شنبلیله چیست؟
شنبلیله گیاهی است که با نام علمی Trigonella foenum-graecum شناخته می شود. این گیاه 60 تا 90 سانتیمتر رشد می کند و از برگ های سبز، گل های سفید کوچک و غلاف هایی حاوی دانه های قهوه ای طلایی شنبلیله برخوردار است.برای هزاران سال، شنبلیله در پزشکی جایگزین و پزشکی چینی برای درمان بیماری های پوستی و بسیاری بیماری های دیگر مورد استفاده قرار گرفته است.
در سالیان اخیر، استفاده از این گیاه به عنوان ادویه خانگی و یک عامل تلغیظ رایج شده است. همچنین شنبلیله در محصولاتی مانند صابون و شامپو نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
دانه ها و پودر شنبلیله در بسیاری از دستور العمل های آشپزی هندی و آسیایی به واسطه مشخصات خوراکی و طعم اندکی شیرین و آجیلی خود مورد استفاده قرار می گیرند.
شنبلیله گیاهی بسیار متنوع و جالب توجه است که مصارف و مزایای بالقوه سلامت بسیاری را ارائه می کند.1
شنبلیله در یک نگاه
- مقدار مصرف: 1 قاشق غذاخوری (11 گرم)- کلسیم: 2%
- کالری: 36
- ویتامین A: صفر
- چربی اشباع شده: صفر
- ویتامین C:1%
- پروتئین: 3 گرم
- آهن: 20%
- فیبر: 3 گرم.4
آیا می‌توانم دانه شنبلیله را در دوران شیردهی مصرف کنم؟
بله، همه زنان می‌توانند هنگامی که نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه می‌کنند، از برگ‌های و دانه شنبلیله تغذیه کنند. این گیاه که بومی اروپا و آسیا است، از زمان‌های قدیم به عنوان یک گیاه دارویی مورد استفاده قرار گرفته و توانایی بیشتری نسبت به برگ دیگران سبزیجات در افزایش میزان شیر مادر دارد.جالب است بدانید که امروزه دانه‌های شنبلیله به صورت چای و کپسول در داروخانه‌ها موجود بوده و برای تغذیه زنان شیرده مورد استفاده می‌گیرد.2
مصرف شنبلیله برای افزایش شیر مادر
در برخی کشورها مادران می‌توانند مکمل‌های بذر شنبلیله را از فروشگاه‌های غذای سالم تهیه کنند. این کپسول‌ها حاوی مقادیر متفاوتی از این گیاه هستند و اگرچه برخی برندهای این مکمل‌‌ها توصیه می‌کنند که سه بار در روز یک کپسول بخورید، اما این دز می‌تواند برای افزایش تولید شیر خیلی کم باشد و لازم باشد سه بار در روز و هر بار ۲ تا ۳ کپسول بخورید.اما اگر مکمل شنبلیله در شهر شما پیدا نمی‌شود و در هر صورت مایلید این گیاه را در دوران شیردهی مصرف و امتحان کنید، می‌توانید خود شنبلیله را در غذاهای مختلف و یا به صورت خام بخورید. همچنین می‌توانید چای شنبلیه بنوشید. فقط اینکه چای شنبلیله اغلب طعم تلخ و ناخوشایندی دارد و به اندازهٔ خوردن مستقیم گیاه هم مؤثر واقع نمی‌شود.3
آیا دانه گیاه شنبلیله واقعاً به افزایش تولید شیر مادرکمک می‌کند؟
بله، ولی تحقیقات معتبری درباره تأثیر مستقیم دانه شنبلیله بر افزایش تولید شیر مادران وجود ندارد. این در حالی است که اکثر شواهد نشان‌دهنده درست بودن این موضوع عجیب است. با این وجود، مطالعات غیرواقعی و تصادفی زیادی به تأثیر این گیاه در افزایش شیر مادران شیرده نسبت داده شده است.این مطالعات جزئی، همگی رابطه مستقیم بین مصرف دانه‌های شنبلیله و افزایش شیر زنان را نشان داده است؛ بنابراین مادران می‌توانند پودر دانه شنبلیله را به صورت چای کیسه‌ای آماده خریداری نموده و با قرار دادن در آب جوش، به عنوان چای مصرف کنند؛ به نظر می‌رسد که تأثیر این گیاه در افزایش شیر زنان بسیار بالا است.2
نکاتی هنگام مصرف شنبلیله برای افزایش شیر مادر
تعداد کمی از مادران نیز ممکن است به مکمل شنبلیله واکنش آلرژیک نشان دهند، هرچند ممکن است برای شما هیچ مشکلی به وجود نیاید اما برخی از مادران عوارضی را بعد از خوردن شنبلیله گزارش کرده‌اند.برخی از مواردی که برای خوردن شنبلیله در دوران شیردهی و برای افزایش شیر در نظر بگیرید شامل موارد زیر است:
ممکن است دچار اسهال شوید و وقتی دز مکمل را کم یا مصرف آن را قطع کنید، مشکل برطرف شد.
اگر شما دیابت دارید، با احتیاط از این مکمل استفاده کنید، زیرا می‌تواند سطح گلوکز خون را کاهش دهد.
اگر باردار هستید، نباید مکمل شنبلیله بخورید، زیرا می‌تواند با تحریک رحم باعث ایجاد انقباضاتی شود.
