با توجه به مزیت‌های فراوان، مشاهده می‌شود که تعدادی از افراد برای حفظ تناسب، از نظر جسمی و روحی، به سمت ورزش روی آورده‌اند. با این وجود، در کنار بهره‌مندی از مزایای استفاده از ورزش، فرد همچنین برای کاهش خطر صدمات باید اقدامات محافظتی را انجام دهد.
در این نوشتار، ما بر جلوگیری از آسیب دیدگی در هنگام بازی فوتبال متمرکز خواهیم شد و برخی از موارد مهم را متذکر می‌شویم. اگرچه تماس جسمی بین بازیکنان یک قسمت برنامه ریزی شده از بازی نیست، اما در طول ورزش فوتبال تماس بدنی بازیکنان اجتناب ناپذیر است. جراحات می‌تواند از جزئی تا عمده باشد.
اگر از نگاه تماشاگران به این ورزش نگاه شود، ممکن است لزوماً ورزشی به نظر نرسد که در آن صدمه جدی دیده شود. این را می‌توان به این واقعیت نسبت داد که تعدادی بازیکن وجود دارند که بدون هیچ گونه تماس جسمی با سایر بازیکنان، به هنر پرش در مسابقات می‌پردازند.
اگرچه تماس جسمی بین بازیکنان یک قسمت برنامه ریزی شده از بازی نیست، اما در طول ورزش فوتبال تماس بدنی بازیکنان اجتناب ناپذیر است. با این حال، این در مورد خیلی از بازیکنان صحیح نیست زیرا بیشتر آنها دچار بریدگی و کبودی می‌شوند یا به روی زمین سقوط می‌کنند یا به دلیل برخورد با بازیکن دیگر به عقب پرتاب می‌شوند. از این رو، اقدامات احتیاطی ایمنی که باید هنگام بازی فوتبال انجام شود، اهمیت فوق العاده‌ای دارد.
آسیب دیدگی‌های رایج
کشیدگی عضله:
از آسیب های شایع فوتبال به شمار می رود و هرگاه عضله ی یک ورزشکار در حین انجام فوتبال، دچار تحریک ناگهانی و شدید در عضله ی خود شود، عضله ی او دچار کشیدگی می شود که معمولا علامت آن ایجاد خونریزی (خون مردگی) و درد خواهد بود. بهترین راه در این لحظه استفاده از کمپرس آب سرد برای تخفیف دادن درد می باشد. در این مواقع معمولا ورزشکار می تواند به بازی ادامه دهد اما یقینا قدرت بدنی او کم شده است.جدائی عضله از محل پیوند:
از آسیب های شایع فوتبال که هنگام پارگی بافت ماهیچه ای یا عضلانی رخ می دهد. علت رخداد آن نیز معمولا مانند کشیدگی عضله است و درد بسیار زیادی را ایجاد می کند.پارگی عضلانی:
معمولا این نوع از آسیب های شایع فوتبال در هر عضله ای می تواند رخ دهد و گاهی اوقات در اثر ضربه ی مستقیم یا غیر مستقیم نیز ایجاد می شود.پیشگیری از آسیب‌های فوتبال
در فوتبال تغییر ناگهانی و سریع جهت وجود دارد که منجر به تماس با سایر بازیکنان می‌شود. بعضی اوقات بعضی از بازیکنان می‌توانند بی پروا باشند. بنابراین باید اقدامات ایمنی برای محافظت از بازیکن انجام شود.به طور کلی آسیب های شایع فوتبال یا هر نوع آسیب دیگری در این روزش علاوه بر موارد گفته شده از قبیل آسیب به گردن، قوزک پا ، سر و صورت، شانه، مچ دست، ران، مچ پا و آرنج، به دلیل تحرک و فعالیت بسیار زیاد در این ورزش می باشد.
به طور کلی به ورزشکاران توصیه می گردد که برای جلوگیری از آسیب های شایع فوتبال، آمادگی بدنی خود یعنی ظرفیت های قلبی، تنفسی، قدرت عضلانی و انقباض عضلات و حرکات مفاصل خود را افزایش دهند و همیشه در سطح قابل قبول نگه دارند.
