح زیر آمده است: فهرست منابع ادعیه، خطبهها، مناظرها، احادیث و در پایان فهرست مطالب.
منبع مقاله :
pajuhesh.irc.ir