شاید با خوردن آن متوجه شوید که ادرار و عرقتان بوی بدی می‌گیرد که ممکن است برایتان آزاردهنده باشد.
برخی مادران مبتلا به مشکلی مثل آسم نیز گفته‌اند خوردن این مکمل، آسمشان را بدتر کرد که البته واکنش جالبی است، زیرا تصور می‌شود که شنبلیله می‌تواند با کاهش تولید مخاط، آسم را بهبود دهد.3
دانه‌های شنبلیله در چه شکل‌هایی یافت می‌شود؟
شما به عنوان یک مادر شیرده می‌توانید دانه گیاه شنبلیله را به شکل‌های زیر در بازار پیدا کنید:پودر تهیه‌شده از دانه‌های خشک گیاه شنبلیله
وجود این شکل از دانه شنبلیله در بازار بسیار رایج بوده و در پخت غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ بنابراین، شما می‌تواند آن را با آب یا سایر اقلام غذایی مانند شیرینی‌ها ترکیب نموده و به راحتی در دوران شیردهی خود مصرف کنید.چای شنبلیله
این نوع نوشیدنی که با دم کردن دانه‌های پودرشده گیاه شنبلیله به دست می‌آید، خواص خود را حفظ می‌کند. در هنگام تهیه این نوشیدنی می‌توان آن را با سایر گیاهان مخلوط نمود. ولی در هنگام خرید این چای، نحوه مخلوط کردن آن با چای سیاه و سایر مواد را خوب بررسی کنید.کپسول دانه‌های شنبلیله
این شکل از دانه‌های گیاه شنبلیله یک گزینه محبوب برای زنانی است که می‌خواهند از این گیاه به عنوان یک دارو استفاده کنند. البته کپسول دانه شنبلیله، گاهی با عنوان "مکمل شنبلیله" نیز شناخته می‌شود، ولی اندازه دوز آن‌ها کاملاً متفاوت است.گاهی اوقات فقط مصرف سه عدد کپسول، سه بار در روز برای زنان شیرده توصیه می‌شود تا بدن این افراد بتواند حداکثر 6 گرم از این دانه را در روز دریافت نماید.2
شنبلیله در نقش مکمل
شنبلیله در غلظت ها و اشکال مختلف قابل مصرف است و از این رو یک دوز مشخص مصرفی از آن وجود ندارد. افزون بر این، دوز مصرفی با توجه به اهدافی که مد نظر فرد قرار دارد می تواند متفاوت باشد.بیشتر پژوهش های مبتنی بر سطوح تستوسترون بر مصرف حدود 500 میلی گرم عصاره شنبلیله اشاره دارند، در شرایطی که پژوهش های مبتنی بر زمینه های دیگر بر مصرف حدود 1,000 تا 2,000 میلی گرم متمرکز بوده اند. اگر از دانه های کامل شنبلیله استفاده کنید، دوزهای حدود 2 تا 5 گرمی موثر به نظر می رسند، اما میزان مصرف از مطالعه ای تا مطالعه دیگر متفاوت است.
برای دریافت شنبلیله به شکل مکمل، بهتر است ابتدا با 500 میلی گرم آغاز کرده و پس از دو تا سه هفته در صورتی که با عارضه جانبی مواجه نشدید می توانید دوز مصرفی را به 1,000 میلی گرم افزایش دهید. شما می توانید قبل یا هنگام صرف وعده غذایی روزانه مکمل شنبلیله را مصرف کنید، اما از آنجایی که این ماده به کنترل سطوح قند خون کمک می کند، مصرف آن همراه با وعده های غذایی حاوی کربوهیدارت بالا منطقی به نظر می رسد.
این که چه میزان شنبلیله باید مصرف کنید به نوع مکمل و همچنین هدف شما از مصرف مکمل بستگی دارد. در شکل قرص، دوز توصیه شده حدود 500 تا 1,000 میلی گرم در روز است.1
آیا مصرف دانه شنبلیله در طی دوران شیردهی، عوارض منفی دارد؟
مصرف دانه‌های گیاه شنبلیله توسط زنان شیرده می‌تواند عوارض جانبی متعددی داشته باشد. برخی از آن‌ها به ندرت اتفاق می‌افتد، اما در صورت بروز، بسیار شدید می‌باشند. برخی از این عوارض جانبی دانه‌های شنبلیله در بدن زنان شیرده عبارتند از:بروز اسهال و نفخ شکم در مادران شیرده
بوی ادرار نوزادان متفاوت شده و بویی شبیه شربت افرا به خود می‌گیرد
همچنین، ممکن است شیر خود مادر نیز بوی عجیبی گرفته و در هنگام تغذیه نوزاد، به وضوح آشکار شود
فراموش نکنید که بروز واکنش‌های آلرژیکی نسبت به مصرف دانه‌های شنبلیله بیشتر در میان کودکانی شایع است که بدن آن‌ها نسبت به مصرف حبوبات مانند نخود سبز، سویا و بادام زمینی نیز حساسیت نشان می‌دهد
علاوه بر این موارد، مصرف این دانه‌ها در دوزهای بالا ممکن است باعث بروز هیپوگلیسمی شود که فرد مبتلا به این مشکل، به طور قابل توجهی با کاهش قند خون مواجه می‌شود.2
پینوشتها
1.www.shafaf.ir
2.www.mamanam.com
3.www.madarsho.com
4.www.niniban.com