انجام نرمش های هوازی که بتواند ضربان قلب و تعداد تنفس را بالا ببرد و مقاومت را افزایش دهد سبب خواهد شد تا از ایجاد خستگی زودرس جلوگیری کند چرا که یکی از علت های بروز آسیب های شایع فوتبال، خستگی عمومی بدن است. نرمش های ورزشکاران باید به صورتی باشد که تمام عضلات بدن مانند تنه، گردن و اندام های فوقانی و تحتانی را درگیر ساخته و تقویت کند.
نرمش های کششی نیز از جمله تمرین هایی هستند که انعطاف رباط ها، تاندون ها و مفاصل را افزایش داده و از این طریق احتمال رخداد آسیب های شایع فوتبال را کاهش می دهند.
نکته: در کنار موارد ذکر شده دو اصل را همیشه به یاد داشته باشید: استفاده از ابزار ورزشی استاندارد و انجام ورزش به صورت اصولی. رعایت تمامی نکات گفته شده به همراه استفاده از تجهیزات ورزشی مناسب مانند کفش ورزشی استاندارد از بروز آسیب های فوتبال تا حد زیادی جلوگیری خواهد کرد و مابقی درصد احتمال وقوع آنها به رعایت این نکات توسط دیگر ورزشکاران بستگی دارد.
استفاده از پوشش محافظ
تجهیزات فوتبال نقش مهمی در جلوگیری از آسیب دیدگی‌های فوتبال دارد. اگر کسی بازیکنان را در هنگام حضور در زمین تماشا کند، مشاهده می‌کند که بازیکنانِ بسیار کمی، زحمت پوشیدن سِت کاملی از پوشش‌های محافظ را به خود داده‌اند. به هر حال، برای محافظت از خود در برابر صدمات، پوشیدن مجموعه کاملی از پوشش‌های محافظ فوتبال امری معقول است.* کفش‌های فوتبال: کفش‌های فوتبال در سه نوع وجود دارد که عبارتند از: میخ قالبی، تخت شیاردار، میخ پیچی. توصیه می شود که یکی از دو مورد اول انتخاب شود. استفاده از میخ پیچی باید
محدود باشد و هنگام بازی در یک میدان مرطوب یا در زمینی که چمن بلند در آن است، باید از آن استفاده شود. اغلب دیده می‌شود که بازیکنان از کفش‌های فوتبال مناسب استفاده نمی‌کنند. استفاده از کفش‌های سایز مناسب به حداقل رساندن صدمات تا حدودی کمک می‌کند.
* محافظ ساق پا: دیده می‌شود که ساق‌ها بیش از بقیه قسمت‌های بدن در یک مسابقه فوتبال صدمه می‌بینند. محافظ ساق پا در جلوگیری از آسیب‌های رایج فوتبال، که آسیب به استخوان ساق پاست، کمک می‌کند.
آنها از پاها تا زانو محافظت می‌کنند. آنها را می‌توان در فُرم‌های پلاستیکی، لاستیکی و اشکال دیگر خریداری کرد. غالباً از جوراب برای پوشاندن ساق‌ها استفاده می‌شود که محافظت لازم را برای قسمت‌های زیر زانوی پا ایجاد می‌کند.
* محافظ دهان: غیر از آسیب دیدگی در پا، این آسیب‌های دندانی است که معمولاً در فوتبال دیده می‌شود. اگرچه پوشیدن محافظ دهان اجباری نیست، اما توصیه می‌شود فرد محافظ دهان را بپوشد تا از صدمات دهان و دندان جلوگیری کند. این امر همچنین در صورت برخورد، در محافظت از سایر بازیکنان در مقابل بیهوشی و ضربه مغزی کمک خواهد کرد.
* پوشش دروازه‌بان یا گلر: گلرها در معرض آسیب دیدگی‌ها هستند، بنابراین آنها مجبورند برای محافظت از خود در برابر توپ‌های فوتبال، ضربات، برخوردها و غیره، پوشش دروازه بان را بپوشند و تجهیزات دیگری نیز برای محافظت از مچ دست، دست و انگشتان، که می‌توانند وقتی دروازه بان در تلاش است تا مانع از ورود توپ فوتبال به درون دروازه شود به شدت آسیب ببینند، در دسترس است.
لباسی که یک دروازه بان می‌پوشد باید دارای لایه‌ی سبکی باشد تا سایر قسمت‌های بدن او نیز محافظت شود.
