نازایی

چکیده:
پنا باروری عبارت است از عدم بارداری پس از حداقل یک سال رابطه زناشویی بدون جلوگیری.  نا باروری نتیجه ی وجود مشکل در یکی از طرفین یا یا هر دوی آنها می باشد. عواملی از جمله سن، استعمال دخانیات، وزن و ... در بروز این مشکل نقش دارند که با در نظر گرفتن آنها می توان تا حد زیادی از ناباروری پیشگیری کرد اما به هر حال برخی انواع آن قابل پیشگیری نیست.

تعداد کلمات : 1637  /  تخمین زمان مطالعه : 8 دقیقه

نویسنده: متخصصین کلینیک مایو
مترجم: سید محمد حسن هاشمی

اگر شما و شریک زندگیتان برای بچه دار شدن با مشکل روبرو هستید، شما تنها نیستسد. حدود ۱۵ درصد زوج های آمریکایی نازا هستند. نازایی عبارت است از عدم بارداری پس از حداقل یک سال رابطه زناشویی بدون جلوگیری.  نا باروری نتیجه ی وجود مشکل در یکی از طرفین یا یا هر دوی آنها می باشد. خوشبختانه درمان های مطمئن و مؤثری وجود دارد که شانس بارداری را تا حد زیادی افزایش می دهد.

علائم
نشانه اصلی ناباروری، عدم بارداری نیست. ممکن است علائم واضحی بروز نکند اما گاهی یک خانم نابارور ممکن است اختلالاتی در سیکل ماهانه مشاهده کند. گاهی نیز یک مرد نابارور ممکن است علائمی غیر طبیعی مانند تغییراتی در رشد موها یا مشکلات جنسی را شاهد باشد. اکثر زوج ها با درمان یا به طور طبیعی بهبود میابند.

مراجعه به پزشک چه زمانی ضروریست؟
به احتمال زیاد شما برای عدم بارداری، احتیاجی به مراجعه به پزشک ندارید مگر اینکه حداقل یک سال مداوم برای بارداری اقدام کرده باشید. اما اگر شما یک خانم هستید و شاهد این علائم هستید، هرچه زودتر با یک پزشک مشورت کنید:

شما تحت درمان سرطان قرار گرفته اید
 

شما مشکل ژنتیکی ناباروری دارید
 

تولید یا عملکرد غیر طبیعی اسپرم: که به علت کم کاری بیضه ها، نقص های ژنتیکی، مشکلات عمومی شامل دیابت یا بیماری های عفونی از قبیل کلادیمیا، سوزاک، اوریون یا ایدز باشد. تورم رگ های بیضه (واریکوسل) می تواند بر کیفیت اسپرم تأثیر منفی بگذارد.
 

مشکلات انتقال اسپرم: که به می تواند به علت مشکلات جنسی مانند زود انزالی، بیماری های ژنتیکی مانند فیبروکیستیک، مشکلات ساختاری مانند انسداد مجاری بیضه ها، یا آسیب به اندام های تولید مثل می باشد.
 

قرار گرفتن در معرض برخی فاکتور های محیطی: این فاکتور ها عبارتند از آفت کش ها و سایر مواد شیمیایی و اشعه، استعمال دخانیات، استفاده از الکل، مواد مخدر، برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد فشار خون، استروئید آنابولیک ها و غیره. قرار گرفتن مداوم در معرض گرما شامل سونا و حمام های داغ می تواند باعث افزایش دمای بدن شده و بر روند تولید اسپرم تأثیر می گذارد.
 

اختلالات تخمک گذاری، شامل اختلالات هورمونی مانند سندروم پلی کیستیک تخمدان، که بر روند رها سازی تخمک از تخمدانها تأثیر می گذارد. همچنین هایپرپرولاکتینمی، بیماری که طی آن بدن بیمار بیش از حد پرولاکتین (هورمون تنظیم کننده شیر سینه) ترشح می کند، می تواند در روند تخمک گذاری ایجاد مشکل کند. همچنین ازدیاد هورمون تیروئید(هایپرتیروئیتیسم) یا کم بودن آن (کم کاری تیروئید) می تواند بر سیکل های ماهانه تاثیر بگذارد یا سبب نازایی شود. دلایل دیگر عبارتند از ورزش بیش از حد، اختلالات تغذیه، آسیب دیدگی و تومور.
 

مشکلات رحم و گردن رحم، که شامل افتادگی دهانه رحم و پولیپ در رحم می شود. تومور های خوش خیم در دیواره رحمی (فیبروئید رحمی) به ندرت با مسدود کردن لوله های رحمی، موجب نازایی می شوند. اما اکثر اوقات فیبروئید ها مانع حرکت تخمک بارور می شوند.
 