محافظت از خود و دیگران
با تمام هیجانی که برای فوتبال بازی کردن دارند، بازیکنان فوتبال اغلب قبل از حضور در بازی، زمین فوتبال را بازرسی نمی‌کنند. اطمینان از این که میدان دارای حفره یا مانع دیگری نیست که احیاناً بتواند باعث آسیب دیدگی شود از اهمیت برخوردار است. در صورت وجود موانع باید آنها را مرتفع یا از میدان دور کرد تا از بروز مشکل پرهیز شود.میله دروازه باید به خوبی پدگذاری شود تا از صدمات سر ناشی از برخورد احتمالی و تصادفی با میله جلوگیری شود. اگرچه میله‌های دروازه به طور محکم در زمین وارد شده اند، اما قفل کردن تیرها به هم بسیار مهم است تا مبادا روی بازیکنان فرد آیند.
وظیفه مربیان این است که اطمینان حاصل کنند که در حالی که بازی انجام می‌شود تمام قوانین بازی رعایت شده است. در عین حال، وظیفه هر بازیکن است که از رعایت قوانین بازی توسط خودش اطمینان حاصل کند.
این نه تنها در جلوگیری از آسیب دیدگی بازیکنان دیگر بلکه به خود فرد کمک خواهد کرد. یکی از قوانینی که اکثر لیگ‌ها دنبال می‌کنند، عدم استفاده از تکل لغزشی از پشت است. این امر باعث آسیب‌های جدی در گذشته شده است، بنابراین ممنوع شده است.
در هنگام استفاده از فنون هِد باید مراقب باشید. مصدومیت‌های زیادی در این رابطه رخ داده است که یک بازیکن سعی کرده توپ را هد کند و به بازیکن دیگری که در این روند بوده آسیب وارد آورده است.
همچنین هد زدن، به دلیل ضربه می‌تواند منجر به صدمات گردن شود. در کنار صدمات سر و گردن، باید مطمئن شوید که در هنگام هدایت توپ با سر، از دندان، دهان و زبان خود محافظت می‌کنید.
در کنار مراقبت در هنگام هدایت توپ با سر، باید مراقب باشید و از برخورد سر دیگر بازیکنان با خودتان جلوگیری کنید. اولین اقدام احتیاطی که باید انجام شود عدم پیمایش زمین بدون توجه به موقعیت و حرکات سایر بازیکنان است (و احیاناً به صورت سر به زیر). اقدام بعدی این است که سر را بالا نگه دارید و همیشه مراقب بازیکنان تیم خودتان و همچنین تیم مقابل باشید.
آسیب‌های فوتسال
فوتسال نیز مانند فوتبال جزء ورزش های تماسی است که به دلیل برخورد و فعالیت زیاد، مستعد ایجاد آسیب های فراوان می باشد. همانطور که در فوتبال عبارت آسیب های شایع فوتبال را تعریف کردیم، در فوتسال نیز دقیقا همین است که به بررسی آنها می پردازیم:
ورم تاندون آشیل
تاندون آشیل در پشت زانو قرار دارد و در ورزش هایی مانند فوتسال، استفاده ی زیاد از آن مانند هنگام دویدن یا پریدن، سبب ایجاد ورم و درد قوزک پا در این ناحیه می گردد. این آسیب جزء آسیب های شایع فوتبال نیز به شمار می رود.ضربه مغزی
معمولا به دلیل برخورد مکرر توپ به سر و در برخی مواقع ضربه ی پا به آن، سبب ضربه ی مغزی می گردد که لزوما همراه با بیهوشی نخواهد بود. علائم پیدایش آن شامل؛ سرگیجه، اختلال در بینایی، سردرد، تضعیف شدن حافظه، از دست رفتن تعادل، سختی تمرکز و حالت تهوع می باشد که در برخی مواقع می تواند برای افراد آسیب های جدی تری را نیز در پی داشته باشد.آسیب به زانو
آسیب به زانو حدود 55% آسیب های شایع فوتبال و فوتسال را به خود اختصاص می دهد که در هر قسمتی از آن می تواند رخ دهد. در بیشتر موارد نیاز به جراحی بوده و دوره ی درمان نیز طولانی است. دررفتگی، شکستگی، آسیب به عروق، مفاصل، تاندون ها، کاسه ی زانو و… از جمله قسمت هایی است که در زانو بیشتر مستعد آسیب دیدگی هستند.منبع: Bhakti Satalkar - SportsAspire