آسیب به لوله فالوپی یا انسداد آن، که اغلب به دلیل اتهاب این لوله رخ می دهد. همچنین علت این امر می تواند یک بیماری التهابی لگن باشد که از بیماری های عفونی مقاربتی، آندومتریوز یا چسبندگی نشأت می گیرد.
 

آندومتریوز، که وقتی که بافت اندومتری خارج از رحم رشد می کند، ممکن است بر عملکرد تخمدان، رحم و لوله های فالوپ تاثیر بگذارد.
 

نارسایی تخمدانی (یائسگی زودرس)، زمانی اتفاق می افتد که فعالیت تخمدان ها متوقف می شود و قاعدگی تا قبل از 40 سالگی به پایان می رسد. با وجود اینکه علت این عارضه در بیشتر موارد ناشناخته است، برخی عوامل مرتبط با یائسگی زودرس عبارتند از:  بیماری های سیستم ایمنی، برخی از مشکلات ژنتیکی مانند سندرم ترنر یا سندرم خفیف X، اشعه یا شیمی درمانی، و استعمال دخانیات.
 

چسبندگی های لگنی، بافت اسکاری است که در اثر عفونت های لگنی، آپاندیسیت، یا جراحی های شکم و لگن، اندام ها را به هم می چسباند.
 

توانایی باروری زن در اواسط سی سالگی به ندرت افول می کند و پس از ۳۷ سالگی، به شدت کاهش میابد. نازایی در زنان میان سال می تواند به دلیل کاهش حجم تخمک ها یا سایر بیماری های عمومی باشد.  قدرت باروری مردان نیز در سنین بالای ۴۰ سال، کمتر از مردان جوانتر است و احتمال وجود بیماری هایی مانند اختلالات روانی و برخی انواع سرطان، در فرزند آنها بیشتر است.
 

استعمال دخانیات: استعمال دخانیات یا مواد مخدر، در هر یک از طرفین می تواند سبب نازایی شود و شانس درمان را نیز کاهش دهد. سقط جنین در مادران سیگاری بیش از سایرین است. در آقایان نیز سیگار کشیدن سبب بروز اختلالات نعوظ و کاهش تعداد اسپرم ها می گردد.
 

مصرف الکل: مصرف الکل به هیچ وجه برای بانوان در زمان بارداری یا زمان دریافت اسپرم، مجاز نمی باشد. بنابراین اگر تصمیم به باردار شدن نیز دارید از مصرف الکل بپرهیزید. الکل می تواند سبب نازایی یا بروز مشکلات زایمان شود. در آقایان نیز مصرف بیش از حد الکل می تواند سبب کاهش تعداد اسپرم ها و تحرک آنها شود.
 

اضافه وزن: در میان زنان آمریکایی، اضافه وزن و داشتن سبک زندگی بی تحرک، خطر نازایی را تا حد زیادی افزایش داده است. در آقایان نیز همین مشکل سبب کاهش تعداد اسپرم ها می شود.
 

لاغری بیش از حد: بانوانی که با مشکلات تغذیه مانند پرخوری عصبی یا بی اشتهایی رو برو هستند، یا رژیم های سخت و کم کالری را رعایت می کنند، در معرض خطر نازایی قرار دارند.
 

کم تحرکی سبب چاقی مفرط شده و چاقی موجب نازایی میشود. انجام ورزش های سنگین و قدرتی، اگر چه چندان شایع نیست اما می تواند سبب مشکلات تخمک گذاری در زنان شود.
 

به اندازه ورزش کنید. ورزش منظم می تواند بر کیفیت اسپرم تاثیر مثبت بگذارد و شانس بارداری را افزایش دهد.
 

خانم ها
به کمک این اقدامات شانس بارداری در خانم ها افزایش میابد

سیگار نکشید. استعمال دخانیات علاوه بر کاهش قدرت بارداری و آسیب به سلامت عمومی شما، می تواند به جنین نیز آسیب برساند. پس اگر شما یک فرد سیگاری هستید و تصمیم به بچه دار شدن دارید، همین حالا آن را ترک کنید.
 

از الکل و مواد مخدر دوری کنید.  این مواد می توانند توانایی شما برای بارداری را کاهش دهند و در دوران بارداری برای شما مشکلاتی را بوجود بیاوردند.
 

کافئین را کاهش دهید. خانم هایی که قصد باردار شدن دارند در لازم است مصرف کافئین را به حداقل برسانند. در رابطه با میزان مناسب کافئین با پزشک خود مشورت کنید.
 

به اندازه ورزش کنید. ورزش منظم بسیار مهم است اما ورزش های سنگین که سبب تعویق یا قطع سیکل ماهانه شود، بر باروری شما تأثیر منفی می گذارد.